Bạch Mã Tự 3
Mộc không dám cãi, cúi đầu :
- Xin Thày và cậu cứ yên tâm, con xin rạ
Mai Lan an ủi :
- Cám ơn chú Mộc, chú ra ngoài đó, hễ thấy ai rao bán hương Thọ Xương, thì cứ dẫn vào đây cho tôi là được
Mộc cúi đầu chào hai người, rồi đi nhanh ra ngoàị
Ðại Sư theo sau đóng cửa, rời quay lại, nói :
- Cháu yên tâm, Mộc nó nhanh trí lắm, thoáng cái là nó hiểu ngaỵ
Còn lại hai cậu cháu, Ðại Sư mới hạ thấp giọng :
- Mấy lâu nay, có lần nào cháu về quê ngoại không ?
Mai Lan giọng xa vắng :
- Thưa có một lần, nhưng con cũng không có thì giờ ghé thăm ai , với lại, tình cảnh của con lúc đó quá ngặt nghèo , về thăm họ hàng cũng sợ mang vạ cho thân quyến mà thôị
Ðại Sư bùi ngùi :
- Bên ngoại mình cũng không có bao nhiêu người, mẹ con mất sớm nên cũng không ai nhận được ơn mưa móc gì của Triều đình.
Mai Lan ngập ngừng một chút, đột nhiên hỏi :
- Cậu có thể cho con biết dịp nào Phụ Hoàng con gặp mẹ con không ? Hồi xưa khi còn ở trong cung , nhiều lần con muốn hỏi cậu mà con thấy thế nào nên lại thôị
Ðại Sư hơi mỉm cười, lắc đầu :
- Thực đó cũng là lỗi ở cậu, người biết chuyện này không có bao nhiêu, vì thực ra, khi mẹ cháu về với Phụ Hoàng cháu người không ở Thăng Long mà ở Thiên Trường, mãi đến khi mẹ cháu mất, cháu mới được đưa về kinh sự Thôi thì nhân tiện hôm nay, cậu cũng cho cháu biết, sợ sau này không còn dịp nào khác !
Ðại Sư trầm ngâm một lúc, rồi với giọng đều đều và rõ ràng, ngài nói :
- Như con đã biết, giữa hai triều đại của đức Dụ Tông và Phụ Hoàng con đã có một Triều đại của một tên họ Dương, mẹ con hát, bố phường chèọ Cái loạn Dương Nhật Lễ đã khiến cho triều Trần một phen điêu đứng.
Người chủ trương đưa tên ngoại tộc này lên ngôi bất chấp sự can gián của triều đình là bà Hoàng Thái Hậu thì bị chính đứa nghịch tặc này sát hại khiến cho cả Cung Ðịnh Vương cũng bị họa lâỵ Triều đình không chịu để Nhật Lễ hành động thô bạo, đã hợp binh bắt Nhật Lễ giết đị
Trong cảnh rối ren này, Phụ Hoàng con lúc đó là Cung Ðịnh Vương, sợ bị hại nên bỏ kinh sư lên miền Bắc. Trên đường lánh nạn, Ngài có dừng lại mấy hôm ở nhà Ngoại Tổ con ở huyện Siêu Loại tỉnh Bắc Ninh. Sau khi dẹp được Nhật Lễ, Triều đình mới đón Phụ Hoàng con về lên ngôi cửu ngũ. Nhưng Ngài chỉ làm Vua có ba năm thì nhường ngôi cho thúc phụ con là ngài Dực Tông, để về Thiên Trường làm Thái Thượng Hoàng.
Ðại Sư ngưng nói, mắt lim dim như nhớ lại những việc đã qua, rồi nói tiếp :
- Cháu biết con gái Bắc Ninh có tiếng là đẹp nhất nước và Siêu Loại là nơi có chuyện truyền kỳ về bà Ỷ Lan Hoàng Hậu của Lý Giạ
Mai Lan mỉm cười :
- Cậu cứ diễu tụi con .
