Έχοντας στο ενεργητικό του δύο  μυθιστορήματα, γραμμένα από  κοινού με τον  Νίκο Θεοτοκά, ο Κώστας  Σωτηρίου άνοιξε μια παρένθεση (;) με την συλλογή διηγημάτων Κοντραπόστο κεντρικός άξονας των οποίων  είναι οι  ανθρώποι της πόλης και των πολυκατοικιών. Οι ήρωες του Σωτηρίου, είναι άνθρωποι της πόλης, εγκιβωτισμένοι σε δωμάτια πολυκατοικιών, απομακρυσμένοι από τον τηλεοπτικό πολιτισμό, κάποτε με ένα πολιτικό παρελθόν που δεν θλησαν να το εξαργυρώσουν. Ο Σωτηρίου φωτογραφίζει λεπτόκοκα αυτόν τον "αόρατο" κόσμο, άλλοτε εμφανίζοντας την σκληράδα του, άλλοτε τα αδιέξοδά του και κάποτε την γλυκόπικρη πλευρά του. Με ύφος και γλώσσα που δεν έχει κατασταλάξει ακόμη σε συγκεκριμένες μορφές, ο Σωτηρίου σ΄  αυτή του την πρώτη προσωπική παρτίδα με τον αναγνώστη καταφέρνει να τον κερδίσει αφήνοντας σοβαρές υποθήκες για το μέλλον. Ο Κώστας Σωτηρίου μαζί με την Σοφία Νικολαϊδου και τον Βαγγέλη Κάλιοση, σίγουρα είναι μερικοί από τους πλέον ενδιαφέροντες πρωτοεμφανιζόμενους διηγηματογράφους της τελευταίας διετίας. Αξίζει τον κόπο να τους παρακολουθήσουμε.

Κύριε Σωτηρίου, εμφανιστήκατε στο χώρο της λογοτεχνίας πριν δύο χρόνια με το μυθιστόρημα Αχινοί και πέρυσι με τον Νάμπυκα, δύο έργα που γράψατε από κοινού με τον Νίκο Θεοτοκά. Τέτοιου είδους συνεργασίες δεν συνηθίζονται. Το Μυθιστόρημα των τεσσάρων, παλαιότερα και το Παιχνίδι των τεσσάρων πρόσφατα, είναι τέτοια δείγματα. Επειδή αυτού του είδους οι συνεργασίες, λόγω και της σπανιότητάς τους, έχουν ενδιαφέρον, θα θέλαμε να σας ρωτήσουμε πως ξεκινήσατε την κοινή συγγραφή των έργων αυτών και πως ορίσατε το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα συνεργαζόσασταν;
Kοιτάξτε, όσον αφορά τους Αχινούς, ξεκίνησε πιο πολύ σαν εσωτερική υπόθεση, που αφορούσε εμένα και τον Θεοτοκά, με τον οποίο γνωρίζομαι πάρα πολλά χρόνια και είμαστε φίλοι από παιδιά. Κάποια στιγμή αυτή η πρώτη καταγραφή μας οδήγησε στο να δούμε ότι αυτό το κείμενο δεν είναι μια εσωτερική υπόθεση, ότι είναι ένα μυθιστόρημα. Έτσι το ολοκληρώσαμε. Αντιθέτως στο δεύτερο βιβλίο η απόφαση δημιουργήθηκε την εποχή της συγγραφής του πρώτου, όταν  ορισμένα πράγματα κρίναμε σκόπιμο να τα δούμε σε ένα ξεχωριστό μυθιστόρημα και όχι μέσα στους Αχινούς. Τώρα, από εκεί και πέρα, σε αντίθεση με το Mυθιστόρημα των τεσσάρων όπου τα μέρη είναι ξεχωρισμένα, η συγγραφή μας με τον Θεοτοκά είναι ένα εννιαίο κείμενο. Η συνεργασία είναι κάτι απλό και ταυτόχρονα δύσκολο. Είναι αλήθεια ότι στο χώρο της λογοτεχνίας δεν συναντάτε αυτό το πράγμα, σε αντίθεση με άλλους χώρους, και προϋποθέτει κάποια πράγματα. Πρώτα απ΄ όλα η βασική έγνοια του καθενός είναι το κείμενο, το τελικό αποτέλεσμα και όχι η προσωπική του άποψη, που σημαίνει ότι τον άλλον πρέπει να τον ξέρεις και το κυριότερο να μην τον φοβάσαι.

