De evolutietheorie mist ook elke feitelijke basis.

Hoe is het leven begonnen? Er is misschien geen vraag die meer speculaties heeft veroorzaakt en meer discussies heeft uitgelokt. Maar bij de controverse staan niet enkel evolutie en schepping tegenover elkaar; een groot deel van het conflict vindt onder de evolutionisten zelf plaats. Over praktisch elk detail van de evolutie � hoe ze heeft plaatsgevonden, waar ze is begonnen, door wie of waardoor ze in gang is gezet en hoe lang het proces heeft geduurd � wordt heftig gediscussieerd.

Jarenlang hebben evolutionisten beweerd dat het leven in een warme poel van organische �soep" is begonnen. Nu geloven sommigen dat leven door schuim in de oceaan kan zijn voortgebracht. Ook onderzeese geisers worden genoemd als plaats waar het leven kan zijn ontstaan. Sommigen veronderstellen dat levende organismen zijn meegekomen met meteoren die op aarde terechtkwamen. Of misschien, zo zeggen anderen, zijn asteroïden op aarde ingeslagen en hebben die de atmosfeer veranderd, waardoor de ontwikkeling van leven werd gestimuleerd. �Laat een grote ijzerasteroïde op aarde inslaan", zegt een onderzoeker, �en er zullen beslist interessante dingen gebeuren."

Ook de omstandigheden waaronder het leven is begonnen, worden opnieuw beschouwd. �Het leven is niet ontstaan onder kalme, gunstige omstandigheden, zoals eens werd aangenomen," wordt in het tijdschrift Time geopperd, �maar onder de helse hemel van een planeet die werd geteisterd door vulkaanuitbarstingen en bedreigd door kometen en asteroïden." Wil het leven zich te midden van zo�n chaos hebben ontwikkeld, zo zeggen sommige geleerden nu, dan moet het hele proces hebben plaatsgevonden binnen een kleiner tijdsbestek dan men vroeger dacht.

Geleerden hebben ook verschillende meningen over de vraag waar God � �zo hij al bestaat" � in het beeld past. Sommigen zeggen dat het leven zich zonder tussenkomst van een Schepper heeft ontwikkeld, terwijl anderen opperen dat God het proces in gang heeft gezet en het door de evolutie heeft laten overnemen.

Hoe vond de evolutie plaats nadat het leven begonnen was? Zelfs hierover zijn de verhalen met elkaar in tegenspraak. In 1958, een eeuw nadat The Origin of Species (De oorsprong der soorten) werd uitgegeven, verklaarde de evolutionist Sir Julian Huxley: �Het is overtuigend en definitief bewezen dat Darwins grote ontdekking, het universele principe van natuurlijke selectie, de enige kracht is door middel waarvan belangrijke evolutionaire veranderingen hebben plaatsgevonden." Vierentwintig jaar later schreef de evolutionist Michael Ruse echter: �Een toenemend aantal biologen . . . betoogt dat alle evolutionaire theorieën die gebaseerd zijn op darwinistische principes � vooral de theorieën die natuurlijke selectie als de sleutel tot evolutionaire veranderingen zien � misleidend onvolledig zijn."

Hoewel in het tijdschrift Time werd gezegd dat de evolutietheorie door �veel onomstotelijke feiten" wordt ondersteund, gaf men toch toe dat evolutie een ingewikkeld verhaal is met �veel leemten en talloze tegenstrijdige theorieën over de vraag hoe de ontbrekende gedeelten moeten worden ingevuld". Verre van het vermoeden te wekken dat de zaak gesloten is, dringen enkele van de meest overtuigde evolutionisten nu luidkeels aan op een volledig heronderzoek van de oorsprong van levende organismen.