Ðại Sư lắc đầu :
- Cậu nói thực. Mẹ cháu ngày xưa đẹp lắm. Chùa Siêu Loại là một trong những ngôi chùa xuất phát của phái Trúc Lâm. Ngài Ðiều Ngự tức Ðức Nhân Tông khi xuất gia đã từng khai giảng thuyết pháp ở đâỵ Ngài Pháp Loa là Tổ thứ hai của Trúc Lâm Phái được truyền pháp bảo ở chùa này và cũng từ đó, chùa Siêu Loại là một chùa quan trọng của sơn môn Yên Tử. Chính thế mà Phụ Hoàng cháu có nhiều dịp về đây thăm viếng các cao tăng của Trúc Lâm phái và thường ở lại hai ba ngày, dự các buổi thuyết pháp. Trong những ngày này, vì nhớ ơn xưa, đôi khi Ngài có ghé thăm Ngoại Tổ .
Ðại Sư nhìn lơ đãng lên trần nhà một chút, rồi tiếp :
- Rồi nhân một buổi trời mưa, Ngài không về được chùa ngay, nên ở lại dùng tiệc tại nhà ngoại tổ . Trong dịp này, Ngài gặp mẹ cháu lần đầụ Sau đó, không đầy hai tháng, Ngài cho triều đình tới xin cưới mẹ. Thời gian này Ngài đã là Thái Thượng Hoàng nên ở Thiên Trường Phủ và mẹ cháu được rước về đó, thay vì về kinh sự Năm đó Ngài đã sáu mươi, còn mẹ cháu chưa được hai mươi tuổi !
Mai Lan thốt lên xót xa :
- Mẹ con còn trẻ quá
Ðại Sư khẽ gật đầu, giọng thực buồn :
- Ðúng thế . Ðược về làm Thái Phi, họ hàng vô cùng hãnh diện, nhưng riêng mẹ cháu thì thực chẳng vui gì. Hôm tiễn mẹ cháu về Thiên Trường, hai chị em đã khóc hết nước mắt .
Ðại Sư khẽ thở dài, tiếp :
- Chừng vài năm sau, ông bà ngoại lần lượt qua đờị Còn lại hai chị em côi cút, mỗi người một nơi, đường xá xa vợi, giặc giã luôn luôn nên chăng mấy khi được gặp nhaụ Trước khi xuất gia, cậu có đến thăm mẹ cháu để cho bà biết ý nguyện của cậụ Cậu ở lại phủ Thiên Trường mấy ngày, thấy đời sống của mẹ cháu thực buồn tẻ .
Rồi Ngài mỉm cười nhìn Mai Lan tiếp :
- Cậu nhớ lúc đó cháu mới được một tuổị
Mai Lan mắt rưng rưng :
- Hồi mẹ con mất, con lên mườị Tuy còn nhỏ, con cũng thấy đời của mẹ con buồn nhiều hơn vuị Phụ Hoàng con đã quá lớn tuổi, lại bận việc triều chính nên ít khi ở phủ. ở đây, cảnh sắc lại thâm u, mấy bà Thái Phi sống tẻ lạnh trong mấy tòa nhà cổ lạnh lẽo, tối tăm. Con nhớ mãi những hàng nhãn cổ thụ, những hàng phi lao cao vút với những thông reo thê thiết vào những đêm gió lớn, những con đường đá rêu xanh, trống vắng. Tụi nhỏ chúng con như bị nhốt trong bốn bức tường rêu phong của cấm cung . Ðời sống như thiếu sinh khí, dù được nâng niu trên nhung dưới lụạ
Không ngửng đầu lên, Mai Lan lấy ngón tay búp măng vẽ những vòng vô hình trên mặt bàn, tiếp :
- Khi mẹ con qua rồi, Thiên Trường phủ đối với con không còn chút gì sinh thú nữa, ngoài những kỷ niệm đau buồn của mẹ con để lại, mà mỗi lần bắt gặp con không sao cầm được nước mắt . Càng nghĩ đến càng thêm đau đớn, nhớ thương .
Huyền Giác Ðại Sư ngắt lời :
- Chính cũng vì nghĩ đến hoàn cảnh cô đơn của cháu, mà cậu mới tâu với Phụ Hoàng của cháu để xin cho cháu về kinh sư và nhận lời mời vào kinh giảng sách cho các hoàng tử, công chúa trong cung.
Ngày đó, là thời gian hạnh phúc nhất của con kể từ sau ngày mẹ con mất đó cậụ Mất mẹ, con còn cậu, và được cậu chăm lo, dậy dỗ thực không ơn nào cao trọng hơn .
