- Chị bảo em bài tính này với Gớm! Khó quá, thày giáo chưa giảng cho em.
Cô Chi đang ngồi trầm ngâm khâu áo, nghe em hỏi bỗng ngảnh sang phía em ngồi
- Đâủ Đưa chị xem!
"Một người mẹ chết đi, để lại cho hai con một cái gia tàị.".
Một người mẹ chết đi! Câu ấy nhắc lại cái cảnh thương tâm vô hạn trong đời nàng.
Một buổi chiều về cuối thu năm trước - ngày cha nàng còn tòng sự ở Bắc Ninh - trên giường bệnh mẹ Chi hấp hối Bà mắc bệnh đã hơn hai tháng nhưng vẫn cố gượng vì không muốn để phiền não cho chồng con. Mãi đến khi tự biết mình khó qua được nạn, bà mới bảo người nhà đánh giây thép gọi nàng. Lúc Chi về tới nhà thì mẹ nàng đã gần đuối sức, nhưng thấy con gái yêu, bà lại tươi ngay nét mặt rồi cầm tay nàng mà căn dặn:
"- Trời bắt mẹ con ta phân ly lúc này thực là nghịch cảnh ... nhưng mẹ biết làm thế nào ... Vậy con có thương mẹ thì phải thay mẹ mà trông nom em nó sao cho được nên người ... Mẹ ...".
Nói đến đây bà thương tâm quá nên oà ra khóc, không nói được hết cậu Một lúc sau hồn bà lìa khỏi xác.
- Chị nghĩ gì thế? Bao nhiêu hở chị?
Chi đang lẩn mẩn nghĩ đến cảnh đau lòng nghe em nhắc bỗng giật mình cúi xuống vờ đọc lại bài tính rồi bảo em cách làm. Làm xong, Quý gấp sách lại hớn hở nói:
- Phần của người con trưởng lại bằng hai người con thứ, vô lý quá! Phải đều chứ lỵ ...
Chi mỉm cười:
- Sao em lại bảo là vô lý?
- Vì nếu me có để cho chúng mình cái gia tài ấy thì chắc chị để cả cho em, chị nhỉ!
Câu nói ngây thơ của Quý khiến Chi cảm động đến rớm rớm nước mặt. Nhưng, muốn giấu em, nàng nói lảng:
- Thôi em học đi không thầy lại đánh chọ Mà mới hôm qua phải nhịn cơm mà em vẫn chứng nào tật ấy
Quý vâng lời vừa mở sách ra học vừa phàn nàn:
- Chúng mình khổ quá chị nhỉ. Động một tý là thầy đánh, trước còn me, me yêu em lắm cợ Sáng nào em cũng được ăn bánh tây sữa mà bây giờ thì phải nhịn đói đi học, thầy ác quá!
Chi thở dài:
- Độ ấy me đi dạy học được nhiều tiền mà laị Bây giờ me mất thầy nghèo rồi, lấy tiền đâu mà ăn hoang?
- Nghèo ngay! Thầy ăn một tháng trăm ba chả nhẽ lại không cho em mỗi ngày được hai xu ăn quà hay sảo Hai nhân với 30 là ... 2 lần 3 là 6 ... là sáu hào Có sáu hào thì vằn vẽo gì mà bảo không có. Chẳng qua chỉ tại thầy ghét em đấy thội Em còn nhớ năm ngoái me mua cho em đôi giầy tây mà thầy lườm mãi
Nghe em nói liến thoắng người thiếu nữ chỉ thở dài Khuôn mặt xinh xắn lộ ra vẻ lo buồn vô hạn.
Bỗng ở ngoài có tiéng giầy lẹp kẹp. Quý lắng tai nghe rồi hốt hoảng:
- Chết, thầy đã về!
Nói xong, cậu cất tiếng học bài, Chi cũng bỏ chiếc áo đang khâu mà vội vàng xuống bếp để giúp thằng ở sắp cơm, vẻ mặt lo sợ như thấy ma hiện hình.
Mười lăm phút sau, cả nhà ngồi quây quần xung quanh chiếc bàn tròn trong buồng khách, ăn bữa cơm chiều Trên mặt tủ chè, cây đèn búp măng lập loè chiếu sáng vì cổ đèn đã hở. Ai nấy đều lặng thinh như những người xa lạ.
Khói cơm nghi ngút, mùi sào nấu thơm thọ Cũng đồ ăn ấy, cũng cha con ấy, mà xưa kia - ngày mẹ còn - cứ đến bữa cơm là Quý hớn hở như con chim há mỏ đón mồi Thế mà nay, ngồi co ro trên chiếc ghế, cậu chẳng tươi cười, chẳng nói những câu: "Chị chan canh cho em ... me cho con xin miếng cá!". Cậu ủ rũ ngẩn ngơ như con chim non mất mẹ.
- Thằng Quý không ăn đỉ Ngồi đực cái mặt ra đấy à?
Nghe dì nói, cậu vội vàng cầm bát đũa, ấp úng mời:
- Thầy xơi cơm, dì xơi cơm ... chị ...
