Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΖΑΝΝΕΤΑΚΟΣ ΚΑΙ Ο ΝΙΚΗΤΑΣ ΛΙΟΝΑΡΑΚΗΣ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΤΙ ΗΡΘΕ...

Δέσμια των κυβερνητικών - κομματικών επιλογών η ΕΡΤ την τελευταία δεκαετία περνά μια βαθιά και πολυεπίπεδη κρίση. Από αυτή την κρίση δεν μπόρεσε να ξεφύγει ούτε η ΕΡΑ η οποία για μια δεκαετία δέχονταν την επίθεση της ιδιωτικής ραδιοφωνίας χωρίς να μπορεί να αντιτάξει καμιά σοβαρή στρατηγική. Η επιλογή του έμπειρου Γ. Τζαννετάκου ως διευθυντή της ΕΡΑ και του εραστή της περιφέρειας Ν. Λιοναράκη  ως διευθυντή των περιφερειακών σταθμών, δίνει μια ακόμη -και ίσως τελευταία- ευκαιρία στον μονόφθαλμο γίγαντα με τα πήλινα πόδια να επιβιώσει και να περάσει στην αντεπίθεση...

Ας ξεκινήσουμε από εσάς κ. Τζαννετάκο που έχετε και μια πολύτιμη πείρα όσον αφορά το ραδιόφωνο, της νέας εποχής, ξεκινώντας από τον 9,84 όπου μείνατε 26 μήνες περίπου, και στη συνέχεια και σε ορισμένα άλλα ραδιόφωνα και ιδιωτικά, φτάνοντας τώρα στο κρατικό ραδιόφωνο. Μετά από αυτή  την έκρηξη πως βλέπετε να είναι αυτή τη στιγμή το τοπίο στη χώρα μας;

Τζαννετάκος: Το τοπίο σαφέστερα είναι τουλάχιστον πληρέστερο, από αυτό το οποίο ήταν την 30η Μαίου του ΄87. Το να πει κανείς αν είναι καλύτερο ή χειρότερο μάλλον θα το κρίνει ο ιστορικός του ραδιοφώνου του μέλλοντος, αλλά πληρέστερο είναι οπωσδήποτε στην κρατική μονοφωνία, η οποία από πλευράς πολιτικών κατευθύνσεων και κεντρικών επιλογών ήταν από κακή έως απαράδεκτη, χωρίς να συμβαίνει το ίδιο όσον αφορά την μουσική και γενικότερα την κουλτούρα. Περάσαμε σε μια πολυφωνία άτακτη, άναρχη, αυτορυθμιζόμενη και αυτοαπορυθμιζομένη αλλά εν πάση περίπτωση δημιουργεί μια πολύ πιο ζωντανή κατάσταση από αυτή που ίσχυε εδώ και 11 χρόνια. Υπάρχουν τα θετικά στοιχεία, σε αυτή την δεκαετία, υπάρχουν και τα αποτρόπαια, στοιχεία της. Πέρασε το ραδιόφωνο, φάσεις ιδιαίτερα στις αρχές της δεκαετίας του ΄90, απόλυτου λαϊκισμού, χυδαίου λαϊκισμού, ο οποίος σε αρμονία με το πολιτικό κλίμα, εκείνης της περιόδου, κυριάρχησε και σφράγισε, τα ραδιοφωνικά πράγματα της χώρας. Εν συνεχεία πέρασε σε περίοδο δοκιμασίας, αυτός ο λαϊκισμός, βρίσκεται σε κάποιου είδους ύφεση, όχι επειδή χάθηκαν οι λαϊκιστές, αλλά επειδή κορέστηκε το κοινό.

Ίσως το όπλο έχει χάσει τη δύναμη του σε σχέση με τις αρχές της δεκαετίας του΄90.
Τζ.: Από πλευράς ακροαματικότητας, δεν έχει χάσει. Αλλά θα μπορούσαμε να πούμε, ότι μετόκισε, ο λαϊκισμός, μετεξελιχθείς, δηλαδή πέρασε σε κοινωνικοφανή επίπεδα, και άφησε την πολιτική ¨η την επιφάνεια της πολιτικής.