Nàng ngưng nói vì nghẹn lờị mãi sau mới tiếp :
- Thực con có cha mà cũng như không ? Triều chính thì thối nát, hiền thần thì không thấy còn ai, quay đi quẩn lại chỉ còn mình ông tạ Khi cậu đi rời, trong triều loạn không tưởng được . chúng con cực khổ, và tính mệnh bị đe dọa ngày đêm .
Huyền Giác Ðại Sư hiểu ý Mai Lan ám chỉ aị Dù sao, trong hoàng tộc, Hồ Quý Ly cũng ngang vai với Ðức Nghệ Tông, Phụ Hoàng của nàng. Tuy nhiên, đến nước này mà nàng còn giữ được tấm lòng tôn kính bậc trưởng thượng là điều đáng khen.
Mai Lan bỗng nhìn thằng vào mắt Ðại Sư hỏi :
- Thưa cậu, thực con không hiểu nổi là tại sao giới sĩ phu của ta lại quá thụ động đến vậỵ Ngài Chu Văn An, dưới triều Ðức Dụ Tông chỉ biết bất đắc chí từ quan, ngài Trần Nguyên Ðán không dám can gián Phụ Hoàng con những điều trái lẽ, mà còn kết thân với loạn thần. Ðức Ðế Hiền thì cam tâm chết oan mà không dám để thuộc tướng kháng cự , để đến nỗi nước mất, nhà tan như ngày naỵ?
Ðại Sư khẽ nói :
- Ðó là do cái tinh thần hủ lậu của giới Tống Nhọ Họ đã không ý thức được đúng cái tinh thần trung quân của Nho Giáọ Suốt cuộc đời họ được dậy về giáo điều trung với Vuạ nay thấy vua u mê, bản triều thì bị khuynh loát, mà lời can gián của mình không được lý tới thì lòng trung quân mất điểm tựa nên họ chán nản, rũ hết trách nhiệm về qui ẩn, hoặc che mắt bưng tai sống qua ngàỵ
Ðại Sư ngao ngán tiếp :
- Cho đến nay, giặc giày xéo đất nước, giới sĩ phu cũng không có một hành động cụ thể, tích cực phản kháng. Trần Gia hay Hồ Gia đều không còn đáng để họ xả thân nữa !
Mai Lan dằn từng tiếng :
- Tại sao họ không nghĩ đến tiền đồ của Dân Tộc, của Giang Sơn đất nước, một triều Trần hay Hồ có thể qua đi, nhưng dân tộc Ðại Việt phải trường tồn.
Nhưng rồi nàng bỗng ngưng bặt, lúc sau giọng trở nên thống thiết :
- ôi thôi ! Muôn sự cũng do Phụ Hoàng con nhu nhược !
Thốt được câu thống hận đó, nàng như trút được những u uất bao năm đè nén trong tâm can mà không dám nói lên thành trùng ? Nàng chờ đợi sự trách cứ của Huyền Giác Ðại Sư trước một lời ngỗ nghịch với đấng sinh thành, nhưng không, Ðại Sư vẫn im lặng. Một chập sau, ngài điềm đạm nói :
- Nhận định của con rất phải, nhưng bây giờ không còn là lúc để mình ta thán. Cháu phải lo việc khôi phục đất nước để chuộc lỗi cho Phụ Hoàng đối với Dân Tộc.
Bỗng có tiếng gõ cửa làm hai người đều giật mình nhìn ra phía ngoài Huyền Giác Ðại Sư dạm chân định ra mở cửa, nhưng không biết sao, ngài ngưng lại, luồn tay vào áo trong, rút ra một chiếc túi vải nhỏ màu nâu sòng, trao nhanh cho Mai Lan, vội vã như nếu không trao lúc này thì không còn một dịp nào khác :
- Cháu giữ lấy, có thể mở ra xem bất cứ lúc nào, nhưng càng để lâu, càng haỵ
Mai Lan cũng vội vã không kém, nàng nhận lãnh, rồi cất nhanh vào trong người, trong khi Ðại Sư ra mở cửạ
Chú Mộc đang đứng chớ bên ngoài, thấy Ngài, chú lễ phép trình :
- Bạch thày, quả con đã tìm được người bán hương Thọ Xương cho Trần Công Tử.
