eÁöPõ»Û¯ C»[øP°ß Áµ»õØÔÀ CÚ¨ ¤µa\øÚUS wºÄ Põn Cµsk CÚÁõu ][PÍ BЮ ÁºUP Aµ]¯À Pm]PÒ (SLFP, UNP) Ti¨ ÷£] J¸ wºÄ¨ ö£õvø¯ ¬ß øÁUP Á¢ux ¬uÀ ¬øÓ¯õS®, Aµø\ ÁÈ{hzx® J¸ Pm] {hzx® ÷£a_ Áõºzøuø¯, uªÇº uµ¨¦hß ÷©ØöPõÒQßÓ J¨£¢uzøu Gvº¨£x® G¶¨£x® ©ØøÓ¯ CÚÁõuU Pm]°ß Aµ]¯»õP C¸¢x Á¢xÒÍx. 1956 £shõ & ö\ÀÁõ J¨£¢uzøu Gvºzx J.R. Psi¯õzvøµ ö\´x UNP Gvºzux. 1965 ö\ÀÁõ & hm¼ J¨£¢uzøu SLFP ²® Gvºzx J¨£¢u ø© Põ²®¬ß J¨£¢u® QÈUP¨£mhx. 1987 J¨£¢uzøu SLFP, UNPSÒ J¸ £Sv²® GvºzuÚ. CßÖ J¸ wºÄ¨ ö£õvø¯²®, CøhUPõ» |ºÁõP \ø£ø¯²® ¬ßøÁzx uªÉÇ ÷u]¯ Âkuø»¨ ÷£õøµ {_UP, vø\ v¸¨£ Cµsk CÚÁõu Pm]PЮ J¸ ö£õx ÁÈø¯ 5 ©õu Põ» CÊ£Ô ÷£a_ ÁõºzøuUS ¤ß CÁØøÓ {øh¬øÓ¨£kzxÁx £ØÔ¯ ¬µs£õkPÐhß öÁΰmhÚ.

CÖv°À "÷uºuÀ Aµ]¯¾UPõPÄ®' CÚ ©uöÁÔ ¥h[PÎß AÊzuzuõ¾®, Tmkz wºÄ¨ ö£õv, Aµ]¯À \õ\Ú ^µø©¨¦ ¬¯Ø]ø¯ UNP, SLFP²® ¬ÔzxU öPõshÚ. UNPCß µoÀ ][-P¨-§-¶À ¦¼-P-Îß ¤µ-v-|-v-²-hß ÷£]-Úõº, SLFPCß \¢-v-¶-Põ C»s-h-ÛÀ ¦¼-P-Îß ¤µ-v-|-v-²-hß ÷£]-ÚõÒ GÚ ©õÔ ©õÔ SØ-Ó® _©z-x-Qß-Ó-Ú.

CÚ¨ ¤µa\øÚUS J¸ Aµ]¯À wºÄ¨ ö£õvø¯ ¬ß uÒÎ, ¦¼PøͲ® EÒÎÊzx ÷u]¯ Âkuø»¨ ÷£õøµ vø\©õØÓ \¢v¶Põ Aµ_ 5 Á¸h[PÍõP ¬¯Ø] ö\´x Á¸QÓx. \©õuõÚzxUPõÚ ²zu® GßÓ ö£¯¶À CÚ JkUS¬øÓ ²zuzøu Tºø©¨£kzv¯ Aµ_ uÚx ²zu ö{¸USuÀ ­»® ¦¼PøÍ £»±Ú¨£kzv ÁÈUS öPõsk Áµ¬i¯ÂÀø», ©õÓõP uÚx ²zu öÁÔ öPõÒøUS Põµn® ¦¼¨ £¯[PµÁõu® / uªÌ¨ £¯[PµÁõu® GÚ Aµ_ TÔ¯ ÷£õx® EÒ{õmi¾®, E»P;® Cx Gk£hÂÀø». Aµ]ß ²zuöÁÔø¯ |¯õ¯® PؤUPU Ti¯ ¬øÓ°À CÚ¨¤µa\øÚUS J¸ wºÄ¨ ö£õvø¯ ¬ß øÁzx £õµõЩßÓ uªÌU Pm]PÎß BuµÄhß Aµ]¯À \õ\Ú ^ºv¸zuzøu HØ£kzv, Aµ]¯À wºÄUS u¯õ¶À»õu ÷£õºöÁÔ¯ºPÍõP ¦¼PøÍ Põmi, uªÌCÚ AȨ¦ ²zuzøu {hzu EÒ{õmk, E»P BuµøÁ uߣUP® v¸¨£ \©õuõÚ ÷uÁøu¯õ-P ©õÓ Â¸®¤¯x \¢v¶Põ Aµ_. Akzu £õµõЩßÓ ÷uºu¼¾® AvPõµzøu ¤iUP AzvÁõµ® ÷£õkQÓx. ¦¼PÎß K¯õu Aø» 3 Cß öÁØÔ, ]Õ»[Põ Aµø\ ªP¨ ö£¶¯ ö{¸UPiUS uÒίx, ©U-PÒ £õxPõ¨¦ Âvø¯ A¬À£kzx® AÍÄUS ö\ßÓx. GÀø»¯ØÓ uoUøP ¬øÓø¯ FhP[PÒ ÷©À vozx. AÁ\µPõ» CµõqÁ EuÂø¯ AßÛ¯ {õkPÎh® ÷Põ¶¯x. EÒ{õmi¾®, E»P;® ¬ßÚº \¢v¶Põ Aµ_ Gvº£õºzuuØS Gvº©õÓõÚ ÂøÍÄPÒ HØ£mhx.