Όσον αφορά τον πολιτιστικό ρόλο του ραδιοφώνου πιστεύετε ότι, και μιλώντας από την περίοδο της ελεύθερης ραδιοφωνίας, έως σήμερα, ήταν μεγαλύτερος εκείνη την περίοδο ή είναι τώρα έχοντας κάνει πίσω, η πολιτική και ο λαϊκισμός που αναφέρατε προηγουμένως.
Τζ.: Θ έλεγα ότι η οποιαδήποτε πολιτιστική διάσταση του ραδιοφώνου, δεν πέρασε, από τους σταθμούς οι οποίοι είχαν μολυνθεί από τον λαϊκισμό. Για να είμαστε πάντως ειλικρινής, πρέπει να αποδεχθούμε ότι στον τομέα της ιδιωτικής ραδιοφωνίας, σχεδόν το μόνο πολιτιστικό προϊόν, το όπόιο διακινείται μέσω των ερτζιανών, είναι η μουσική, η καλή μουσική, η μέτρια μουσική, η κακή μουσική, και αντιστοίχως οι δημιουργοί. Δεν έχει την πολυτέλεια η ιδιωτική ραδιοφωνία, να καταπιαστεί, με άλλες μορφές, κουλτούρας, ας πούμε έτσι.  Ούτε με το θέατρο, ούτε με την λογοτεχνία, πολύ περισσότερο με την ποίηση. Πλέον ο βασικότερος πολιτιστικός διακινητής, παραμένει σε επίπεδο ραδιοφωνίας, το δημόσιο ραδιόφωνο. Κυρίως το τρίτο πρόγραμμα και επικουρικώς, το πρώτο και το δεύτερο, και από το πέμπτο το οποίο απευθύνεται στους αποδήμους και από έναν δεύτερο σταθμό, στα βραχέα που υπάρχει, στην Θεσσαλονίκη πάλι κρατικών συμφερόντων.

Το εγχείρημα  της τοπικής αυτοδιοίκησης για πους λόγους πιστεύετε ότι απέτυχε;
Τζ.: Έτσι κι αλλιώς ήταν θα μπορούσαμε να πούμε παρά φύση, δηλαδή είχε μια μοναδικότητα, πρωτοτυπία σχεδόν παγκόσμια, αυτού του επιπέδου η ραδιοφωνία η οποία επιχειρήθηκε, μέσω των οργανισμών της τοπικής αυτοδιοίκησης, δηλαδή να είναι πλήρεις σταθμοί ευθύτατα ανταγωνιστικοί και μεταξύ τους αλλά και με το κρατικό δίκτυο. Για να μπορέσει μια τέτοια επιχείρηση να επιβιώσει θα έπρεπε να λειτουργούσε με την αυστηρότητα των ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων. Δυστυχώς αυτό δεν συνέβη επικράτησε κάποιου είδους βλαχοδημαρχισμός, θεωρήθηκε και αυτός μια δημοτική  επιχείρηση όπου ο εκάστοτε δήμαρχος να μπορεί να ασχημονεί χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανένα και έτσι βαθμιαία οδηγήθηκε στην παρακμή συν το γεγονός ότι ένα μόλις χρόνο μετά την ίδρυση της δημοτικής ραδιοφωνίας, άρχισε η επέλαση της ιδιωτικής που ήταν πολύ πιο ευέλικτη και που αξιοποίησε όλα τα κεκτημένα της δημοτικής ραδιοφωνίας και ακόμα προχώρησε και σε ποδοσφαιρικού τύπου μεταγραφές στα πρώτα χρόνια, των στελεχών ή των αστεριών έτσι όπως είχαν διαμορφωθεί σε δημοτικό επίπεδο.