Ðại sư rất vui lòng, vui vẻ nói :
- Tốt lắm, con ra đưa người ta vào đâỵ
Cửa để ngỏ cho mãi tới khi chú Mộc đưa người con gái bán hương vào gặp Mai Lan. Cô gái trắng trẻo, xinh xắn, nhưng bẽn lẽn khi gặp một chàng trai lạ nhìn thấu vào mắt mình. Qua cử chỉ đó, Mai Lan thấy được sự thành thực của nàng, và biết chắc nàng là người Lê Quân
phái tớị
Mai Lan khẽ nói :
- Xin cô làm ơn cho tôi xem mấy phong hương .
Cô gái cẩn thận nhìn mọi người chung quanh, rồi mới lấy trong chiếc giỏ mây ra mấy phong hương hiệu Quản Phát trước con mắt lạ lùng của chú Mộc. Nhưng trái lại, Mai Lan vẫn thản nhiên đỡ lấy, như không hề thắc mắc sao đó không phải là hương Thọ Xương. Nàng lấy ra mấy đồng tiền lẻ trao tận tay cô gái, mỉm cười nhìn nàng tạ
Cô gái vừa đỡ lấy tiền, vừa lúng túng, ngượng ngùng hỏi :
- Thưa công tử định đi lễ chùa nào mà cần thứ hương nàỷ
Câu hỏi thực bất ngờ. Một cô gái còn đang đầy vẽ ngượng ngập trong việc mua bán, như là lần đầu tiên nàng làm việc này, thế mà dám hỏi khách khác phái một câu đường đột như vậỵ Nhưng Mai Lan lại rất tự nhiên trả lời nàng, nữa như thực, nữa như bông đùa, một câu làm
người nghe ngỡ ngàng :
- Tôi định lễ chùa Chân Giáo cô ạ. à, vào đầu giờ tuất Quảng Phúc Môn còn mở cửa không cô ?
Chùa Chân Giáo là một ngôi chùa cổ nổi tiếng do đức Lý Thái Tổ xây cất cách đây mấy trăm năm trong nội thành Thăng Long, tức Ðông Quan ngày nay và được triều Trần trùng tu nhiều lần. Chính Huyền Giác Ðại Sư khi còn ngời giảng sách trong cung cũng trụ trì tại đâỵ
Nghe Mai Lan nhắc đến ngôi chùa xưa khiến ngài không khỏi ngậm ngùi, và cũng hiễu được phần nào thâm ý của nàng. Riêng câu trả lời của Mai Lan khiến cả chú tiểu lẫn cô gái bán hương ngạc nhiên, vì cửa Quảng Phúc Môn là cửa Tây thành Ðông Quan mà ai cũng biết là tất cả các cửa thành đã bị đóng kín từ nhiều năm quạ Hơn nữa, chùa Chân Giáo cũng đã không còn sư trụ trì từ lâu thì làm sao mà vào đó lễ Phật. Tuy nhiên, như đã có định kiến, nàng vẫn trả lời xuôi :
- Thưa công tử, tôi không biết rõ, nhưng có thể còn mở, xin ngài thử tới coị Nhưng chắc ngài không thể dùng xe được đâu, vì đường đi rất khó khăn .
Mai Lan phục câu trả lời thông minh của nàng. Tất cả những gì Mai Lan muốn nói, muốn nghe, nàng cũng đã được nói, được nghe hết, nên ân cần bảo cô gái :
- Thôi được, để tôi sẽ tớị Cám ơn cô đã tới đâỵ Xin bảo trọng .
Cô gái khẽ cúi đầu chào để cáo biệt.
Huyền Giác đưa mắt sang chú Mộc.
- Con đưa đường cho cô ra ngoàị
Ðợi cho hai người ra khỏi phòng một lúc lâu, Ðại Sư khẻ nói :
- Con nhỏ khá thông minh . Nhưng chỉ sợ những lời như thế có đủ để bên kia hiểu ý cháu không ?