Aµ_, ²zuzvÀ ÷©¾® ÷uõÀ¯øh¯õ©À C¸UP ÷Ásiß CµõqÁ¨ £»±Ú[Pøͨ \¶¨£kzxÁxhß, £»¨
£kzxÁxhß, ¦¼PøÍ uØPõ¼P©õP ÷ÁÝ® Aµ]¯À AvPõµ¨ ÷£a_ Áõºzøu°ß £UP® v¸¨£ ÷Ásk® ¦¼PÒ ¬ß uªÌ ©UPÒ ¬ß J¸ wºÄ¨ ö£õvø¯ öÁΰh ¬ßÚuõP Aµ]ß ö£õvø¯ Gvº Pm]²®, Aµ]¯À C¯UP[PЮ HØÖU öPõshõÀ, uªÌU Pm]P÷Íõ, ¦¼P÷Íõ HØÖU öPõÒÍõÂmhõ¾®, £õµõЩßÓzvÀ wºÄ¨ ö£õvø¯ ¬ß øÁzx ö£¸®£õßø© BuµÄhß Aµ]¯À \mh©õUQ ÂmhõÀ CuøÚ £¯ß£kzv wºÄ¨ ö£õvø¯ HØÖU öPõÒÍõuÁºPøÍ £¯[PµÁõvPÍõP, ÷£õºöÁÔ¯ºPÍõP ]zu¶zx ²zuzvß ­»® {_UP ¬i²®. \Úõv£v ÷uºu¼À öÁßÓ \¢v¶Põ, £õµõЩßÓ ÷uºu¼¾® öÁÀ» ¬i²® GÚ {®¦QÓõº. ]Õ»[Põ Aµ_US ¤ßÚõÀ |ØQßÓ uªÉǨ ÷£õµõmhzøu {_UPÄ®, ¦¼PøÍ ÃÌzuÄ® ¸®¦QßÓ SLFP UNP ¤ßÚõÀ EÒÍ AßÛ¯ {õkPÎß µõáu¢vµ¬® Cxuõß.

GÚ÷Áuõß BЮ Pm]²® GvºPm]²® HØÖU öPõÒQßÓ J¸ "Aµ]¯À wºÄ¨ ö£õv²®' "CøhUPõ» |ºÁõP \ø£' vmh¬® öÁÎÁµ ¬¯Ø]zuÚ. \Ú{õ¯P }÷µõmhzvÀ CÀ»õu ¦¼PÐhß "wºÄ¨ ö£õv' "CøhUPõ» \ø£' £ØÔ ÷£\ ÷Ási¯vÀø» GÚ Ah®¤izu A®ø©¯õº Aµ_, CÖv°À ÷{õº÷Á yuºPÒ ÁȯõP ¦¼PÐUS wºÄ¨ ö£õvø¯ £õºøÁUS Aݨ£ ¬ß Á¢ux. ¦¼P÷Íõ C¢u CÚÁõuU Pm]PÎß Cµsk ¬iÄPøͲ® £õºøÁ°h ¬ßÚ÷µ |µõP¶zxÂmhÚº.