Όσο αφορά την περιφέρεια πιστεύετε ότι χάθηκε μια σημαντική ευκαιρία αυτοέκφρασης των πολιτών;
Τζ.: Τώρα σε ορισμένες περιπτώσεις που δεν ήταν τόσο ασφυκτική η παρουσία των δημοτικών αρχόντων νομίζω ότι παρεσχέθη η ευχέρεια στις τοπικές δυνάμεις να εκφραστούν μέσα από τους τοπικούς ραδιοσταθμούς. Αλλά έχω την εντύπωση ότι στη πορεία αυτή η δυνατότητα υποχώρησε. Διότι δεν ήταν και παραμένουν μη συμβατοί οι στόχοι ενός τρέχοντος δημοτικού άρχοντα και μιας κοινωνίας η οποία μπορεί να διαθέτει κάποια ανήσυχα κύτταρα δηλαδή αυτά τα δεύτερα δεν θα γίνονταν ανεκτά στο δημοτικό ραδιόφωνο.

Εσείς πιστεύετε ότι στις περιοχές που υπάρχουν περιφερειακοί σταθμοί της ελληνικής ραδιοφωνίας, καλύπτεται με τον τρόπο που λειτουργούν, το κενό αυτοέκφρασης των ανθρώπων των περιοχών αυτών;
Τζ.:  Σαφέστατα όχι. Η μορφή με την οποία λειτουργεί τώρα το "δίκτυο των περιφερειακών ραδιοφωνικών σταθμών" δεκαεννέα εγκατεσπαρμένοι τυχαίως σε ισάριθμα τμήματα της χώρας που αποτελούν άθροισμα της συνενώσεως δύο διαφορετικών δικτύων του πολιτικού και του στρατιωτικού, και με την νοοτροπία η οποία έως προσφάτως επικρατούσε, θα ήταν παραλογισμός, να λέγαμε ότι είναι σε θέση να  εκφράσουν τις ανησυχίες των διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων. Σε κάποιους σχεδιασμούς, τους οποίους αρχίζουμε βαθμιαία να θέτουμε σε εφαρμογή, θα προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε αυτές τις προϋποθέσεις ώστε οι τοπικές δυνάμεις σε όλους τους χώρους της πολιτικής, της δημιουργίας, της κουλτούρας κ.τ.λ. μπορούν να εμφανίζονται και να διεκδικούν αξιοποιώντας ή εκμεταλλευόμενη κατά κάποιο τρόπο ένα πλέον φιλελεύθερο πνεύμα το οποίο όσο  κι αν φαίνεται παράδοξο, προσπαθούμε από ψηλά να το επιβάλλουμε και προσπαθούμε να πείσουμε τα αποκεντρωμένα μας στελέχη, πρέπει να λειτουργούν προς αυτές τις κατευθύνσεις και εγκαταλείποντας τον εθισμό του παρελθόντος, την ευθυνοφοβία, το άγχος του ελέγχου, δεν είναι εύκολο το εγχείρημα, γιατί πάντα υπάρχει ο αντίλογος, ότι εσείς μπορεί να έχετε τις καλύτερες προθέσεις, εσείς αύριο μεθαύριο θα φύγετε, εμείς μένουμε, υπάρχουν αντιστάσεις απολύτως, φυσιολογικές και ενστικτώδης.

Είχατε πει πριν από δώδεκα χρόνια, ότι δεν μπήκατε ευνούχος και δεν θα φύγετε δημοτικός υπάλληλος. Αυτό ισχύει και σήμερα όσον αφορά την παρούσα σας θέση;
Τζ: Ναι βέβαια. Έφυγα ακριβώς τότε από τον 9,84 ακριβώς την στιγμή που, τελείως πραξικοπηματικά, θελαν  να ανατρέψουν το συγκεκριμένο οργανόγραμμα το οποίο ήταν και εν πάση περιπτώσει μια χάρτα συμφωνίας μεταξύ των στελεχών του 9,84, και του συγκεκριμένου Μιλτιάδη Έβερτ, σε μια σχέση και μια συμφωνία αντίρροπων δυνάμεων και νοοτροπιών, ήταν στην κυριολεξία μια συμφωνία δεν ήταν κάποιου είδους πρόσληψη, δεν ήταν μια ανάθεση έργου ή συμβολαίου, ήταν μια συμφωνία επί αρχών διοργανωτικού πλάνου. Εκεί που είχα το ρόλο του γενικού διευθυντή, περίπου θελαν να με κάνουνε τμηματάρχη, υπαγόμενο σε μια σειρά από άλλα μορφώματα τα οποία δεν υπήρχαν στην αρχή και θέλησαν να τα κατασκευάσουν όταν ο σταθμός βρισκόταν περίπου στον τρίτο χρόνο της λειτουργίας του μόνο και μόνο για να εξυπηρετηθούν τελείως περιστασιακοί και τρέχοντες εκλογίστικοι στόχοι, ούτε καν πολιτικοί στόχοι.
 

