
Γεννήθηκε στην Κέρκυρα, τίμησε την ελληνική χαρακτική σε παγκόσμιο επίπεδο,
χωρίς ποτέ όσο ζούσε, να εκθέσει στη γεννέτειρά του, αλλά και για πενήντα
χρόνια από το θάνατό του κανένας ιδιώτης ή φορέας δεν μπήκε στον κόπο να
διοργανώσει μια αναδρομική έκθεση. Έτσι, από αυτή την άποψη η πρωτοβουλία
του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας να παρουσιάσει μια μεγάλη
έκθεση έργων του Κογεβίνα (119 σχέδια και χαλκογραφίες, 35 φωτογραφίες
και λευκώματά του) από την συλλογή του, σε αίθουσες της Δημοτικής Πινακοθήκης
Κερκύρας, αποκτά ιδιαίτερα σημαντικό χαρακτήρα.
O Λυκούργος Κογεβίνας γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1887. Από το 1903 έως
το 1908 σπούδασε ζωγραφική στην Ακαδημία του Παρισιού. Το 1908 γύρισε στην
Ελλάδα για το στρατιωτικό του και το 1909 παρουσίασε έκθεση του σε αίθουσα
του Ζαππείου. Μετά από μια διετή περιπλάνηση σε Μόναχο και Παρίσι, ο Κογεβίνας
επέστρεψε για να πολεμήσει ως έφεδρος υπολοχαγός, στους Βαλκανικούς Πολέμους.
Χωρίς να χάσει την επαφή του με την Κέρκυρα, από το 1915 έως το 1819 δημοσίευσε
χαρακτικά του στο περιοδικό Κερκυραϊκή Ανθολογία που εξέδιδαν ο Κωνσταντίνος
Θεοτόκης και ο κύκλος του. Το 1916 παρουσίασε στην αίθουσα Παρνασσός μια
μεγάλη ατομική έκθεση και ένα χρόνο αργότερα συμμετείχε ως εθελοντής στις
πολεμικές επιχειρήσεις στη Βόρειο Ήπειρο φιλοτεχνώντας αρκετά έργα με πολεμικά
θέματα. Το 1919 έφυγε ξανά για το Παρίσι με την γυναίκα του, Μικέττα Αβέρωφ.
Έως το 1931 εργάστηκε ως εικονογράφος βιβλίων και αρκετών λευκωμάτων. Από
εκείνη την χρονιά και έως και το θάνατό του (1940) διέμενε μόνιμα στην
Αθήνα. Παρουσίασε έργα του σε αρκετές εκθέσεις, ατομικές και συλλογικές.
Την περίοδο του Μεσοπολέμου δημιούργησε αρκετά λευκώματα υψηλής τεχνικής
και αισθητικής.
Ειδικότερα
το λεύκωμά του Corfou σε κείμενα των R. Puaux και της Μαρίας Ασπιώτη (εκδ.
L΄ art grec, Paris 1930), εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να είναι ένα από
τα πιο κομψά που έχουν γίνει για την Κέρκυρα. Αξίζει να σημειώσουμε
ότι σε σχετικό κείμενο που δημοσίευσε στο περιοδικό Νέα Εστία το 1930 ο
κερκυραίος λογοτέχνης Νάσος Δετζώρτζης, υπογραμμίζει ότι τα χαρακτικά του
Κογεβίνα ¨μου άρεσαν πολύ και μ΄ έκαναν να ξαναζήσω, κοιτάζοντάς
τα όλη τη γαλήνη και την ομορφιά του κορφιάτικου τοπίου, τη νωχέλειά του,
την ηρεμία του, μα και όλο του τον παλμό...΄΄. Ο Κογεβίνας έκτός των άλλων,
εικονογράφησε και το βιβλίο του Σπυρίδωνα Θεοτόκη Οικογένεια Μάρμορα (Αθήνα
1938), εργασία για την οποία τιμήθηκε με το βραβείο του Υπ. Παιδείας.
Ο Κ. είχε θέσει υποψηφιότητα για την έδρα χαρακτικής στην ΑΣΚΤ, αλλά
δεν έγινε δεκτός. Στην Ελλάδα θεωρείται ως ο πρώτος χαράκτης που εισήγαγε
την Τεχνική της οξυγραφίας, ενώ θεωρείται μαζί με το Μάρκο Ζαβιτσιάνο,
από τους πρωτεργάτες της νεοελληνικής χαρακτικής.