ông Bình vẫn giữ thái độ nghiêm trang bí mật. ông ăn rất thong thả, chốc chốc lại buông bát ngồi im, cặp mắt đăm đăm như theo đuổi một ý tưởng gì thâm thuý
Mà vẻ mặt ông thâm trầm thế nào thì bà lặng lẽ như thế. Bà ngồi cũng thanh cảnh, cầm đũa cũng thanh cảnh, nhai cũng nhỏ nhẻ như sợ gẫy răng. Khổ nhất là cặp mắt lim dim của bà lúc nào cũng đưa sang bên chỗ Quý ngồi:
- Quý! Tao đã bảo chỉ được gắp một ngọn rau thôi, mà phải chấm cho khéo, không được buông đánh tõm một cái như chuột ngã xuống ao như thế, nghe không!
Nói đoạn, bà đưa mắt nhìn trộm cô Chi như có ý thù hằn. Quý đang gắp miếng rau nghe dì nói thì rụt đũa lại, thậm thịu:
- Thưa dì, bàn cao quá con làm thế nào mà chấm sẽ được. Trước me con vẫn gắp cho con kia (câu sau cậu nói rất sẽ).
- Thôi em ăn đi, dì bảo phải nghe!
Chi vừa nói vừa gắp miếng rau vào bát em. ông Bình cau mặt:
- Lại con này nữa Kiểu cách lắm!
Chi vẫn dịu dàng:
- Thưa thầy bàn cao quá.
Mà bàn cao thật. Quý phải nhấp nhỏm vươn tay ra mới gắp được đồ ăn. Khổ chưa! Có đĩa thịt gà ngon nhất thì lại ở góc mâm bên dì! Thèm quá! Nhưng xa thế kia thì gắp làm sao được! Dì lại mắng cho thì chết. Nghĩ thế, cậu nhắc lên đặt xuống bát cơm đến ba bốn lần mà không dám chòi đũa, chỉ đành nhìn trộm cho đỡ thèm.
Nhưng đĩa thịt gà trắng bông kia cứ dần dần thôi miên câụ - Quên sợ, cậu nhè nhẹ đưa đũa sang rồi đưa mắt trông dì, trời ơi! Cái tia mắt của dì mới dữ dội làm sao! Nhanh như cắt, cậu Quý vội co tay lại như đứa ăn cắp bị người ta trông thấy Miếng thịt gà rơi vào bát canh, vài giọt nước bắn ra ngoài Sợ hãi cậu cúi gằm mặt xuống.
Chi vội vàng gắp miếng thịt vào bát em rồi sẽ bảo:
- Lần sau em gắp cho khéo, không dì lại quở cho!
Đoạn, nàng buông bát đũa xuống bàn rồi đứng dậy đi vào trong nhà để không ai biết là nàng khóc.
Sau bữa cơm, Quý theo lệ thường phải cất nồi cơm và lau bàn ghế, rồi lại vào buồng học ngạy Còn Chi, dọn dẹp mâm bát xong cũng lên ngồi cạnh em mà khâu áo Nhưng Chi buồn, buồn lắm. Trái tim nàng tê tái vì em.
Cảnh chua xót vừa qua đã nhắc nàng nhớ tới cuộc đời rực rỡ năm xưa: trong hồi khổ cực mà nghĩ đến sự sung sướng đã qua, ai là không ngao ngán ...
Hồi đó, thầy mẹ nàng ở một căn nhà kiểu mới Trước nhà có trồng bốn cây đào, trên ban công, bốn chậu hoa hồng cứ mỗi năm hễ xuân sang lại trổ bông phơi phới Bề ngoài đã đẹp mà bên trong lại lộng lẫy hơn, đồ đạc tuy không sa hoa lắm nhưng cũng sang trọng và ngăn nắp; buồng ăn riêng, buồng ngủ riêng như nhà một người âu vâỵ
Chủ nhật nào cũng thế, hễ ở trong trường ra là Chi lại lên ngày Bờ Hồ mua một bó hoa nhỏ xíu độ năm sáu xu rồi nâng niu mang về Bắc để thay cho bó hoa cũ đã tàn.
...Nàng đang đứng ngắm nghía, vuốt ve bó hoa xinh đẹp ở buồng khách thì cậu Quý đã chạy ra reo lên: "Chị đã về!" rồi nhảy chồm lên ôm cổ. Bà tham cũng cất tiếng êm ái gọi: "Chi, vào đây con!". Chi lại hớn hở chạy vào buồng ăn chìa má cho mẹ hôn.
Ngày ấy, Chi là một đoá ngọc lan rất được người nâng niu chiều chuộng. Sự sống của nàng thực đầy đủ tốt tượi
Nào ngờ đâu cảnh nhà đang vui vẻ, bà tham bỗng chết đị Cái không khí ấm êm trong gia đình cũng tiêu tán theo bà. Một tháng sau, tự nhiên ông Bình bắt con thôi học, Chi khóc lóc kêu van thế nào ông cũng không nghẹ Kịp đến khi ông phải đổi về Hưng Yên thì những đồ sa hoa ông đem bán hết đi; trong nhà chỉ còn lại những đồ cần thiết.
Thấy cha bỗng nhiên sinh ra lạ lùng như thế, Chi cho là ông chán đời; có biết đâu sự chia lìa đau đớn đã làm cho ông nghĩ quẩn: "Người ta đang quen sống sung sướng mà trong gia đình bỗng xảy ra tai biến thì cuộc đời nó cay đắng biết là bao nhiêu! Chi bằng ta tập khổ cho quen để mai sau dù có gặp gia biến, ta còn có gan trống troị"
Vì thế nên chị em Chi mới phải trăm chiều cực khổ. Hạnh phúc gia đình nàng đã mất mà cuộc đời mai hậu cũng bồng bềnh vô định như một cánh hoa trội
Chi tìm đâu cho thấy những giây phút cảm động bên mẹ hiền. Còn đâu những khi chiều tà bảng lảng, Chi đứng tựa cửa sổ, lặng nhìn mấy cây dương liễu ở dưới sân mà tưởng nhớ gia đình ...