Εσείς από τεχνικής απόψεως είχατε δημιουργήσει έναν αρχικό σκελετό;
Ο σκελετός, το σενάριο, προέκυψε μέσα από συζητήσεις με τον Νίκο. Στη συνέχεια γράφαμε με πολλούς τρόπους. Υπήρχαν κείμενα τα οποία έγραφε καθένας μόνος του και κείμενα που απλώς τα κουβεντιάζαμε και ταυτόχρονα κρατούσαμε και κάποιες σημειώσεις. Τελικά όταν προέκυψε το πρώτο υλικό ολοκληρωμένο και είδαμε ότι ναι, αυτό είναι ένα κείμενο, τότε καθίσαμε για ένα μεγάλο διάστημα σε ένα κοινό τραπέζι με το κείμενο μπροστά μας και πηγαίναμε βήμα - βήμα, σβήναμε, πετάγαμε, αλλάζαμε πράγματα έως ότου καταλήξουμε στο αποτέλεσμα που καταλήξαμε.

Το αποτέλεσμα σας ικανοποίησε;
Ναι, νομίζω και εμένα και τον Νίκο. Εξάλλου αν είχαμε βασικές αμφιβολίες για το αποτέλεσμα δεν θα το εκδίδαμε.

Συνήθως αρκετοί λογοτέχνες ξεκινούν απ΄ το διήγημα ως άσκηση γραφής για να περάσουν στο μυθιστόρημα, Εσείς κάνατε ακριβώς το αντίθετο. Σε ποιο είδος νιώθετε να είστε πιο κοντά;
Παρότι τα νιώθω διαφορετικά, δεν μπορώ να πω αν είμαι πιο κοντά στο διήγημα ή στο μυθιστόρημα. Είναι περισσότερο θέμα διάθεσης. Το σίγουρο είναι ότι υπάρχει μια σημαντική διαφορά: στο μυθιστόρημα βρέθηκα με δύο βιβλία που δεν έχω κάνει μόνος μου, Δεν έχω δει τον εαυτό μου να γράφει ένα μυθιστόρημα. Τα διηγήματα ξεκίνησαν σαν μια ανάγκη να μπορέσω να διατυπώσω κάποιες φωτογραφίες πόλης.

Τα διηγήματά σας παρουσιάζουν έναν διαφορετικό συγγραφέα απ΄ ότι τα προηγούμενα δύο βιβλία;
Νομίζω πως ναι. Γιατί αν π.χ. τους "Αχινούς" τολμούσε να τους γράψει ένας από τους δυο μόνος του το αποτέλεσμα θα ήταν διαφορετικό.

Το διήγημα στη χώρα μας έχει παράδοση. Ήδη από τα τέλη του προηγούμενου αιώνα, έχουμε τις παράλληλες διαδρομές π.χ. του Κρυστάλλη στην άγρια ελληνική περιφέρεια και του Μητσάκη στις εξίσου άγριες γειτονιές και οδούς της Αθήνας. Αξιόλογοι λογοτέχνες συνεχίζουν  αυτές τις διαδρομές έως και σήμερα. Το αναγνωστικό κοινό, η αγορά, ενδιαφέρονται γι΄ αυτό το είδος;
Νομίζω ότι ενδιαφέρεται περιορισμένα, δυστυχώς.

Με αποτέλεσμα, ανάλογο να είναι και το ενδιαφέρον των εκδοτών.
Ναι. Χωρίς να έχω μεγάλη εμπειρία, το ενδιαφέρον των περισσότέρων εκδοτών επικεντρώνεται σε άλλου είδους βιβλία...

... σε πολυσέλιδα βιβλία, με ανάλογη τιμή.
Ναι, ακριβώς. Έχουν και ανάλογο ύφος και ήθος και θεματογραφία και τρόπο γραφής. Νομίζω ότι είναι σαφές ότι τα βιβλία που πουλάνε σήμερα στην Ελλάδα είναι διαφορετικά από αυτά που γράφω.