Ας ελπίσουμε ότι κάποτε θα προβληθούν καλύτερα οι πρωτεργάτες σε πανελλήνια
κλίμακα, κερκυραίοι χαράκτες: Ζαβιτσιάνος, Κογεβίνας, Βεντούρας.
Για μια ακόμη χρονιά, από τις 7 έως τις 16 Ιουλίου, πραγματοποήθηκε
στους Παξούς ένα ξεχωριστό μουσικό φεστιβάλ που διοργάνωσε ο τοπικός πολιτιστικός
σύλλογος. Ίσως να ακούγεται υπερβολικό αλλά οι Παξοί απέχουν πολλαπλάσια
μίλια απ΄ όσα μας δείχνει ο χάρτης. Από την μια η άβολη ακτοπλοϊκή σύνδεση
απ΄ την άλλη η αδιαφορία μας αλλά και η απουσία κάποιου ερεθίσματος, έκαναν
τους Παξούς να φαντάζουν ένα νησί έξω απ΄ τον χάρτη μας. Επειδή όμως όπου
υπάρχουν άνθρωποι και δη νέοι το μέλλον μπορεί να είναι και διαφορετικό,
έτσι κι εδώ ο ντόπιος πολιτιστικός σύλλογος, ανέλαβε την πρωτοβουλία
να πραγματοποιεί, τουλάχιστον το καλοκαίρι μια σειρά μουσικών εκδηλώσεων,
ένα φεστιβάλ το οποίο εμφανώς φλερτάρει με το ethnic. Tρίτη χρονιά φέτος
και η προσπάθεια όσο εξαντλητική κι αν είναι, συνεχίστηκε με ένα μπουκέτο
συναυλιών που θα πρέπει να ζηλεύει ακόμη και η πόλη της Κέρκυρας. Δεν είναι
τυχαίο ότι πέρυσι ναύλωσαν καΐκια για να παραβρεθούν στο φεστιβάλ παρέες
από την Πάργα, την Πρέβεζα κι αλλού.
Το
πρόγραμμα άρχισε στις 5 Ιουνίου με το πενταμελές σχήμα BLUES BUG and the
silent partner, που έπαιξε παλιά αλλά και καινούρια κομμάτια από τον δίσκο
τους One Way που κυκλοφόρησε πριν ένα μήνα. Το γκρουπ αποτελείται από τους:
Φώτη Τσιριγώτη (τραγούδι), Τεό Θεοδωρίδη (κιθάρα - φωνή), Σταμάτη Πέππα
(ηλεκτρικό μπάσο), Θόδωρο Πιστόλα (τενόρο σαξόφωνο, φωνητικά), Altin Shehu
(keyboards), Λεωνίδα Κότση (τύμπανα), Victor Bright. Οι BLUES BUG παρουσίασαν
ένα πλούσιο ρεπερτόριο με συνδυασμούς rythm & blues, soul, funk και
acid jazz.
Την
επόμενη ημέρα ο NIΚΟΣ ΖΙΩΓΑΛΑΣ παρουσίασε μαζί με τον ΑΝΤΩΝΗ ΦΑΜΕΛΟ
τραγούδια από τον τελευταίο του δίσκο Αλλιώτικα φτερά.
Στις 9 Ιουλίου Το ΠΕΡΙΣΤΑΣΙΑΚΟ ΟΝΕΙΡΟ, ένα έθνικ σχήμα με ελληνικό
στίχο και μουσικές επιρροές από την μεσόγειο, θα παρουσίασαν κομμάτια από
τον πρώτο τους δίσκο που θα κυκλοφορήσει στις αρχές Σεπτέμβρη. Το γκρουπ
αποτελείται από τους: Γιώργο Καλούδη (τσέλο), Λεωνίδα Καρακατσάνη (κιθάρες
- φωνή), Χάρη Λαμπράκη (νέϋ), Δημήτρη Μικέλη (ούτι), Μιχάλη Νιβολιανήτη
(κρουστά, μαντολίνο, φωνητικά), Βασίλη Τζαβάρα (κιθάρες, φωνή), Αλέκο Τσάμη
(τάμπλα, κρουστά).