Đời tinh thần của Chi đã thảm đạm tiêu điều, sự sống của Chi mới lại càng tang thương lắm nữa Trở mẹ cũng không có tiền may áo vải thâm, ốm đau cũng không tiền thang thuốc. Tấm thân trước kia được người nâng niu chiều chuộng mà nay sao bị vùi dập như một cánh hoa thừa Này, thử nhìn xem quanh mình cô có cái gì ưng ý cô không? Cha ghét, dì khinh, chỗ ở thì bề bộn những thạp gạo, sanh nồi, quần áo Mà chiếc hòm da bụi bám đầy kia phải chăng là chỗ áo quan đựng những mảnh di hài của cuộc đời tốt đẹp?
Thầy Mãn tử hết đường hiếu nghĩa,
Xét nhà huyên quạnh quẽ đã lâu;
Thờ cha sớm viếng, khuya hầu,
Chẳng may gặp phải mẹ sau nồng nàn;
Trời đương tiết đông hàn lạnh lẽo,
Hai em thì kép áo mền bông;
Chẳng thương số phận long đong,
Hoa lan nở để lạnh lùng một thân.
Khi cha rạo theo chân xe đẩy,
Rét căm căm bỗng xẩy rời tay;
Cha nhìn ngẫm nghĩ mới hay
Nghiến răng rắp cắt đứt dây xướng tuỳ..
Cậu Quý đọc được đến đây thì không biết vì động lòng hay sao mà bà tham bỗng đứng dậy rồi lẳng lặng đi lên gác. Cậu cũng tủi thân, nước mắt nước mũi chảy ra ràn ruạ
Nghiến răng rắp cắt đứt dây xướng tuỳ ỳ ỳ ...
Giọng cậu lè nhè nghe mới thảm làm sao! Nói là cậu học bài thì không đúng, vì miệng tuy ề à đấy nhưng tâm trí thì để cả vào những viên sỏi ly ty nó đang nghiến vào đầu gối Khốn nạn! Chỉ vì chập tối cậu đánh vỡ có cái bát hoa mà phải đánh một trận nên thân, lại phải quỳ, phải nhịn cơm.
Cậu mỏi mệt quá nhưng không dám kêu, chỉ đưa cặp mắt lờ đờ nhìn cha rồi lại nhìn đồng hồ trên mặt tủ: còn lâu! mới có hơn tám giờ! Thất vọng, cậu khẽ thở dại một cách thiểu não
Sa nước mắt chân quỳ miệng gửi,
Lạy cha xin xét lại nguồn cơn ...
Tiếng Quý học lè nhè vẳng đưa vào nhà trong, lọt vào tai Chi như những lời ai oán. Nàng ngồi đó đã lâu không nhúc nhích. Nàng thương em, nàng giận cha, nàng tủi phận. Em nàng khổ bao nhiêu thì nàng sầu não bấy nhiệu
Trong khi ấy ông Tham Bình vẫn ngồi trầm tư mặc tưởng, hai mắt đăm đăm nhìn xuống trang sách như người làm phép thôi miên. ông cứ ngồi như thế trong hai giờ đồng hồ. Hai giờ ấy đối với chị em Chi thực dài bằng hai thế kỷ. Chị mong cho cha đi ngủ, em cũng tâm tâm niệm niệm khấn thầm. Nhưng ông Bình vẫn thờ ơ lãnh đạm như không nghe tiếng rền rĩ của đứa con thợ
Chuông đồng hồ thong thả buông 10 tiếng. ông ngước mắt lên nhìn giờ rồi đứng dậy lặng thinh đi lên gác, chẳng thèm bảo tha tội cho con.
Nhưng, khi nghe chừng ông đã lên đến bậc thang thứ nhất, Chi thấy nhẹ hẳn ngượi Nàng cầm cây đèn ra nhà ngoài thì Quý cũng lấy tay phủi lần cát đỏ bám vào quần. Nàng đặt cây đèn xuống bàn rồi vạch áo em ra xem thì thấy trên lưng đầy những vết lằn thâm tím.
- Em có đau không?
Động lòng vì câu hỏi của chị, Quý thổn thức nấc lên hình như bao sự đau đớn ứ trong tâm can bây giờ mới tràn ra cổ.
Có tiếng ông tham khạc ở trên gác. Chi giật mình bịt lấy mồm em không cho khóc:
- Nín đi em! Nín đi không thầy lại nghe tiếng. Giọng nàng ngọt ngào như mẹ dỗ con. Khi Quý đã nín, nàng mới sực nhớ là em chưa ăn cơm nên âu yếm bế cậu vào trong buồng, miệng nói sẽ:
- Chị lấy cơm cho em nhé!
Thì, như tỏ lòng uất ức vì sự tàn tệ của cha, cậu lại thổn thức nấc lên mấy cái Hai hàng nước mắt đồng thời tràn ra hai má.
