Trương đã định để mặc cho Chuyên xem, nhưng câu nói sau cùng của Chuyên hình như xui giục chàng nhìn đến cái mưu của mình nghĩ được. Tuy vậy chàng chưa quyết định hẳn.Chiếu điện đã nhiều lần rồi nên Trương thản nhiên như không. Chuyên nhìn chăm chăm chú vào ngực chàng, thỉnh thoảng lại hừ một tiếng, mũi Chuyên cau lại, môi cong lên để hở cả lợi như lúc cườị Trương không biết là Chuyên có chú ý nên có cái dáng mặt ấy hay vì hốt hoảng không ngờ bệnh của chàng lại nặng đến thế. Trương hỏi giọng đùa:
Thế nào anh, đã chết chưả
Chuyên đưa tay ra hiệu không muốn cho Trương làm mình đãng trí:
Gượm anh, hãy thong thả.
Trương không giữ nỗi mỉm cười vì nghe câu đáp của Chuyên chàng lại nói:
Phải thong thả rồi hãy chết, đi đâu mà vộị
Đến lúc ấy, Trương nhất quyết dùng cái mưu của mình để biết rõ sự thực. Chuyên bật đèn lên. Không đợi cho Chuyên bắt đầu, chàng nói luôn, nét mặt buồn rầu:
Anh đừng giấu tôi nhé! Trước khi đến với anh tôi đã chữa khắp mặt đốc tơ rồiø. Anh không biết chứ tôi đã lao hơn năm naỵ Cái chết thì tôi đã cầm chắc rồi, không phân vân gì nữạ
Chuyên giơ tay nói:
Oà, anh không lo, anh đừng lo…
Trương ngắt lời:
Anh để tôi nói đã. Tôi không ham sống mà tôi cũng không sợ cái chết đến. Nhưng tôi có một việc quan trọng đối với tôi cần phải thu xếp trước khi chết. Anh bảo thực, liệu tôi còn sống được hai tháng nữa không? Tôi chỉ cần hai tháng là thu xếp xong việc ấỵ Anh nói thực: tôi còn hy vọng sống vài tháng nữa chứ? Tôi chỉ lo vài hôm nữạ
Chuyên nói:
Phổi thì không nguy lắm. Nhưng tôi, tôi sợ quả tim của anh…
Trương tái hẳn mặt lạị Chàng không bao giờ nghĩ đến quả tim của chàng cả; đã nhiểu lần chàng đã được nghe nói đến cái nguy hiểm của bệnh đau tim: chết dễ như không, mà chết lúc nào không biết. Có người đương cầm thìa canh giơ lên môi chưa kịp ăn đã gục xuống chết.
Chuyên thấy cần phải giảng nghĩa thêm:
Tôi muốn nói phổi đau có ảnh hưởng đến quả tim…
Nhưng thực ra chàng muốn nói là khi ốm lao nặng, thường chết vì quả tim yếu quá. Chàng không rõ thành câu nói của chàng không có nghĩa lý gì. Nhưng chàng không quan tâm lắm vì Trương khó lòng biết được là saị
Chàng nói tiếp:
Anh đừng lo vộị Anh còn chán thì giờ mà lo liệu việc của anh. Phổi ấy và tim ấy cũng còn được một năm nữa là ít.
Thực ra Chuyên nghĩ:
Bệnh phổi của Trương không có sự bất ngờ thì trong vòng một năm nữa sẽ làm nguy đến tính mệnh. Có lẽ sớm hơn nữa nhưng điều đó thì không dám chắc.
Chuyên đã mắc lừa Trương: đối với một người ốm khác không bao giờ chàng dám nói sự thực như vậy, lần này chàng nói ra vì yên trí là để an ủi một người tưởng mình gần đến ngày chết.
Trương không hỏi thêm gì cả.Chàng đã biết rõ sự thực như ý chàng muốn: những điều dặn dò của Chuyên chàng không để ý nghe đến nữạ Chàng chỉ muốn đi ra thật maụ
Chuyên đứng lên tiễn Trương và bắt đầu thấy hối đã lỡ lờị Chàng đứng lại ở phòng khách vớt vát lại mấy câu an ủi Trương.
Anh đừng lo…
Trương thấy nóng hai tai, nghe mãi thấy tiếng "anh đừng lo" chàng đã phát cáu toan nói, nhưng biết là sẽ nói những câu rồ dại, chàng lại thôị Mắt chàng tự nhiên nhìn vào mấy bông hoa cẩm chướng và hình ảnh những con bướm bay trong nắng một ngày chủ nhật đã xa xôi lại hiện ra trước mắt.
Chuyên mở cửa bước ra đường, cười và bắt tay Trương. Trương nhìn vào lợi và hàm răng trên của Chuyên, rồi không hiểu tại sao chàng thấy buồn nản hộ Chuyên:
không biết đời anh này sống có gì là vuỉ
Một người phu xe tiến đến mời, nhưng Trương cứ cắm đầu đi dưới mưạ Chàng thở dài và có cái cảm tưởng một người bị đau nằm mê man vừa chợt tỉnh để mà nhận thấy cái đau của mình. Chàng nói nhẩm bằng tiếng Pháp:
Hà! Thế là mình sắp chết. Chắc chắn.
Chàng dò xem lòng chàng bị xúc động ra sao nhưng chàng chỉ thấy bàng hoàng chứ chưa có cảm tưởng gì rõ rệt cả.
Bàn tay chàng thọc vào hai túi sờ áo cuốn sổ tay, Tuy việc quan trọng mà chàng không nghĩ đến biên vào sổ, chàng định bụng khi về nhà sẽ đem đốt sổ đị Chàng ngầm nghĩ:
Trước khi đốt, ta sẽ biên vào: ngày hôm nay là ngày mấỷ Ta sẽ biên: ngày 21 tháng 2. Hôm nay mình chết.
Chàng mỉm cườị Nước mưa chảy lạnh cả trán và má, mắt chàng mờ hẳn đi, chàng không biết vì nước mắt hay nước mưạ
Chàng thổn thức thương cho mình, không phải thương mình sắp chết vì thấy mình bị đầy đọa dưới mưa một cách vô lý như một người sắp điên. Chàng nhận thấy mình vố lý thật, nhưng chàng biết chắc là mình không điên. Chàng nhớ đếnmột bức tranh khôi hài xem trên báo vẽ người đội giấy lên đầu và nói:
Mình không điên, vì mình còn biết là mình không điên.
Trương mỉm cười lần nữạ Có tiếng gọi tên chàng.