Στις
14 ο ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΑΝΔΡΙΤΣΑΚΗΣ, μαζί με την αισθαντική φωνή της Μαριάνθης Σοντάκη,
παρουσίασε την πρώτη του δισκογραφική δουλειά, το Chameleon. Ήχοι τζαζ
που φλερτάρουν με την παράδοση. Μια μελωδική συνάντηση Ανατολής και Δύσης.
Στις 15 ο ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ θα παρουσιάσε νέα του τραγούδια
ενώ θυμήθηκε και παλαιότερες στιγμές από την εποχή των Φατμέ. Τέλος, στις
16 το γκρουπ TIERRA BRAVA που αποτελείται από έλληνες και κουβανούς μουσικούς
μας μετέφερε στις μελωδικές θάλασσες της καραϊβικής, ολοκληρώνοντας έτσι
το φετινό μουσικό ταξίδι.
Ας ελπίσουμε ότι το άτυπο αυτό φεστιβάλ θα κρατήσει την φρεσκάδα της
ερασιτεχνικής προσπάθειας μαζί με την εμπειρία που πλέον έχει αποκτηθεί
για να γίνει ένα καλοκαιρινό μουσικό σημείο αναφοράς όχι μόνο για τους
Παξούς αλλά για τα Ιόνια και την βορειοδυτική Ελλάδα.
Από τον Σεπτέμβριο του 1943, μετά το κάψιμο της πόλης από την γερμανική
αεροπορία, το ερείπιο Ιονίου Ακαδημίας, του μοναδικού δημοσίου κτιρίου
με βαριά ιστορία, που δεν ισοπεδώθηκε (όπως η Ανουτσιάτα, το Δημοτικό
Θέατρο κ.α.) ή δεν επισκευάστηκε (όπως το Ιόνιο Βουλευτήριο, το αρχοντικό
Ρίκι κ.α.), θύμιζε στους κερκυραίους παλιούς και νέους, την ιστορία του
τόπου, την γερμανική κτηνωδία και την αναλγησία του ελληνικού κράτους.
Δεν υπήρξε ντόπιος ή ξένος που να μην κοίταξε τα χαλάσματα της Ακαδημίας
με συγκίνηση, δέος και αηδία. Μετά από πενήντα περίπου χρόνια, τα ερείπια
σκεπάστηκαν με καναβάτσο. Φέτος στις 25 Μαρτίου, ο Νομάρχης έσπευσε να
εγκαινιάσει το ανακαινισμένο κτίριο πριν καλά - καλά απομακρυνθούν οι σκαλωσιές,
πριν εξοπλισθεί, πριν αποφασισθεί τι θα στεγάσει, πριν τις εκλογές...
Αυτά
τα ωραία έχουν απασχολήσει τα τοπικά ΜΜΕ, καταναλώθηκαν από τους ψηφοφόρους
ενώ απομένει να ολοκληρωθεί το έργο για να δούμε τι πραγματικά αποκτήσαμε.
Πέραν αυτών όμως εκείνο που πέρασε ξώφαλτσα με αποτέλεσμα να μην σχολιασθεί
καθόλου είναι η εξωτερική διακόσμηση του κτιρίου και συγκεκριμένα ο εντοιχισμός
στο στηθαίο της σκάλας εισόδου ενός βενετσιάνικου λέοντα. Η περιέργειά
μας γι΄ αυτή την "αισθητική παρέμβαση", ενίσχυσε το γεγονός ότι πουθενά
και σε καμία προπολεμική φωτογραφία ή ζωγραφιά του κτιρίου, δεν υπήρχε
στη συγκεκριμένη θέση κάτι ανάλογο. Ο μόνος λέοντας που υπήρχε στη θέση
αυτή ήταν αυτός που κοσμούσε μέχρι το 1912 την Porta Relale (και που γκρέμισε
ο δήμος Κερκυραίων) και που οι ιταλοί κατακτητές την άνοιξη του 1942, τοποθέτησαν
στην Ιόνιο Ακαδημία. Το γλυπτό αυτό όπως και πολλά άλλα που είχαν
μεταφερθεί από τα δύο φρούρια, τοποθέτησε η Υπηρεσία Πολιτικών Υποθέσεων
των Ιονίων Νήσων, σε κεντρικά σημεία της πόλης, για να υπογραμμίσει έτσι
τους προαιώνιους δεσμούς της Κέρκυρας με την Βενετία και επομένως με την
Ιταλία.