Bao nhiêu cảm tình đối với người đã thương yêu cậu lúc ấy đều như ẩn trong những tiếng thổn thức nghẹn ngào Mà cái tình của Chi đối với em thực cũng thiêng liêng gần như tình mẫu tử. Nàng chỉ nghĩ đến em, chỉ mong sao cho em được sung sướng mà thội
Thấy em đã nín, nàng để cậu ngồi một mình rồi vội vàng xuống bếp lấy cơm trong lòng vui vẻ như người mẹ nghèo đi chợ về với dăm ba chiếc bánh. Nhưng khốn nạn! lúc nàng mở nắp vung nồi ra để sới cơm thì chẳng còn một hột.
Chi cực thân quá mà không dám khóc, sợ em biết. Nàng gượng cười nói với em:
- Cơm nguội lắm! Em hãy ngồi đấy để chị đi thổi cơm cho em ăn.
Rồi nàng bưng nồi xuống bếp lấy rá lên đong gạo, nhưng dờ đến hòm thì nàng thấy ai đã khoá chặt từ bao giờ. Lần này Chi không thể nén được nỗi thương tâm: hai dòng lệ bỗng từ từ chảy xuống hai gò má.
- Cái gì thế chị?
Chi vội vã lau nước mắt, ngoảnh lại bảo em:
- Không? Chị tìm bát để đong gạo ... Em, em cứ nằm xuống ngủ đi cho đỡ mệt; lúc nào cơm chín chị sẽ goị
Quý ngáp dài:
- Ăn cơm "mấy" gì được?
- Cá kho em ạ!
- Chả! Dì lại ... Gói đường chị mua cho em hôm nọ, chị cho em ăn cũng được.
- ừ, em cứ ngủ đi, sau chị goị
Ngoan ngoãn, Quý chui vào trong chăn. Chi cũng vờ xuống bếp, ra đứng nấp ở bên ngoài
Một lúc sau nghe tiếng em ngáy, nàng rón rén đi vào chong đèn ngồi bên cậu Quý. Cơn mỏi mệt vừa qua đã làm cho cậu ngủ thiếp đi, thỉnh thoảng cậu lại thổn thức thở dài
Bấy giờ, Chi mới được tự do với nỗi cực lòng. Nàng ngồi bó gối bên em mà khóc ...
Khóc chán lại nín, nín rồi lại khóc. Nàng gọi mẹ không biết là bao nhiêu lần: "Me ơi! Me có biết là chúng con cực khổ thế này không me!"
Đêm càng khuya sự đau khổ càng thấm thía Nàng tức giận quá chỉ muốn ngồi suốt sáng để tỏ lòng phẫn uất. Nhưng nàng nhọc quá không sao gượng được; vừa ngả lưng xuống chiếu, nàng đã ngủ quên đi lúc nào không biết ...
Lúc bừng mắt ra trông thì trời đã tảng sáng.
Chi vội vàng trở dậy mở cửa ra sân. Gió lạnh ùa vào buồng đưa theo mấy hạt mưa giá ngắt. Chi khép cửa lại tự nhủ thầm:
- Trời rét mướt thế này mà nhịn đói thì chịu làm sao được. Hay ta cho nó mấy xụ..
Nghĩ tới tiền, Chi lại thở dài ngao ngán vì đã 5, 6 hôm nay nàng không có một đồng trinh nào trong túi; mà đi vay thì ...
Cái ý nghĩ ấy vừa đến trong óc đã làm cho Chi hổ thẹn. Nhưng nàng nghĩ đến em hơn nên chỉ do dự một lúc, nàng đã vội vàng xuống dưới nhà lay thằng bếp:
- Anh Ba ... Anh có tiền cho tôi vạy
Dở ngủ dở thức, bếp Ba càu nhàu:
- Khổ! Cô lại hỏi vay tôi thì còn trời đất nào nữa
Câu nói thật thà của anh ta đối với Chi có ngụ bao sự mỉa mai chua chát: "ừ! Cô là con một ông tham mà sao lại phải đi vay một thằng nghèo xác!"
ở trên đời này con nhà quý phái mà phải như thế thì còn chút danh dự nào không? Nàng uất ức quá, muốn chạy ngay lên gác để nói cho cha rõ, nhưng nghĩ tới thái độ lạnh lùng khinh bỉ của ông, nàng lại nghẹn ngào nuốt lệ. Đang phân vân, nàng bỗng sực nghĩ đến Lan, một người bạn nàng mới quen biết. Không suy nghĩ gì nữa, nàng vội sửa khăn áo để lên phố vay tiền.
Nàng không muốn cho em phải nhịn đói ... Nhưng khốn nạn! nàng vừa về tới nơi thì Quý đã đi học rồi
ông Bình đang mặc áo thấy con về, cau mặt hỏi:
- Con này đi chơi đâu sớm thế? Chỉ hư thân! Chi uất ức quá đứng lặng giờ lâu mới nói được:
- Con lên phố để vay mấy xu cho thằng Quý nó ăn quà vì hôm qua nó phải nhịn cơm.
Rồi Chi gục đầu vào tường mà khóc.
Một sự chẳng ngờ! ông Bình tuy bắt con nhịn cơm nhưng ông chắc thế nào lúc ông đã đi ngủ, hai chị em nó cũng lấy cơm cho nhau ăn, nào ngờ đâu!