Αυτό βέβαια έχει να κάνει και με τα λεφτά που δίνονται σε αυτό τον σταθμό σε σχέση με τον δεύτερο, ιδιωτικό σταθμό.
Λ: Εγώ το πάω και ακόμη πιο πέρα. Με την ευθύνη της πολιτείας όχι να έχει δικούς της σταθμούς για να βγαίνει ο υπουργός, αλλά να διευκολύνει, ούτως ώστε να υπάρχουν σταθμοί τοπικής δημοσιότητας, σε κάθε περιοχή της Ελλάδος. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση.

Αυτό αποτελεί συγχρόνως και ένα διαρκές στοίχημα.
Λ: Αυτό το διαρκές στοίχημα, πάμε τώρα να αποδεχτούμε και να δούμε πως θα το ρυθμίσουμε ούτως ώστε να γίνει πράξη. Εμείς αυτό που σκεφτόμαστε, θα φέρει τα πάνω κάτω. Πρώτη Ιουλίου, και αυτή είναι η πρώτη φορά που το λέμε δημοσίως, αρχίζει αυτή η αλλαγή σε όλους τους περιφερειακούς σταθμούς. Θα έχει τέσσερα βασικά στοιχεία. Το πρώτο στοιχείο είναι πως, θεωρείστε πως καταργούνται οι σταθμοί και γίνονται περιφερειακοί. Δηλαδή δεν υπάρχει σταθμός Κέρκυρας. Υπάρχει σταθμός Ιονίων, που είναι ο κοινός σταθμός της Ζακύνθου και της Κέρκυρας. Περίπου βγάζει μισό πρόγραμμα η Ζάκυνθος και μισό πρόγραμμα η Κέρκυρα. Οι δύο αυτοί σταθμοί συν αποτελούν, τον περιφερειακό σταθμό της ΕΡΑ Ιονίου. Όχι μόνο περιφερειοποιείται αλλά και αποκεντρώνεται. Με το πρόγραμμα Καποδίστριας ανοίγεται μια νέα δυνατότητα. Ότι μέχρι εκεί που ψηφίστηκε ο καινούριος νόμος, ο κάθε νομός, ας πούμε ο νομός της Κέρκυρας, είχε μόνο την πόλη της Κέρκυρας, και τις περιφερειακές κοινότητες. Τα μέσα λοιπόν δεν έδιναν καμιά σημασία σε αυτές τις κοινότητες παρά μόνο εάν γινόταν κάποιο μεγάλο γεγονός. Τώρα όμως δεν είναι έτσι τα πράγματα. Τώρα εδώ υπάρχουν δεκατρείς δήμοι οι οποίοι έχουν τεράστια οικονομική προίκα, έχουν επιστημονικό προσωπικό, έχουν προγράμματα ευρωπαϊκά και συνδέονται σε δίκτυα με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Αποτελούν δηλαδή οντότητες που παράγουν ειδήσεις δηλαδή. Καθημερινά οι δεκατρείς δήμοι της Κέρκυρας, οι αντίστοιχοι της Ζακύνθου και Λευκάδας και Κεφαλλονιάς, θα βρίσκονται στα μέσα ενημέρωσης. Η τρίτη αλλαγή είναι ότι