Το
σχέδιο προσάρτησης της Κέρκυρας στην Ιταλία, δεν εγκαταλείφθηκε ούτε και
με την υπογραφή της ανακωχής εκ μέρους της Ιταλίας. Σε αυτό το πλαίσιο
τα επεκτατικά σχέδια των Ιταλών, ακόμη και μετά την απομάκρυνση του Μουσολίνι
παρέμειναν ίδια, με αποτέλεσμα την "αντίστασή" τους κατά των Γερμανών να
την πληρώσει η Κέρκυρα με πολλές ανθρώπινες ζωές και την ισοπέδωση ενός
μεγάλου τμήματος της πόλης. Αυτός λοιπόν ο λέοντας γκρεμίστηκε και διαλύθηκε
την ημέρα της ιταλικής ανακωχής, από ένα έξαλλο πλήθος που έβλεπε να τελειώνει
η κατοχή του νησιού. Επόμενο ήταν να την πληρώσουν τα σύμβολα των κατακτητών
(το σύμπλεγμα του Μοροζίνι στο Δημαρχείο κυριολεκτικά σώθηκε την τελευταία
στιγμή από ψυχραιμότερους κερκυραίους).
Για το ίδιο περιστατικό γράφει ο Ιταλός Ιστορικός της Τέχνης Alberto
Rizzi (Κέρκυρα: Ιστορία, Αστική ζωή και Αρχιτεκτονική 14ος - 19ος,
αι, εκδ. Κόρκυρα, 1994):¨Στη διάρκεια της ιταλικής κατοχής, κατά το 1941
- 43, αν και δεν έγινε ανοιχτά λόγος για την απόσχιση της Κέρκυρας και
των Ιόνιων Νησιών από την Ελλάδα, ωστόσο η ιδέα αυτή ήταν διάχυτη στην
ατμόσφαιρα, με την αναθέρμανση των αιώνιων δεσμών με την Ιταλία - και ειδικότερα,
προφανώς, με τη Βενετία.
Υπό
αυτό το πρίσμα έγινε η αξιολόγηση των μαρκιανών λεόντων, ορισμένοι από
τους οποίους μετακινήθηκαν για να φαίνονται καλύτερα, όπως ο λέοντας της
Porta Reale (Βασιλικής Πύλης), που τοποθετήθηκε το 1942 στο στηθαίο της
σκάλας εισόδου στο παλαιό στρατώνα Pasqualigo (εκείνη την εποχή βιβλιοθήκη),
γεγονός μοιραίο για το έργο, μετά την απελευθέρωση του νησιού από τους
Έλληνες. (...)Το τέλος της ιταλικής κατοχής πρώτα, και της γερμανικής κατόπιν,
προκάλεσε κάποιες αντιδράσεις από την πλευρά των Ελλήνων, που τις πλήρωσαν
ορισμένα λεοντάρια, όπως εκείνο που βρισκόταν άλλοτε πάνω από την Porta
Reale...".
Έτσι λοιπόν φθάνουμε στο 2000 και στο έργο "αποκατάσταση και επαναχρησιμοποίηση
του κτιρίου της Ιονίου Ακαδημίας", για να στεγάσειτο Τμήματο Μετάφρασης
και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Εύλογα τίθεται το ερώτημα: ποιοι
κύριοι αποφάσισαν να τοποθετήσουν το ανάγλυφο λέοντα και για ποιο λόγο;
Για να γίνει το κτίριο πιο... ιστορικό; Για να τιμήσουμε την ιταλική κατοχή
του νησιού; Άβυσσος η σκέψη των αρμοδίων.
Η ιστορία όμως δεν σταματά εκεί αφού ο ανάγλυφος λέοντας που τοποθέτησαν,
έχει την δική του ιστορία. Αρχικά και σύμφωνα με τον ιταλό ερευνητή Α.