ông ngạc nhiên, muốn hỏi cho ra manh mối Nhưng chợt nhớ đến cảnh cơ hàn của mình thuở trước, ông lại lạnh lùng:
- Mày không có tiền à?
Rồi ông mở ví lấy một đồng bạc giấy ấn vào tay con, miệng nói sẵng:
- Đấy cho!
Hình như qua một cơn tức giận thì con người ta lại trở nên hiền từ và đem lòng thương kẻ bị hành hạ, khác nào mặt bể sau cơn giông tố, mặt nước lại êm đềm phẳng lặng, gió lại đìu hiụ
Chiều hôm ấy vừa ở dinh Tuần phủ về, ông tham Bình đã gọi con gái ra, dịu dàng bảo:
- Mày cầm tiền nhà sang đưa cho cụ chủ hộ taọ Hôm nay tao không ăn cơm ở nhà, chị em mày cứ ăn trước đị
Chi đón chục bạc cha đưa, trong lòng sung sướng. Là vì: đã lâu nay nàng mới được cha sai một cách thân yêu như thế. Người con đã bao lâu bị cha hất hủi mà bỗng được thương yêu, lẽ nào lại không cảm động.
Cảm động hơn nữa là nếu nàng sang bên ấy thì sẽ gặp một người ... một người mà đã luôn mấy đêm nay nàng thường nghe tiếng hát, tiếng hát bi ai như cảm động, như xót thương nàng ...
Tuy trong lúc buồn thương nàng không chú ý đến, nhưng lòng nàng lắm khi cũng như được thấm nhuần điệu hát du dương như được ai chia sẻ nỗi lòng đau khổ. Mà người đó nào phải là ai còn lạ lùng bỡ ngỡ. Chàng đã bao lần viết thư cho Chi để van xin nàng một chút tình yêụ
Cả một quãng đời trẻ trung tinh nghịch của một nữ sinh hiện ra trong trí nhớ. Hồi đó nàng còn học ở trường nữ sư phạm. Nàng là một nữ sinh đẹp nhất nhì trong trường nên có biết bao chàng thanh niên mơ ước mà Tú là người trung thành nhất trong bọn. Chàng theo đuổi Chi đến một năm trời, Chi vẫn lãnh đạm, song chàng vẫn cố công đeo đẳng mối tình tha thiết, không bao giờ chán, không bao giờ thất vọng.
Có một buổi chiều chủ nhật, Tú quen lệ thường ra đón Chi ở ga rồi theo về trường học. Chi đã nhiều phen bực mình vì anh chàng si ngốc nên vẫn muốn tìm cách trêu ghẹo, nhưng lại sợ Tú cho là mình để ý nên lại thôị Lần này, nàng mới quả quyết làm theo ý định. Nàng mở sách, xé một tờ giấy trắng, vừa đi vừa vẽ nguệch ngoạc một cậu học sinh quỳ xuống đất, tai bị thày giáo beo dưới chua mấy lời chú thích: "Hừ! Khỏe theo gái, không thuộc bài".
Nhắc lại câu ấy, Chi bỗng bật cườị Cô nữ sinh hồi đó tinh khôn và nghịch ngợm lắm. Cô cho rằng họ chỉ là phường công tử bột, chỉ gạ gẫm láo, rồi hễ được thỏa tình rồi là bỏ rơi lúc nào không biết.
Trái lại, tuy bị "người yêu" tẩy ra mặt, Tú vẫn không chịu buông tha, vẫn cứ cố công theo đuổi khiến Chi lắm lúc phải động lòng. Nàng lại nhớ một câu trong bức thư Tú gửi cho nàng: "Anh vẫn biết rằng em ghét anh lắm nhưng đã chót yêu em mất rồi thì biết làm thế nàỏ Chiều nào anh không được đi theo em, nhìn dáng em đi thì suốt đêm anh không ngủ được".
Nàng mới chỉ quen biết Tú có thế thôị
Rồi me nàng mất, nàng không được đi học nữa và bẵng đi từ ngày ấy đến nay, Chi mới lại nghĩ đến chuyện xưạ Nàng có cái cảm tưởng rằng Tú yêu nàng thật. Tự nhiên nàng thấy trong lòng hồi hộp hết sức. Nàng băn khoăn mãi không dám sang trả tiền nhà vì nàng sẽ phải gặp Tú ... Gặp Tú nàng sẽ ngượng đến thế nàỏ Nhưng chợt nghe thấy tiếng Tú hát, Chi như bị quyến rũ, nàng hồi hộp đi sang nhà Tú.
Nhà ngoài không có ai, nàng lê mạnh gót giàỵ Tú chạy ra, nhưng chàng bỗng đờ ra, chỉ khẽ gọi được một tiếng:
- Em!
Chi gần ứa nước mắt vì cảm động:
- Anh.
Rồi nghĩ đến chuyện xưa, nàng làm ra vẻ lãnh đạm nói luôn:
- Anh, ông có nhà không?.. Thầy tôi cho tôi sang trả tiền nhà.
Tú cuống quít:
- Không. Thầy tôi đi vắng. Chỉ có ...
Chàng vội ra khép cửa rồi không nén được nỗi lòng chàng vội nắm lấy tay Chị
- Trời! Em! Em độc ác với anh lắm. Em đáng thương lắm.
Chi cảm động đến rợn người:
- Chết! sao anh làm thế ... Em không bằng lòng ...