\¢v¶Põ Aµ÷\õ, wºÄ¨ ö£õv £ØÔ £Qµ[P ÂÁõu® {hzu u¯õº GßQÓõº. C¨ö£õvø¯ TULF Th ¬µs-£-k-Q-Ó-x. ©ØøÓ¯ uªÌU Pm]PÒ Aµ_hß ÷£_QÓõºPÒ. ÁhU-S QÇU-S ¤µõ¢v¯[PÐUS Põo AvPõµ® ÷Ásk®, ÁhUS QÇUS ¤µõ¢v¯ |µ¢uµ Cøn¨¦, JØøÓ Bm] GߣuØS £vÀ Tmhõm] & \©èi GÚ ©õØÓ¨£h ÷Ásk® GÚU ÷Põ¸QÓx.

Aµ]ß, ][PÍ BЮ ÁºUP Pm]PÎß C¢u wºÄ¨ ö£õv¯õÚ-x 1985&À C¢v¯µ_ ¬ßÛø»°À {h¢u v®¦¨ ÷£a_ ÁõºzøuPÎÀ uªÌ¨ ¤µv|vPÍõÀ ¬ß øÁUP¨£mh Ai¨£øhU ÷Põ¶UøPPøÍ Th wº¨£uõP CÀø», 1987 C»[øP & C¢v¯ J¨£¢u® v®¦U ÷Põ¶UøPPøÍ EÒÍhUPz uÁÔ¯uõÀ J¨£¢u® |µõP¶UP¨£mhxhß, CøhUPõ» |ºÁõP \ø£²® ¦ÓUPoUP¨£mhx. C¢v¯ BUQµª¨¦ Gvº¨¦ ÷£õº {h¢ux. 13 Á¸h[PÎß ¤ß A÷u ©õPõn \ø£z vmhzøu, ¤µõ¢v¯[PÎß vmh©õP ©õØÔ wºÄ¨ ö£õv øÁUP¨£mkÒÍx. v®¦U ÷Põ¶UøPPÎß {õßS A®\[PÎÀ GxÄ® PÁÚzvÀ öPõÒͨ£hÂÀø». 17 BskPÍõP ÷£õµõi Á¸® ¦¼PÒ ö£õvø¯ £izx £õºUPõx |µõP¶z-ux Th |¯õ¯©õÚ÷u.

]Õ»[Põ Aµ]ß, CÚÁõu BЮ Pm]PÎß wºÄ¨ ö£õvø¯ yUQ GÔ²®, |µõP¶US® uªÉǨ ÷£õµõÎPÒ ÷£a_ ÁõºzøuUS, Aµ]¯À wºÄUS Ai¨£øh¯õP ¬ßÛÖzx® Aµ]¯À ÷Põ¶UøPPÒ, AvPõµ ÁiÁ® öuõhº£õP öuÎÁõÚ |ø»¨£õmøh ÷£õµõÎPÐUS® uªÉÇ ©UPÐUS® öuÎÄ£kzu ÷Ásk®. E»P ©UPÒ ¬ß øÁUP ÷Ásk®.

v®¦U ÷Põ¶UøPPøÍ ÷£a_ ÁõºzøuUS, wºÄ¨ ö£õvUS Ai¨£øh¯õP ¦¼PЮ, uªÉÇ ÷u\£Uu ¦µm]Pµ \UvPЮ ¬ßÛÖzxQÓõºPÒ. ¦¼P÷Í ²zuzøu {hzvU öPõsi¸UQÓõºPÒ. GÚ÷Á ÷£a_ ÁõºzøuUS ¬ß |£¢uøÚ¯õP ¯õÈÀ EÒÍ CµõqÁ® ¤ß Áõ[P & öÁÎ÷¯Ó ÷Ásk® GßQÓõºPÒ, CµõqÁ® ¬Põ®PÐUSÒ ¬hUP ÷Ásk® GßÓ ¬ß |£¢uøÚUS® CÓ[P»õ® ¦¼PÒ (90 ¬uÀ 95 Áøµ ÷£õÀ) ø©¯©õÚ ÷PÒ GßÚöÁÛÀ ¦¼PÎß øPPÎÀ, uªÇºPÒ ÁõÊ® £Sv Pmk¨£õmkÒ Á¸Á÷uõ, J¨£øhUP¨£kÁ÷uõ AÀ», uªÉÇ ©UPÎß GzuøP¯ Aµ]¯À ÷Põ¶UøPPÒ wºUP¨£kQÓx. uªÉÇ ©UPÎß \­P ö£õ¸Íõuõµ Aµ]¯À £s£õmk E¶ø©PÒ GzuøP¯ AvPõµ A»S ¬øÓ³hõP wºUP¨£h¨ ÷£õQÓx Gߣ÷u ø©¯©õÚ ¤µa\øÚ.