οι σταθμοί μας, θα γίνουν δίκτυο. Η λέξη που υπάρχει στα μέσα ενημέρωσης όλου του κόσμου, είναι η λέξη δίκτυο. Αυτό είναι κάτι το οποίο έχει μόνο πλεονεκτήματα δεν έχει κανένα μειονέκτημα. Έχει πολύ καλύτερο πρόγραμμα, περισσότερα χρήματα. Η τέταρτη αλλαγή που προσπαθούμε να βάλουμε μπρος, είναι ότι θα έχουμε πολύ περισσότερα πράγματα για το χωριό της Κέρκυρας, και πολύ περισσότερα πιθανόν για κάτι που είπε ο Σαντέρ, ή για κάτι που έγινε σε επίπεδο ΟΗΕ. Το πρόγραμμα λοιπόν θα είναι κυρίως ενημερωτικό, ζωντανό πρόγραμμα ροής. Για να είναι πρακτικά κατανοητό αυτό σκεφτείτε πως λειτουργεί το CNN. Δεν μπορεί από την παραμονή να σου δώσει το πρόγραμμα της επόμενης ημέρας γιατί δεν ξέρει κανείς. Τι ίδιο θα είναι κι ο σταθμός αυτός. Δεν θα ξέρει κανείς πως θα διαμορφώνεται το πρόγραμμα. Εδώ στην Ελλάδα έχουμε συνηθίσει όλοι οι σταθμοί στην Ελλάδα να δίνουν πρόγραμμα. Εκεί που υπάρχουν γεγονότα εκεί θα υπά-ρχει και το πρόγραμμα. Για να καταλήξω κάπου εσείς με το περιοδικό σας επειδή σας παρακολουθώ πολύ καιρό, έχετε ένα πολύ θετικό στοιχείο, νομίζω ότι μας δίνετε μαθήματα για το πως θα προχωρήσουμε. Δηλαδή εσείς, στο περιοδικό σας έχετε μια ¨αμηχανία", και όποιος δημοσιογράφος έχει μια αμηχανία σήμερα αυτός είναι και σοβαρός δημοσιογράφος. Όποιος λέει ότι ξέρει ποια είναι η πραγματικότητα και τι παρουσιάζει, αυτός είναι ανεπαρκείς. Εσείς λοιπόν όταν έχετε μια στήλη, για το Ιντερνετ η οποία είναι ειδικά όμως για την Κέρκυρα, η άλλη στήλη που έχετε με τα δορυφορικά η οποία είναι ειδικά για την Κέρκυρα, δεν την έχει κανένας σε άλλη περιοχή της Ελλάδας. Ή η μικροϊστορία που αναφέρατε πρωτύτερα που στον επιστημονικό χώρο της ιστορίας δεν υπάρχει, τώρα άρχισε να έρχεται στην επιφάνεια. Αυτό σημαίνει δηλαδή πως εσείς δεν έχετε κάνει τίποτα σπουδαίο, έχετε πιάσει ποια είναι τα σύγχρονα επιστημονικά ρεύματα σε όλο τον κόσμο, και τα κάνετε δημοσιογραφία. Αυτό λοιπόν εμάς μπορεί να μας διδάξει ως ΕΡΑ γενικά για να γίνουν κατανοητά αυτά τα πράγματα σε όλους τους σταθμούς.