- Em không bằng lòng mặc ... Anh biết, em không ghét anh đâu ... Em không bằng lòng thì tiện đây Chi giết anh đi ... giết bằng sự hắt hủi, anh sẽ chết để giữ trọn lời thề.
- Lời thề?
- Phải, lời thề. Anh đã thế nếu không chiếm được trái tim em thì anh sẽ tự tử ...
- Anh điên mất rồị
- Phải anh điên, điên vì yêu, điên vì đau đớn. Em Chi! Nếu em còn lãnh đạm với anh ngày nào, giây phút nào, thì anh còn khổ sở. Cảnh đời em đang sống thực làm anh như xé ruột gan. Anh muốn cứu vớt em ra khỏi cảnh đời tối tăm em đang sống. Thực câu nói xưa bao giờ vẫn đúng ... Thực mấy đời bánh đúc có xương ...
Chi ứa nước mắt khóc. Nàng nghẹn lời thổn thức:
- Thôi anh đừng nói nữa, em khổ lắm rồi mà. Em xin cảm tạ lòng anh. Nhưng anh có nhớ rằng trước kia em đã hắt hủi anh nhiều lắm không?
- Có! Nhưng càng hay chứ sao, em càng hiểu rõ lòng anh, anh yêu em là vì ái tình chân chính.
- Em chưa đủ tin.
Tú cười gượng.
- Em chưa đủ tin? Em đa nghi quá. Thời gian đã trả lời cho anh rồi đó.
- Thời buổi này học giỏi phải có bằng chứng thực, ái tình cũng cần phải có bằng cấp chứ.
- Em vào đây ... anh có đủ bằng cấp để khai cái mỏ vàng của lòng em.
- Đây nhé ... cái hình em vẽ bằng than treo ở tường kia anh van mãi cô Bích mới cho để treo đấỵ Bức tranh khôi hài em vẽ chế riễu anh vẫn còn đâỵ
Một phút yên lặng.
- Em ... Nếu em còn nghi lời anh thời anh thề sẽ ...
Chi ứa nước mắt ngả vào lòng Tú.
- Thôi em hiểu rồị..
Nàng ứa nước mắt nói theo:
- Nhưng em không thể ... Anh làm thế nào mà cứu được em?
- Giản dị lắm, chúng ta sẽ lập gia đình.
- Không được, vì còn thằng em đó. Nếu em đi thì ở nhà dì em sẽ giết nó mất. Mà nhà anh thì gần, trong gia đình sẽ phải mãi mãi diễn ra cái cảnh dì ghẻ con chồng khốn nạn.
- Anh sẽ mang em đi Hà Nội, em mang Quý đi theỏ
- Không được, chắc thầy em giữ tiếng không cho thế. Vả lại nếu chúng ta lập gia đình, em vẫn phải ở nhà anh, anh còn đi học kia mà ...
Tú ngẩn người, chẳng biết tính sao nữạ
Chi nói tiếp:
- Ngày ấy còn xa lắm, em còn phải khổ. Em xin nói với anh rằng ái tình của em có thể hy sinh được, chứ em không thể hy sinh tình chị em để thỏa mãn ái tình. Lời me em dặn, em phải tuân theo chứ đâu dám sai lời me em được.
Tú ngẫm nghĩ rồi nắm chặt tay Chi:
- Được rồi, em cứ tin ở anh. Anh sẽ hết sức vì em để cậu em yêu quý của chúng ta thoát ly cảnh đời đang sống. Em Chi, chúng ta đã yêu nhau, chúng ta sẽ thắng.
Chi không tìm lời từ tạ, chỉ gục đầu vào vai Tú nức nở khóc.
Chương 4
Tết có ý nghĩa gì không? Tác giả không dám lạm bàn đến vì ở đời cảnh ngộ đã khác nhau thì lời bàn của một người cũng chỉ là điều tâm sự riêng mà thôị Ta sướng nhưng người khổ, người nào có cảm tưởng như tả
Nhưng ta thử tưởng tượng xem tâm sự của một người phải xa nhà, xa vợ, xa con trong một năm trời đằng đẵng mà đến hôm ba mươi Tết được trở lại quê nhà ...
....Người ấy đi trên con đường đất về làng trong lúc chiều tà bảng lảng ... trông thấy cây đa cổ thụ, cái cổng gạch rêu phong và người đàn bà tay bế con thơ, người ấy dừng chân tự hỏi: "Vợ ta đang làm gì? Con ta có ngoan không? mà cảnh quê hương vẫn còn y nguyên như cũ." Rồi người bộ hành tưởng tượng đến sự vui mừng, đến tiếng cười ròn rã của họ hàng, con cái, đến cái phút sướng điên của người vợ đã mỏi mắt ngóng trông .....
Vậy thì ngày ba mươi tết là ngày vui mừng, cảm động nhất trong một năm.