Mai Lan mỉm cười, tự tin thưa :
- Thưa, tại cậu chưa biết Lê Quân đấy thôị Anh ta là một người thông minh, cẩn mật và chu đáo rất mực. Chỉ một câu dạy cô gái hỏi con là con biết là nên trả lời thế nào cho anh ta hiểụ Chúng con làm việc như tâm cảm vậy, ít khi nào giao kết trước. Tuy thế chúng con chưa từng hiểu lầm nhaụ
Rồi nàng trở nên tư lự, khẽ nói :
- Cậu có để ý câu trả lời và nhắn nhủ của Lê Quân không ? Không thể dùng xe vì đường đi rất khó khăn. Ðiều này chứng tỏ bọn con đang gặp nhiều hiểm nguỵLời cậu dùng chữ Phật dạy con quả đã làm cho con sáng mắt . Phi nội thành Thăng Long ra, không còn nơi nào là an toàn cho chúng con nữạ ít nhất là trong lúc này, chúng con có tới mấy chục mạng ngườị Bọn giặc chắc chắn không thể ngờ tới được .
Mai Lan thường dùng tên cũ Thăng Long thay vì Ðông Quan vì sư Phụ của nàng hay dùng tên này, nên nó thành thói quen.
Huyền Giác Ðại Sư đứng lên :
- Có lẽ để cậu phải sửa soạn cho cháu ít thứ để mang theo vào thành cho anh chị em sống qua ngàỵ
Mai Lan cười :
- Ða tạ cậu, nhưng chắc không cần. Chuyện này Lê Quân không thiếu sót đâụ Anh ta là chủ một cao lâu mà cậu Tô Hà của bọn con đó .
Ðại Sư tỏ vẻ ngạc nhiên :
- Vậy thì còn gì bằng . Con thực may mắn, có những cộng sự viên đầy khả năng .
Bỗng có tiếng gõ cửa nhẹ. Ðại Sư ngừng nói, vội ra mở cửạ Chú Mộc bưng một khay trà đang đứng chờ ngoài cửạ Ðại Sư reo lên :
- Phải lắm, con mang vào đây cho thày và cậu Tuấn dùng một chút . Bọn ta đang khát đâỵ
Ðại Sư vừa nói, vừa đi trước, chú tiểu lễ mễ bưng khay trà theo saụ Trên khay, một bình nước, một chiếc chén tổng và hai chiếc chén quân xép gọn gàng, sạch sẽ.
Chú đặt khay trà xuống, thận trọng chuyên nước ra chén tống, rồi để một lúc cho nước lắng, mới cẩn thận san ra hai chén quân. Công việc chú làm trông thực gọn gàng khiến Mai Lan có thể biết được chú từng là người hầu trà Ðại Sư . Trà mạn sen, khói bay nghi ngút, mùi hương
thoang thoảng diu mát, khiến Mai Lan bắt thèm . Không đợi Ðại Sư nhấc lần thứ hai, nàng rón rén bưng chén trà lên, như sợ thứ nước trà quí đó sánh ra khỏi chén. Chén trà vừa độ nóng, vừa thơm khiến dư vị như còn đọng mãi trên làn môi, trong đầu lưỡị làm Mai Lan không khỏi buột miệng :
- Cậu mua đâu được thứ trà sen tuyệt hảỏ
Vừa đặt chén trà xuống khaỵ Ðại Sư vừa nói :
- Không đâu, cậu mua trà mạn về, rồi dùng sen nhà tự ướp lấy đó Có điều hơi mất công một chút. Này nhá, mỗi sáng, lúc mới bình minh, sen chưa nở bung, cậu dùng thuyền nhỏ, bơi ra hồ, cho một dúm trà vào những đóa sen sắp nở, rồi buộc túm đầu lạị Ướp như thế cho đến gần trưa mới ra cắt những hoa đó về ủ. Lúc đó, hương sen nhờ sương mai đã thấm vào trà, và trà cũng đã tạm khộ Như vậy, chỉ cần ủ thêm một thời gian nữa ở một nơi khô ráo, ấm áp là có thể cho vào hũ sành được rồị Phải là hũ sành, vì nếu dùng lọ thủy tinh, ánh sáng chiếu vào cũng làm mất hương vị của trà .