Η σχέση με τα δύο κεντρικά προγράμματα ποια θα είναι;
Λ: Κι αυτά θα συμβάλλουν στο δίκτυο. Π. χ.: Έχουμε εμείς μια εκπομπή, για τον κιν/φο που την έχει ας πούμε η ΕΡΑ4. Αυτή η εκπομπή, θα μαγνητοφωνείται, θα στέλνεται στην Κέρκυρα κι όταν θα ΄ρθει η ταινία Τιτανικός που μπορεί να ΄ρθει μετά από δύο εβδομάδες, θα είναι η ανάλυση του πολύ διάσημου κυρίου Τάδε, ο οποίος θα μπαίνει σφήνα στο πρόγραμμα. Αυτό είναι το σκεπτικό μας, δηλαδή, να εκμεταλλευτούμε, αυτό το ΄δίκτυο που υπάρχει.

Με την εμπειρία που έχετε αποκτήσει από τις περιοχές που επισκέπτεστε και για την ΕΡΑ και για άλλες εκδηλώσεις, ποια είναι η εικόνα που βλέπετε όσον αφορά τα μέσα ενημέρωσης,  τα έντυπα και την ραδιοτηλεόραση στην  επαρχία, ας εξαιρέσουμε τη  Θεσσαλονίκη και τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Λ: Εγώ θεωρώ πως είναι δύο τα προβλήματα. Το πρώτο αφορά τους επιχειρηματίες, και το δεύτερο τους δημοσιογράφους. Αυτό που αφορά τους επιχειρηματίες, είναι ότι ένας επιχειρηματίας στην Ελλάδα μπορεί πολύ εύκολα να καταλάβει ότι μπορεί να ανοίξει ένα μεγαλοξενοδοχείο, των πολλών δισεκατομμυρίων ή ένα σουβλατζίδικο. Δεν μπορεί να καταλάβει ότι υπάρχει ένα μοντέλο μέσων ενημέρωσης το οποίο στην Ελλάδα δεν υπάρχει μέχρι σήμερα και στο οποίο αν επενδύσει κανείς κάνει χρυσωρυχείο. Αυτό εμένα με καταπλήσσει ως σκεπτόμενο άνθρωπο. Γιατί αυτοί οι απλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν αυτό το απλό πράγμα. Γιατί ας πούμε δεν σκέφτεται κανένας να βγάλει μια περιφερειακή εφημερίδα. Η πρώτη περιφερειακή εφημερίδα που θα βγει θα συντρίψει όχι μόνο τις υπάρχουσες τοπικές, αλλά και τις αθηναϊκές κυκλοφοριακά. Στην Γαλλία ας πούμε από τις πέντε πρώτες οι τρεις είναι περιφερειακές. Αν το πεις σε κάποιον στην Ελλάδα θα γελάσει. Το δεύτερο στοιχείο που αφορά τους δημοσιογράφους είναι ότι έχουν παραμείνει προσκολλημένοι σε ένα μοντέλο οργάνωσης του κράτους, που έχει πεθάνει τουλάχιστον από δεκαετίες. Δηλαδή, είμαστε υπέρ του κράτους, και όχι της κοινωνίας των πολιτών. Το κράτος φθίνει σε όλο τον κόσμο κι όχι μόνο στην Ελλάδα, κι αναπτύσσεται αυτό που ονομάζεται κοινωνία των πολιτών. Δηλαδή πρωταγωνιστής δεν είναι σώνει και καλά μόνο ο Νομάρχης ο Περιφερειάρχης και ο βουλευτής. Είναι και πολλοί άλλοι. Υπάρχει μια κρατικολαγνεία που εκφράζεται με μια βουλευτικολαγνεία, δημαρχικολαγνεία και νομαρχολαγνεία. Η νεολαία δεν ακούει ενημερωτικό ραδιόφωνο, γιατί; Δεν απορρίπτει το ραδιόφωνο απορρίπτει το ενημερωτικό ραδιόφωνο. Δεν απορρίπτει την τηλεόραση απορρίπτει το ενημερωτικό σκέλος της τηλεόρασης. Οι κυριακάτικες εφημερίδες που μοιάζουν με περιοδικό σκίζουν. Σκίζουν οι οικονομικές και οι αθλητικές. Απορρίπτεται το πολιτικό σκέλος. Αυτό είναι λοιπόν κάτι που πρέπει να μας προβληματίσει.

Αυτό το βλέπουμε και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο με το "ξετίναγμα" ιστορικών εφημερίδων. Αλλά αν απορρίπτουν την ενημέρωση γιατί ακούν ΣΚΑΙ;
Λ: Ακούν το reality show του ΣΚΑΙ. Εγώ διαφωνώ πλήρως με το reality show. Για να μην το ακούει ο κόσμος όμως θα πρέπει να τους δοθεί, μια πειστική εναλλακτική. Όταν τίθεται το δίπολο reality, ή ο τάδε βουλευτής, τότε σαφώς προτιμάται το reality. Εμείς τουλάχιστον ως ραδιόφωνο δεν έχουμε ένα αρνητικό που δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει η τηλεόραση: η δουλεία απέναντι στο κράτος. Δηλαδή ο κάθε δημοσιογράφος της τηλεόρασης, νιώθει την υποχρέωση για οποιοδήποτε θέμα να πάρει και την  γνώμη του υπουργού.
 

Επιστροφή στο ΕΧΙΤ