Thế nhưng cũng ngày hôm ấy, cũng cái hơi xuân đầm ấm ấy mà sao cô Chi, cậu Quý lại ngồi nhìn nhau mà nhỏ lụy trong buồng vắng? ... Cậu Quý khóc lóc đòi về thì ông đánh cho một trận rồi bắt quỳ một chỗ. Còn Chi, tuy không ân hận vì sự tàn tệ đó, nhưng thấy em khóc lóc nàng cũng động lòng thương hại vì nàng chỉ nghĩ đến em mà thôị
ông Bình đi làm trong một năm trời ròng rã mới về quê, chắc cũng có đôi chút cảm tình của người khách nọ, nhưng sao ông chẳng nghĩ đến tình cảnh đáng thương của hai con? Giá được về quê ăn tết thì cậu Quý sung sướng biết chừng nào! Khốn nạn: Hôm bà nội cậu xuống chơi đã dặn thế nào cháu cũng về cho bà khỏi nhớ, mà ông Bình lại không chọ
Chi đã cạn lời an ủi, mà cậu vẫn khóc. Mãi đến lúc nàng rủ lên phố sắm tết và mua cho một bánh pháo cậu mới nín khóc theo đị
Suốt buổi chiều, hai chị em thơ thẩn trong phố khách và phố chợ. Qua những hiệu to thấy những bánh trái hoa quả bày la liệt, chị em chỉ lảng vảng xem qua vì nhân thân chỉ có mỗi đồng hai bạc, tiền đâu mà mua những thứ ăn đắt đỏ ấỵ Chi mua cho em một bánh pháo rồi ra chợ mua nửa cân giò, một con vịt và mấy thứ bánh trái rẻ tiền. Lúc ra về, chị xách, em mang, trông thực rõ cái cảnh con côi mất mẹ. Tối đến, chị em lại cùng nhau lịch kịch xếp dọn cửa nhà, mãi đến khuya mới đi nằm. Quý tỉ tê nói chuyện với chị một lúc lâu rồi ngủ quên đi lúc nào không biết.
Sáng hôm sau, lúc 5 giờ Quý đã dậỵ Cậu nũng nịu nâng cô Chi miệng thỏ thẻ:
- Sáng rồi chị ạ! Dậy làm tết đi!
Chi mở mắt ra, thấy em nói, trong lòng vui sướng. Nàng ôm lấy cậu mà hôn một cái thực nồng nàn. Rồi hai chị em cùng nhau xuống bếp, bắt đầu làm tiệc nghinh xuân.
Trong khi Chi làm thịt vịt và xào nấu các món ăn thì cậu Quý chồm chỗm ngồi xem bên cạnh, thỉnh thoảng mới đứng dậy lấy hộ gáo nước hoặc những thứ cần dùng.
Hai giờ sau, các món ăn đã xong đâu đấỵ Chi mở hòm lấy chiếc khăn trắng ra trải lên bàn xoay rồi bày các món ăn lên mặt.
Thức ăn tuy thanh đạm nhưng vì bày khéo nên trông cũng có vẻ tiệc lắm. ở giữa, bát canh miến nấu với giò thái nhỏ li ti tỏa hơi lên nghi ngút. Xung quanh, bốn đĩa giò, cải hầm, thịt rang, thịt luộc đưa mùi thơm ngát. Ngoài những thứ ấy ra, lại còn một cái bánh chưng và hai trái cam là đồ nước.
Khi đã bày xong, Quý ngồi ngắm tự lấy làm thích trí, cậu ngây thơ bảo chị:
- Trông cũng đủ sướng rồi, không phải ăn nữa!
Chi nhìn em mỉm cười:
- Làm thế nào cho sang hơn một tý nữa, em nhỉ?
Quý lắc đầu, mủm mỉm đáp:
- Cơ nghiệp của mình chỉ có thế, giết ai ra hơn!
Câu nói ngây thơ của cậu làm cho Chi cảm động ứa nước mắt. Phải, ngày hôm nay cơ nghiệp của hai chị em chỉ có mấy đĩa đồ ăn đó và tấm lòng thương yêu mà thôi ... Món tiền nhỏ kia đã mang đến cho nàng biết bao cảm giác vui buồn. Cái bàn xinh xinh có trải khăn lại nhắc nàng nhớ đến cảnh gia đình đầm ấm khi xưa, mà cái hơi đầm ấm đó, người quá khứ đã mang đi, nay lại phảng phất trong buồng ...
- Thôi, ăn đi chị ạ, không miến nguội mất.
Nhưng vừa cầm đũa toan gắp đồ ăn, Quý lại đặt xuống ngây thơ hỏi:
- Chị không cúng à?
Nghe em nói Chi cũng sực nhớ đến mẹ. Nàng cố cắn môi để ngăn hai hàng nước mắt vì nàng không muốn cho bữa tiệc đầu xuân phải pha giọt lệ sầụ
- ừ phải, để chị cúng me rồi hãy ăn.
Nói đoạn, nàng lặng lẽ đứng dậy đến bên tủ chè lấy thẻ hương của dì ghẻ mua ngày trong năm. Nhưng chỉ còn có hai nén. Quý lau chau nói:
- Còn hai nén thì em cúng me một nén chứ sao!
Rồi cậu bảo chị đưa cho để xuống bếp châm. Một lúc sau, cắm hai nén hương lên cậu bỗng ngẩn ngơ vì thấy Chi ôm mặt khóc.
Cậu giương mắt nhìn chị, thẫn thờ:
- Chị sao thế, chị?
Chi lau nước mắt, kéo em vào lòng nói nựng:
- Em tôi ngoan quá! Đáng thương quá!