Mai Lan thích thú ngồi nghe Huyền Giác Ðại Sư nói về thuật ướp trà một cách thiên nhiên nhưng rất tinh tuyền đến nỗi cả hai tưởng như đang sống trong cảnh thanh bình hạnh phúc . Nàng liên tưởng tới vẻ huy hoàng của một đầm sen đầu hạ và cảnh tàn tạ của nó vào cuối thu với cuộc thăng trầm của một triều đại, của giang sơn, dân tộc mà không khỏi ngậm ngùị
Huyền Giác Ðại Sư bỗng hỏi chú Mộc :
- Sáng nay bên ngoài đại điện có gì lạ không con ?
Chú Mộc lễ phép thưa :
- Bạch thày, mọi sự đã có thày Giác Hạnh lo liệụ Tuy nhiên hôm nay khách thập phương hầu như vắng hơn mọi ngàỵ Cho tới giờ chỉ có mấy cụ già đi lễ Phật thôị
Ðại Sư và Mai Lan nhìn nhanh sang nhau như hội ý.
Ðại Sư khẽ nói :
- Cháu tạm ngồi đây chơi, cậu ra ngoài xem saọ
Rồi ngài quay sang chú sa di, giục :
- Ði Mộc, con cũng xuống nhà trai lo bữa ngọ đi thì vừa, cần gì thầy sẽ cho gọi saụ
Hai thầy trò Ðại Sư khuất sau cánh cửa khép kín.
Mai Lan lững thững ra đứng tựa thành cửa sổ nhìn ra phía vườn saụ Lúc đó, nắng đã lên cao, trời trong xanh. Một vài cụm mây nhỏ và mảnh như tơ lờ lững trôi về phía chân trời vô định . Sau bức tường thấp, cảnh đồng ruộng bỏ hoang chạy dài mãi tận hồ Lục Thủỵ Làng xóm ở rải rác đó đây nhưng vắng vẻ tiêu điều vô cùng . Từ Phù Sa Châu, một cột khói đen bốc lên cao ngất trờị Mai Lan thầm hiểu là cuộc đàn áp của giặc Minh đã lan rộng đi mọi nơi, từ Ðế Ðô sầm uất cho tới những làng xóm xa xôị Không biết trận chiến giữa Minh và Hồ đã đi đến đâụ Cha con Hồ Quý Ly đang ở phương nàọ Anh em của nàng trôi dạt nơi đâu, có được an toàn không trong cơn dầu lửa nàỷ
Càng nghĩ, Mai Lan càng nóng ruột. Nàng như muốn tức khắc bung ra khỏi nơi kiềm tỏa ngột ngạt này càng sớm càng tốt. Mình nàng thì quá dễ ai có thể cầm chân nàng được, ngoài ý thức trách nhiệm đối với mạng sống của anh chị em , những người đang đặt hết tin tưởng vào nàng lúc nàỵ Nàng thoáng phác một cuộc hành trình dài và an toàn cho mọi ngườị Các chùa chiền nhất thời không thể còn là nơi dung thân được nữa, kể cả Yên Tử Sơn . Tức Mạc, quê hương của Trần Gia, Siêu Loại, quê ngoại của nàng, Vạn Kiếp, Mỹ Lạc, Vân Ðồn, Phù Ủng là các thái ấp của các bậc vương tôn nhà Trần có thể là nơi dung thân được không ? Mai Lan cũng chợt nghĩ đến lời ủy thác của Huyền Giác Ðại Sư về việc đưa tin tới các vì Hoà Thượng, Ðại Sư Ðại Việt về âm mưu khuynh loát Phật Giáo của giặc Minh . Khiến nàng nhầm nhớ những ngôi chùa danh tiếng trong nước như các chùa Phổ Minh, Vĩnh Khánh, Tháp Bút, Tây Phương, Phật Tích, Trăm Gian, Lang Ðọi, Siêu Loại, Thiên Ðức, Yên Tử là những nơi chắc chắn nàng phải tìm cách truyền tin gấp.
Trong hoàn cảnh ngặt nghèo, giặc bủa lưới khắp nơi, muốn đến được các nơi đó trong một thời gian gấp gáp không phải là một chuyện dễ dàng .
Ðang suy nghĩ miên man, bỗng Mai Lan thấy có nhiều tiếng chân đi lại gấp bên ngoài hành lang. Nàng vội trở lại bàn đọc sách, nơi lúc nãy nàng cùng ngồi uống trà với Huyền Giác Ðại Sư để chờ đợi, nghe ngóng. Nàng không muốn đường đột bước ra ngoài ngay vì dù sao sự hiện diện của bọn nàng ở đây cũng cần phải giữ kín được chừng nào hay chừng đó .