Rusconi (Monumenti araldici et epigrafici veneti dell΄ Corfu, 1952), είχε
τοποθετηθεί στο βενετσιάνικο Υγειονομείο και παριστά τον λέοντα της Γαληνοτάτης
Δημοκρατίας της Βενετίας να κρατά όχι το γνωστό μαρκιανό ευαγγέλιο αλλά
το οικόσημο του βάϊλου Μπαρτολομέο Μόρο (1758-΄90)
Πριν μερικούς μήνες το εν λόγω λιοντάρι ήταν ξαπλωμένο στον αριστερό
διάδρομο της Ιόνιας Βουλής, μέχρι να το ξυπνήσουν από τον αιώνιο λήθαργο
του και να το βάλουν βιγλάτορα στον στρατώνα Pasqualigo που τον μετέτρεψε
σε Ακαδημία ένας κερκυραίος αρχιτέκτονας, ο Γιάννης Χρόνης.
Εξαιρετικό ¨δείγμα γραφής΄΄, που φτάνει και στα όρια της πλαστογράφησης
της ιστορίας του τόπου που το φιλοξενεί, από ένα πανεπιστήμιο το οποίο
διαθέτει και τμήμα ιστορίας. Π. Π.
Συγκίνηση έως δακρύων μας προκάλεσε η προσφορά, κατά την διάρκεια της εναρκτήριας συνεδρίας του 4ήμερου συνεδρίου για τα 200 χρόνια της Επτανήσου Πολιτείας, από τον πρόεδρο του Κέντρου Μελετών Ιονίου στον Νομάρχη Κέρκυρας αντίγραφου της σημαίας της Επτανήσου Πολιτείας. Τύφλα να ΄χει η Αγία Λαύρα.
Ταυτότητες:
Συμφωνούμε με τους δημοσιοϋπαλληλοφωτιστάδες ότι πρέπει να καταργηθεί το
θρήσκευμα από τις ταυτότητες. Γιατί όμως να μην καταργηθούν και οι εννέα
επίσημες θρησκευτικές αργίες -καθώς και οι τοπικές. Άραγε αυτές δεν θίγουν
τους αλλόθρησκους συμπολίτες μας ή αποτελούν ¨εργασιακή κατάκτηση" δια
της πλαγίας οδού;
Υπέρ των κατοίκων του χωριού Άνω Γαρούνα που δεν ήθελαν τις τριαντάμετρες
κεραίες της κινητής τηλεφωνίας (Panafon, Cosmote), υπήρξε η απόφαση των
δικαστηρίων. Έτσι έκλεισε το πρώτο κεφάλαιο της σύγκρουσης η οποία βεβαίως
θα έχει και συνέχεια αφού σε περίπτωση που οι "κινητοί" χάσουν μπορεί να
λειτουργήσει και γι΄ αυτούς η θεωρία του ντόμινο (και να αρχίσουν να ξυλώνουν
τις κεραίες τους από παντού).
Το αστείο όμως είναι ότι το κράτος έδωσε το δικαίωμα στις εν λόγω εταιρείες
να τοποθετούν κεραίες όπου αυτές θέλουν, ενώ την ίδια στιγμή στα ίδια χωριά
που έχει χαρακτηρίσει παραδοσιακά, μπορεί να στείλει στο αυτόφωρο όποιον
τολμήσει να επιδιορθώσει την σκεπή του σπιτιού του χωρίς προηγούμενη άδεια
από τις αρχές!
Την ιστορία της ορθοδόξου εκκλησίας της Κέρκυρας, διατρέχει σε εξήντα σελίδες ο π. Γεώργιος Δ. Μεταλληνός στην εργασία του με τίτλο Η Εκκλησία της Κέρκυρας/ διαχρονική επισκόπηση (εκδ. Απόστροφος). Δυστυχώς όμως στο βιβλίο το οποίο είναι και αφιερωμένο "Στον Σεπτόν Προστάτην μας, Άγιον και θαυματουργόν Σπυρίδωνα" δεν σημειώνεται πουθενά η κατάργηση, το 1967, της πατρωνίας της οικογένειας Βούλγαρη επί του ιερού ναού και του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα, με ενέργειες του Μητροπολίτη Μεθόδιου και στη συνέχεια από τον διάδοχό του Πολύκαρπο. Μια πράξη σημαντική τόσο από θρησκευτικής όσο και από κοσμικής άποψης, σχολιασμένη ή μη θα έπρεπε να είχε καταγραφεί.