Rồi nàng nhách mép cười - cái cười ngụ bao nỗi thương tâm - Cầm hai nén hương đứng dậy định cắm vào bát nhang. Nhưng bỗng nghĩ ra một cách tỏ lòng thành kính có ý nghĩa hơn, nàng lại đem cắm vào lưng ghế mây rồi tháo cái "mê đay ông" có ảnh mẹ và quàng vào chân hương.
Quý ngơ ngác hỏi:
- Sao lại làm thế hở chị?
- Em không biết à? Tây họ thường bỏ một cái ghế trống trong buồng ăn để tỏ lòng nhớ thương người mới mất. Chị cũng bắt chước như thế mà.
Quý tuy chẳng hiểu lời chị nói, song cũng tin là một điều hay nên vui vẻ tán thành:
- Phải đấy chị ạ! Em lễ me nhé!
- Lễ à?
- Vâng, lễ mẹ..
- Thôi đứng vái cũng được.
Thấy em vái trước hai nén hương, nét mặt nghiêm trang kính cẩn, Chi bồi hồi cảm động, ứa hai hàng nước mắt. Rồi như chịu ảnh hưởng của tinh thần tôn giáo, của lòng nhớ thương, nàng cũng đứng vái theọ..
Trên lưng ghế, hai tia khói quấn nhau dịu dàng, uốn khúc. Nhìn ảnh mẹ và hai tia khói ấy, Chi bỗng chạnh tưởng đến tình chị em quấn quít nhau bên hình ảnh người mẹ hiền đã khuất.
- Chị không ăn đỉ
Nghe lời em, nàng gượng vui cầm đũa nhưng hai nén hương và chiếc ảnh vẫn âm thầm vẽ ra trước mắt nàng một bức tranh thảm đạm. Suốt bữa cơm nàng buồn bã, ít nói, ít cười làm cho Quý cũng phải băn khoăn khó chịụ
Mối buồn sâu xa lặng lẽ ấy mãi đến lúc nàng đứng ngắm em đốt pháo trên sân mới tan đi hết. Bánh pháo mua hôm qua, Quý đã đem tháo bỏ vào trong hộp giấy con để đốt từng quả một, châm xong một quả, cậu tung lên trời, pháo nổ "tạch", cậu cất tiếng cười ròn tan. Mà cứ mỗi lần Quý làm như thế, nàng lại mỉm cười, cặp mắt có vẻ mơ màng suy nghĩ.
Đang lúc cùng em say sưa thưởng thức cái phong vị êm đềm của buổi đầu xuân tốt đẹp, bỗng Chi nghe tiếng chuông kêu, nàng xuống dưới nhà mở cửa ra xem ai gọi, thì người phu trạm đưa cho nàng một bức điện tín, trong chỉ có mấy lời vắn tắt: "Sẽ về mừng em".
Lúc ấy vẻ mơ màng trên mặt Chi lại càng thêm rõ rệt, hai mắt nàng sáng hẳn lên, nước da, cặp môi cũng hồng hào hơn trước.
Chi vui sướng vì Tú sẽ đến thăm nàng. Độc giả còn lạ gì, đã yêu nhau thì một cớ cỏn con cũng đủ làm cho nhau sung sướng.
Chi sung sướng như cô bé ngoan ngoãn được mẹ yêụ Nàng đi đi lại lại trong buồng, cất tiếng hát liên miên. Nàng cảm động quá đến nỗi hát chẳng thành bài, hết ca dao lại đến các điệu mới, chẳng đâu vào đâụ
Rồi, đứng ngắm bóng mình trong gương, Chi mỉm cười nghĩ thầm:
- Chẳng lẽ ta lại ăn mặc thế này mà tiếp anh ấy rủ Thôi đành mang tội bất hiếu vậy, me cho phép con ngày hôm nay me nhé!
Tức thời, nàng cởi áo the ra rồi mở hòm lấy áo nhung quần trắng ra mặc và phấn son nước hoa ra trang điểm. Quý cũng bắt chước chị lấy bộ quần áo len ra thay cho bộ quần áo vải trắng lọ lem.
Trang điểm xong, Chi đã nghiễm nhiên thành một tân nhân vật, nhan sắc lộng lẫy vô cùng. Nàng sung sướng vì sẽ được cùng tình lang hưởng những giây phút nồng nàn.
...Nửa đêm hôm ấy, trong phòng khách, nàng ngồi sánh vai với Tú trên ghế dài, tay ôm một bó hoa rất lớn, bó hoa Tú mới tặng nàng. Bên cạnh, cậu Quý đã ngủ say trong ghế bành.
Hai người ngồi yên lặng như thế đã lâu lắm, thỉnh thoảng lại đưa mắt nhìn nhau mà lặng lẽ mỉm cườị
Bỗng Chi nâng bó hoa lên miệng mà hôn, se sẽ nói:
- Đời em mà còn được thấy hoa thơm cũng là nhờ anh mang lại đó. Anh có biết không?
Câu chuyện mỗi lúc một thân, tình càng thêm đậm.
Đêm đã khuya lắm. Quý đã ngủ say rồị..
Tú bế Chi vào lòng run run sẽ nói:
- Lạnh lắm em nhỉ?
- Vâng, lạnh lắm! Nhưng có anh ấp ủ cho em làm cho lòng em thấy âm ấm lạ.
- Em!
- Dạ.
- Em thật lòng yêu anh chứ?
- Không em ghét ...
- Tú ghì chặt tình nhân vào ngực mình ...

    Posted by: TuongCuop