Khoảng một thời gian uống cạn chân trà, bỗng có tiếng gõ cửạ
Mai Lan nhẹ đến bên cửa, khẽ hỏi :
- Ai đó ?
Có tiếng chú Mộc :
- Thưa con .
Mai Lan mở cửạ
Chú Mộc nét mặt lo lắng, thưa :
- Thưa cậu, thày con thỉnh cậu ra khách đường.
Mai Lan không để mất thì giờ, vội theo chú tiểu đi rạ
Qua một dãy hành lang ngắn, Mai Lan thấy được khoảng sân trước tiên điện vắng hoẹ Ở một góc sân, Lê Lai đương thao thao nói chuyện với một cụ già đầu tóc bạc phợ
Căn phòng khách của chùa Bạch Mã đây quá nhỏ so với Báo Thiên Tự. Một chiếc bàn gỗ gụ đen bóng khá dài, chiếm gần trọn căn phòng với sáu chiếc ghế tựạ Chung quanh, sát với tường là một dẫy những tủ chè, kệ sách, bàn thờ Phật khói nhang nghi ngút.
Huyền Giác Ðại Sư đang trầm ngâm ở đâu bàn trong. Cạnh đấy, một nhà sư trung niên, áo quằn xốc xếch, dơ bẩn đang đứng khoanh tay, như chờ đợị
Thấy Mai Lan bước vào, cả hai đều dồn mất về phía nàng. Như là Ðại Sư đã nói về nàng trước đó với nhà sư .
Mai Lan không thấy ngài giới thiệu nàng, mà nói luôn :
- Trần Tuấn, đây là sư bác Giác Huệ mà cậu đã từng nói với cháụ
Mai Lan vô cùng ngỡ ngàng vì cuộc hội ngộ bất ngờ nàỵ Trong khi đó, Sư Giác Huệ chấp tay, cúi đầu chào nàng :
- Mô Phật, bần tăng xin kính chào Trần công tử.
Trước người lạ, Mai Lan thận trọng hạ thấp giọng để tránh tiếng kim của phụ nữ, nàng nghiêng đầu đáp lễ :
- Không dám . Chào Ðại Sự
Như để khỏi mất thì giờ vô ích về những cử chỉ khách sáo không cần thiết, Huyền Giác Ðại Sư nói ngay :
- Giác Huệ mới từ quê về, có nhiều chuyện muốn nói, cả hai ngồi xuống đây cho tiện .
Mai Lan xin phép lấy lệ rồi ngồi xuống ghé cạnh Huyền Giác Ðại Sự
Sư Giác Huệ thì hai ba lần từ chối rồi mới ngồi xuống một bên, đối diện với Mai Lan.
Huyền Giác Ðại Sư ra đóng cửa, dặn khẽ chú Mộc đứng cạnh chừng bên ngoài, rồi cũng trở vào ngaỵ Sau một phút yên lặng, Huyền Giác Ðại Sư mở lời :
- Giác Huệ, con nói đị
Giác Huệ trông rất thiều não, khiến Mai Lan đoán chừng ông ta có một nỗi thương tâm trong lòng. Mà quả thế, Giác Huệ buồn bã nói :
- Thưa công tử , tôi người làng Trần Xá, tỉnh Hải Dương. Sau khi nghe quân ta thất trận ở thành Ða Bang, tôi xin phép sư phụ tôi về thăm nhà , để xem gia đình cha mẹ anh em thế nào trong cảnh loạn lạc nàỵ
Ngừng một lát, Giác Huệ nói tiếp :
- Nhưng khi về đến nơi, thì các tướng Hồ Ðỗ, Hồ Xá đã rút khỏi bến Bình Than của làng tôi từ mấy ngày qua, quân giặc tràn vào đốt phá làng xóm không còn một căn . Vì tuy hạ được thành Ða Bang, nhưng tên giặc Trương Phụ đã phải hao binh tổn tướng rất nhiều, nên chúng căm hận, đâm ra cuồng bạo, gặp ai nấy giết, không phân biệt nam phụ lão ấu, để trả thù .