Στο "Κοντραπόστο" συστεγάζονται 24 σύντομα διηγήματα, πόλεων και πολυκατοικιών. Ο Πικιώνης ένιωθε ότι ¨περπατώντας στους δρόμους της Αθήνας, ένιωθε τις γωνίες από τα μπαλκόνια των πολυκατοικιών να του τρυπούν το μέτωπο...". Πολλοί από τους ήρωές σας έχουν το ίδιο ...πρόβλημα, ενώ άλλοι έχουν γίνει ένα κομμάτι του τσιμέντου.
Ναι. Νομίζω ότι οι ήρωες έτσι τουλάχιστον όπως τους είδα εγώ είναι αναπόσπαστο κομμάτι του μπετόν και της ασφάλτου και γι΄ αυτό λειτουργούν έτσι. Δεν θα μπορούσα κανέναν από αυτούς να τον φανταστώ όχι απλώς έξω από την πόλη, αλλά σε ένα βόρειο προάστιο, σε μια μονοκατοικία. Όταν άρχισα να συγκεκριμενοποιώ το ¨Κοντραπόστο" στο μυαλό μου η πρόθεση μου πια ήταν να καταγράψω την πόλη μέσα από τέτοιες φιγούρες. Είμαι κι εγώ παιδί της πόλης.

Οι ήρωές σας, πρώην αριστεροί που δεν μπόρεσαν ή δεν θέλησαν να "κεφαλαιοποιήσουν" το παρελθόν τους στέκονται αμήχανοι μπρος στη πραγματικότητα.
Πρώτα απ΄ όλα πρόκειται για πρόσωπα. Τι θέλω να πω μ΄ αυτό: πρόκειται σαφώς για πολιτικά πρόσωπα, αλλά όχι για πολιτικές καρικατούρες. Δηλαδή, είναι άνθρωποι, κάποιοι απ΄ αυτούς τουλάχιστον, που φαίνεται ότι είχαν επενδύσει αρκετά ας το πούμε στην υπόθεση της Αριστεράς και πού σήμερα αυτό ή τους γίνεται ανάμνηση ή τους γίνεται εφιάλτης. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι σήμερα αυτοί οι άνθρωποι είναι αποτυχημένοι. Σ΄ ένα διήγημα μάλιστα, ένας πολύ πετυχημένος γιατρός και παλιός αριστερός προσπαθεί να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα.

Η πίκρα και οι ακυρώσεις των πρωταγωνιστών είναι έντονη.
Δεν ξέρω αν είναι τελικά πικρό, πάντως αυτό είναι, δηλαδή έτσι το εισπράττω εγώ. Το γεγονός ότι μια σειρά πραγμάτων, για την ακρίβεια μια σειρά βεβαιοτήτων που υπήρχαν παλαιότερα, ακυρώνονται από την ζωή νομίζω ότι είναι πέρα για πέρα πραγματικότητα.

Ο αναγνώστης έχει την διάθεση να διαβάσει τέτοια πράγματα ή τον βολεύει να χαθεί σ΄ άλλου είδους μυθοπλασίες;
Τον βολεύει περισσότερο μάλλον το δεύτερο. Και ίσως ένας από τους λόγους που τα κείμενα καταφεύγουν σε ονειρικές καταστάσεις ή σε άλλες εποχές είναι γιατί αρέσουν περισσότερο στον κόσμο. Νομίζω όμως ότι η σύγχρονη λογοτεχνία έχει πάρα πολύ υλικό από το σήμερα για να ασχοληθεί.

Εσείς πιστεύετε ότι έχετε ολοκληρώσει τον κύκλο σας όσον αφορά τον πολιτισμό της πολυκατοικίας;
Όχι, πιστεύω ότι είναι κάτι που θα με απασχολήσει πάρα πολύ και εμένα και τον Νίκο Θεοτοκά. Όταν γράφαμε τους Αχινούς είδαμε μέσα σ΄ αυτούς δύο ακόμα βιβλία, τον Νάμπυκα και ένα τρίτο μυθιστόρημα. Και πρόθεσή μας είναι και το τρίτο. Από εκεί και πέρα θα το ξανασυζητήσουμε για να δούμε τι άλλο μπορούμε να κάνουμε.

Και στα δύο βιβλία υπάρχει μια βουβή διαμαρτυρία για το αρχιτεκτονημένο περιβάλλον. Δεν ξέρω πως το βλέπετε κι  ως πολιτικός μηχανικός. Αν κάνετε και την αυτοκριτική σας...
(γέλια) την αυτοκριτική μου την κάνω στο βαθμό που έχω επέμβει, αλλά η πικρία ή η αγανάκτηση υπάρχει. Δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχει όταν ζει κανείς σ΄ αυτή την πόλη και την αποδέχεται αδιαμαρτύρητα. ¨