KORENMOLEN te Roden,
Referentie punt III.
Molenaar Engbert(Geerts) van Esch,
geb vr 22-01-1768 te Roden,en overl. zo 16-07-1837, als
landbouwer te Roderwolde, (zoon uit het 1e Huwelijk van
Geert Goossens, geb.do 08-04-1734, te Roden, en Janna
Jans),trouwt zo 7 Juni 1795 te Roden,met Aaltje Egberts,
(molenaarsdochter), geb.1759 te Roden, en overleden
wo 14-09-1808 te Roden,oud 49 jaar.
Aaltje Egberts,was een dochter van Egbert Klaassens en Annechien Egberts.
In 1742 wordt de korenmolen,(standerd-molen) te Roden reeds
vermeld. Standplaats molen adres Zuideinde nr 146, Roden, thans
Molenweg Roden.
Eigenaar van de molen is: Wilhelm Baron von Inn-und Knyphausen.
Korenmolenaar is Claas Egberts, die in 1803 is overleden.
Na de dood van Claas in 1803, wordt zijn zwager Engbert Geerts,
(later van Esch), die getrouwd is met zijn zuster Aaltien, de
nieuwe molenaar, en zo komt Engbert Geerts (van Esch) op de molen.
Hij is korenmolenaar vanaf 1803-1831.
Toelichting bij III.
Korenmolen te Roden,zgn standerdmolen op een voetstuk,steunend
op zgn "schoren". Molen is draaibaar. In de zijwanden van de standerd-molen
bevonden zich 2 fluit- gaten. Wanneer de wind in deze gaten begon te fluiten,
dan was de windrichting veranderd,en moest de molenaar de molen opnieuw
gaan "kruien".
Op verzoek van Engbert (Geerts) v Esch krijgt hij in Aug.1806
vergunning voor boerenbedrijf naast molenaar.
In 1821 staan in de Gem Roden 2 korenmolens, (1 in Roden en 1 in Nietap).
Bakkers, boeren en burgers maakten gebruik van de diensten van de korenmolenaar.
Wanneer er een zak rogge of "pong" werd gebracht waaraan een "strozeel",
(bos stro) was gebonden, dan wist de molenaar dat het een "stoetpong",
(stoet voor brood) was,en de rogge fijngemalen moest worden.
Werd er een klein zakje met rogge bezorgd, dan was dat een teken dat er heel
grof gemalen moest worden,want dan was het bestemd voor het maken van bloedworst.
Was het een gewone pong rogge (zonder strozeel),dan werd het graan normaal gemalen,
dan was het bestemd voor veevoer!
BOEKWEIT was een ander soort koren. Het werd verbouwd op de hei en in het veen.
Een gewas met geurige witte en rose bloemtrossen.
De bloemen van boekweit waren rijk aan honing.
V��r het zaaien van boekweit werd de hei en het bovenste
laagje veengrond eerst afgebrand. Van de bruin-melige boekweitkorrels werd
boekweitmeel gemalen,en gebruikt voor pap en
pannekoeken. Het werd ook gemengd met rogge in roggebrood!
Vervolgens was het ook geschikt voor veevoer!
- Het volgende bericht komt uit de Prov.Drentsche en Asser Courant van 25 Nov 1831:
UIT DE HAND TE KOOP een standerd-molen,met huis en tuin,
staande te Roden. Nader onderricht bij den Beklemden Meyer,
Engbert (Geerts) van Esch,korenmolenaar te Roden.
(Beklemden meyer betekent niet dat de molenaar in de molen beklemd zat,maar dat hij de
rechtmatige huurder of pachter van de molen en de grond was).
- Na 1831 is de standerd-korenmolen vervangen door een stellingmolen,
(achtkante bovenkruier met stelling).
In 1892 werd deze korenmolen verplaatst naar het centrum van
Roden,(Herestraat),en in 1920 afgebroken. (vervolg toel.)>>
Engbert (Geerts) van Esch, trouwt:
1e Huwlijkop zondag 07-06-1795,Gem.Roden
X Aaltje Egberts. Uit dit huwelijk zijn bekend 4 kinderen:(2 dochters en 2 zoons).
E�n dochter trouwt met Gerrit de Groot,kleermaker te Roden.
De 2 zoons zijn Egbert,(de oudste),geboren 07-08-1796 te Roden,
en Geerd,(de jongste), geb.08-09-1803 te Roden.
INMIDDELS heeft de familie de naam VAN ESCH aangenomen.
- Geerd was bakker te Roden,en trouwt met Roelfien (Pieters) Klooster.
(Hun zoon Engbert,geboren 1842 te Roden,trouwt met Antje van der Brug).
Genoemde zn Engbert overl.in 1929,(87 jr), wonende aan de Norgerweg te Roden).
2e HUWELIJK op zondag 30-04-1809 te Roden
X Martje (Berends), Beukema, [familienaam aangenomen van Beukema],
geboren 1785 te Roden, en di 18-08-1835 (50 jaar).
Martje Berends (Mattien) was 23 jr,toen ze op 01-08-1808, weduwe werd met
2 zeer jonge kinderen. Uit haar 2e huwelijk met Engbert (Geerts) v Esch, zijn
2 zoons bekend,nl.
1 Nicolaas Engberts,geboren 16-05-1812, (later boerenknecht in de buurtschap Steenbergen,
Gem Roden),
2 Engbert (Engberts) van Esch, geboren di 24-04-1821,de latere watermolenaar aan het
Leekstermeer. (zie bij II).
- In 1832 verhuist Engbert (Geerts) van Esch met z'n 2e echtgenote,
Martje (Berends) Beukema, naar Roderwolde,waar hij genoteerd staat
als "landbouwer",en waar hij is overleden op 16-07-1837.
- Voor degenen die belangstelling hebben voor de standplaats
v/h korenmolen Engbert (Geerts) van Esch,het volgende:
1. PARKEREN op de parkeerplaats bij de begraafplaats Roden,
gelegen aan de Norgerweg.
2. V��r de ingang v/d begraafplaats - rechts het fietspad
volgen - parallel a/d begraafplaats - tot aan de Molenweg.
3. Op kruising fietspad-Molenstraat,links - de oude ingang naar de vroegere molen(s).
Bij de vermoedelijke ingang naar de molen stonden in 1974
nog 2 knotwilgen,en in 1986 nog 1 dikke knotwilg.
4. De standplaats v/d standerdmolen,(korenmolen van Esch),
stond meer naar achteren op de begraafplaats(en),n.l.in
hoofdzaak op het 2e gedeelte v/d begraafplaats.
Plaatsbepaling: 200 mtr. ten W v/d Norgerweg,en 600 mtr. te ZW van de kerk.
BRON: 1.eigen waarneming
2.Hist.Ver. Roden.