v®¦U ÷Põ¶UøP°ß Aµ]¯À A®\[PøÍ A[RP¶zxÂmk, J¸ ¤µõ¢v¯ Tmhõm] ¬øÓø¯, _¯õm] ¬øÓø¯ AvPõµ ÁiÁ©õP ¬ßøÁzuõÀ {õ® HØÖU öPõÒÍ ¬i²©õ? C[÷Puõß {õ® öuÎÄ ö£Ó ÷Ási²ÒÍx.

¦¼PÒ 1990 ³ß ³ø» "¦¼PÎß Sµ¼À' "uªÌ ©UPÐUS E¶¯ _¯õm]²® (genuine autonomy) \mh ·v¯õÚ ¬øÓ¯õÚ £õxPõ¨¦® ÁÇ[P¨£k©õÚõÀ Ax SÔzx ¦¼PÒ C¯UP® EhÚi¯õP ¬iÄ ö\´²®'' GÚ öuÎÄ£kzv¯x, Ph¢u £zuõsk Põ» ²zu Áͺa]°À ¦¼PÒ u[PÎß Aµ]¯À AvPõµ öPõÒøP ¬iÂÀ GzuøP¯ ©õØÓzøu HØ£kzv²ÒÍõºPÒ Gߣx öu¶¯ÂÀø». As-ø©-°À Aßhß £õ»][P® ""JØøÓ¯õm] Aµ_ Aø©¨¦ \mhzøu ©õØÔ Tmhõm] Aø©¨¦US ]Õ»[Põ Aµ_ Ehߣk©õÚõÀ ÷£õøµ Âmk Âmk Aøu {õ[PÒ HØP u¯õµõPÄÒ÷Íõ®'' GÚ Asø©¯ ÷£mi°À TÔ²ÒÍõº.

CßÖ E»PÍÂÀ ÷u]¯ CÚ Âkuø» ÷£õµõmh® {hUQßÓ JÆöÁõ¸ {õ-k-Pξ® Tmhõm], _¯õm], E¶¯ ©v¨¦ ªS _¯õm] (Genuine autonomy) AvP _¯õm], Â÷\h _¯õm] GÚ £-µÁ»õP ÂÁõvUP¨£kQÓx. Põ諶À G¢uÂu _¯õm] ÷Ásk® GÚ P¸zuµ[SP÷Í {hzu¨£kQÓx. C¢u _¯õm] ¬øÓPÒ GÀ»õ® Tmhõm]U öPõÒøP ¬øÓUS Em£mhøÁuõß C¢u JÆöÁõ¸ _¯õm] ¬øÓPÐUS® uÛzuÛ¯õÚ AvPõµ E¶ø© ¬øÓPÒ C¸UQßÓÚ.

J¸ ÷u]¯ CÚzvß _¯|ºn¯ E¶ø©ø¯ ußøÚz uõ÷Ú BÐQßÓ E¶ø©¯ A[RP¶UPõ©À |»ÄQßÓ ¬u»õÎzxÁ HPõv£zv¯ Aµ]¯À Aµ\ø©¨¦USÒ, {ÁöPõ»Û¯ ¬øÓUSÒ ÷u]¯ Âkuø»¨ ÷£õµõmhzøu A¬UQ AÈzx Âk® ÷Áø»ø¯ C¢u _¯õm] ¬øÓPÒ CßÖ {hzv Á¸QßÓÚ.

F £õxPõ¨¦, öÁβÓÄ, |v öÁαk uµ ©ØøÓ¯ AøÚzx® ©õ|» Aµ_ Pmk¨£õmiÀ C¸UP ÷Ásk®.

F ©õ|» Aµø\, ø©¯ Aµ_ Pø»UP ¬i¯õu |ø»²®, ©õ|»z ÷uºuÀPøÍ ©õ|» Aµ÷\ {hzx®, ©õ|»zøu BЮ AvPõ¶PÒ Th ø©¯ Aµ\õÀ wº©õÛUP ¬i¯õu E¶ø© C¸UP ÷Ásk®.