Mắt ông long lên, đầy vẻ căm phẫn :
- Nhưng tội lỗi phải đổ lên đầu tên Hồ Quý Lỵ Chính vì cha con hắn tham sinh úy tử thấy quân giặc mạnh, chỉ biết chạy tháo thân lấy một mình, bỏ rơi quân sĩ , khiến quân ta dù có tinh thần chiến đấu cao đi chăng nữa, cũng rơi vào thế cô mà tan rã .
Mai Lan bỗng để ý đến tiếng "quân ta" mà sư Giác Huệ dùng để chỉ nhà Hồ, rồi lại hết lời mạt sát Hồ Quý Ly, làm nàng bỗng thấy sự nhận xét rất khoáng đạt, nhưng đúng đắn của ông ta, biết phân biệt rõ đâu là bạn, đâu là thù trong tình thế rối ren này , khác với người đương thời, còn lẩn quẩn trong cái câu nệ quân nhà Hồ, quân nhà Trần mà quên đi cái nguy cơ trước mắt là giặc từ bên ngoàị Vì thế , Mai Lan cảm thấy có cảm tình đặc biệt với vị sư nàỵ
Giác Huệ ngưng nói, nét mặt trở nên thực đau khổ, Mai Lan chợt hiểu, nàng vội đỡ lời vì biết cái điều ông ta khó nói ra :
- Và quý quyến cũng bị đồng cảnh ngộ với đồng bàỏ
Sư Giác Huệ khẽ gật đầu :
- Chúng tàn sát cả làng tôi, ném xác xuống sông Kinh Thầy !
Thấy Giác Huệ còn nghẹn ngào, rườm nước mắt , "anh hùng nhỏ lệ " .
Tuy đã xuất gia, nhưng tình ruột thịt nào ai có thể vô tình ?
Nhưng nàng cũng biết rằng, không phải Huyền Giác Ðại Sư cho tìm nàng tới đây chỉ để nghe
câu chuyện thương tâm của sư Giác Huệ. Nhưng muốn cho ông ta tiếp tục, nàng thấy cần phải giúp ông ta vơi nỗi sầu đau hiện tại, nàng nói :
- Ðại Sư ạ, hiện tại cả nước ta đang chìm đắm trong cơn binh đao khói lửa, dưới vó ngựa bạo tàn của quân xâm lăng .Cảnh thương tâm thực không thiếụ Chính tôi đây phút chốc cũng trở nên kẻ mồ côi, không cửa không nhà, sống lang thang, trốn chui trốn lủi tại chùa của
quí vị đâỵ Chúng mình cùng cảnh ngộ mà. Trong lúc này, mình cũng chúng nên quá thương cảm, để cho sự đau khổ làm nhụt nhuệ khí. Mình còn nhiều việc phải làm, phải không Ðại Sự Hãy cầu xin cho các vị đã qua được sớm phiêu diêu miền cực lạc, phù trì cho chúng ta trả được món nợ máu nàỵ
Ðó là một cách nói, tuy nó không hẳn đúng sự thực về bản thân nàng, nhưng tình trạng thì không khác bao nhiêụ Nghe chàng thanh niên bạch diện trước mặt nói lời khảng khái, Giác Huệ có vẻ hơi ngượng. õng ta cảm thấy như vừa tìm được người tri kỷ, nên vội lau mắt, ôn tồn nói:
- Xin cảm ơn công tử đã chỉ giáo cho kẻ ngu muội này qua khỏi bến mê .
Rồi giọng ông trở nên rất mạch lạc, tiếp :
- Thấy gia đình bị tàn hại, tôi thương quá, có đi dò la mấy nơi xem có còn thu thập được tin tức gì thêm về thầy mẹ tôi không . Nhưng suốt hai ngày không hề gặp được một ai, tôi mới đành tìm đường trở về chùạ Trên đường về, một hôm ngang qua vùng Sơn Tây, tình cờ thấy
một toán quân Minh đang áp giải một tù xạ Vì đang căm thù quân giặc, lại thấy tù nhân là một vi thanh niên đồng bào, nên không ngại võ nghệ chưa thông, tôi cũng quyết tâm tấn công tên tướng giặc để giải thoát cho tù nhân. Cũng may là giặc khinh địch nên tôi đã thành công, nhưng cả hai đều bị săn đuổi rất ngặt nghèọ Và cuối cùng .