F©õ|»zvß ]ÂÀ ©ØÖ® Q¶ªÚÀ ÁÇUSPÎß ÷©À¬øÓ±k Th ø©¯ Ea\}v ©ßÓzxUS öPõsk ö\À» ÷Ási¯vÀø».

F ø©¯ Aµ]ß £õµõЩßÓ®, ©õ|» \mh[PøÍ ©õØÔ¯ø©UP ¬i¯õx C¸US® E¶ø© ÷Ásk®. ©õ|» ¬uÀÁº ©õ|», ¤µu©º GÚ AøÇUP¨£kÁx.

F Sºvè, Põ諺 ÷u]¯ CÚ[PÒ (POK, IOK) JßÖUS ÷©Ø£mh {õkPÎÀ ¤ÍÄ£kzu¨£mi¸¨£uõÀ, ©ØøÓ¯ {õkPÍõÀ BUQµªUP¨£mkÒÍ ÷u]¯ CÚ¨ £SvPÒ uÛ¯õP CønUP¨£mk C¨¤µ÷u\[PÒ (Aµ_PÒ AÀ») uÛ¯õP CµõqÁ®, öÁβÓÄz xøÓ, öuõø»z öuõhº¦, E¶ø©PÒ ö£ØÔ¸¨£øu C¢u uÛ¨ ¤µ÷u\zøu BUQµªzu {õkPÒ J¨¦U öPõÒÍ ÷Ásk®.

C¢uÍÄUS "_¯õm]' GßÓ AÍÄ ÷Põ¾USÒ AvPõµ A»S ¬øÓPÒ, E¶ø©PÒ £ØÔ¨ ÷£\¨£kQÓx. ÂÁõvUP¨£kQÓx. ÷u]¯ CÚ Aµ]¯À C¯UP[PÍõÀ ¬ßÛÖzu¨£kQÓx.

]Õ»[Põ Aµ_USÒ ÷\º¢x ÁõÇ ¬i¯õx. ¤¶ÂøÚuõß J÷µÁÈ GßÓ |ø»¨£õmiÀ C¸¢x "uÛzuªÉÇ®' Aøh¯ Âkuø» ²zu® ¦¶¢x Á¸®¦¼PÒ, uªÉÇU ÷Põ¶UøPø¯ øPÂmhÁºPøÍ x÷µõQPÍõUQ ©µn ushøÚ Âvzu ¦¼PÎß uø»ø©z uªÌz ÷u]¯ CÚzvß _¯|ºn¯ E¶ø©U ÷Põ¶UøPø¯ øPÂhU Thõx. ÁõUöPk¨¦ AØÓ ¬øÓ°À ÁhUS QÇUS CønzuÀ ÷Põ¶UøPø¯ øPÂhU Thõx. ©õ|» Aµ]ß AvPõµ[PÒ GßÓ ¬øÓ°À ÷©ØPshÁØÔÀ ¬uÀ {õßS A®\ E¶ø©PÒ AvPõµ[PÒ öPõshuõP uªÉÇ ©õ|» Aµ_ Aø©¯ ÷Ásk®. uÛz uªÉÇ® GßÓ C»m]¯zxUPõP Cµzu® ]¢v¯ ©õõºPÐUS®, ÷£õµõÎPÐUS®, ©UPÐUS® AÁºPÎß C»m]¯ PÚÄPЮ |øÓ÷ÁØÓ¨£h ÷Ásk®, uªÉÇ Âkuø»UPõP uªÉÇ ÷u\£Uu \UvPÒ, uªÉÇ ©UPÎß, ÷u\zvß {»ÛÀ C¸¢x Aµ]¯À AvPõµ ÷Põ¶UøP öPõsh öuÎÁõÚ Aµ]¯À wºÄ¨ ö£õvø¯ ¬ßøÁUP ÷Ási¯x EhÚiU Phø©¯õQÓx. SøÓ¢u £m\ öPõÒøP Ai¨£øh°À BÁx ÷u\£Uu \UvPÒ J¸ ö£õx ¬ßÚoø¯ E¸ÁõUP ÷Ásk®. ]Õ»[Põ CÚÁõu ©uÁõu Pm]PÎß wºÄ¨ ö£õvUS ©õØÓõP uªÉÇ ÷u\£Uu Pm]PÒ u©x wºÄ¨ ö£õvø¯ ¬ß øÁUP ÷Ásk®.

— _÷µè