Chuyeän phieàn vaøo luùc cuoái naêm
Töôûng Naêng Tieán
Khi baïn ñöùng taàn ngaàn tröôùc moät quaày haøng baày thieäp giaùng sinh vaø taát caû ñeàu ñaõ "off" töø boán ñeán saùu chuïc phaàn traêm thì moïi chuyeän keå nhö laø ñaõ lôõ. Chuùng ta laïi treã traøng maát roài.
Naêm ngoaùi cuõng vaøo khoaûng thôøi gian naøy ñaây, nghóa laø vaøo luùc Noel ñaõ ñeán saùt löng, vaø caùi teát Döông Lòch ñang ñöùng luø luø tröôùc maët thì hoát nhieân baïn nhaän ñöôïc daêm ba caùnh thieäp muoän maøng.
Thieäp coù ñaëc tính chung laø chuyeân moân chuyeân chôû moät thöù noäi dung laøm saün vaø ñaõ nhaün, ñaïi loaïi nhö" "...moät muøa giaùng sinh traøn ñaày aân suûng Chuùa vaø moät naêm môùi traøn ñaày haïnh phuùc..."
AÂn suûng Chuùa, neáu coù, e cuõng khoù maø phaân phaùt tuøm lum moät caùch "traøn ñaày" cho nhaân loaïi ñöôïc. (Chuùng ta ñoâng quaù vaø moãi luùc moät theâm ñoâng maø. Söùc Chuùa, cuõng nhö söùc ngöôøi, coù haïn thoâi chöù boä.) Coøn haïnh phuùc thì sôï raèng chöa ai bieát noù ra sao. Chuùng ta chæ ñeàu mô hoà hieåu raèng heã nhaéc ñeán haïnh phuùc thì ñöøng bao giôø mong cho noù "traøn ñaày". Moïi thöù ñaày ñeàu deã ñoå. Vaø haïnh phuùc, nghe ñoàn, laø thöù deã ñoå vôõ hôn heát thaåy.
Baïn coù theå khoâng ñeå yù ñeán noäi dung haøm hoà cuûa nhöõng taám thieäp noùi treân nhöng teân ngöôøi göûi ghi treân phong bì vaãn khieán baïn phaûi löu taâm chöù. Coù nhieàu thaèng cha laï hoaéc; sao chaû laïi göûi thieäp cho mình caø?Coù nhöõng con meï maø baïn töôûng raèng ñaõ hoaøn toaøn vónh vieãn ñi qua khoûi ñôøi mình roài thì boãng döng, chieàu cuoái naêm, baïn nhaän ñöôïc moät caùnh thieäp xuaân ñeán muoän cuûa coá nhaân. (Coá nhaân ôi bieát chieàu nay ta buoàn).
Maø khoâng phaûi laø loaïi thieäp caø chôùn, mua haøng loá ñaâu nha. Thieäp loaïi chieán, kích thöôùc deành daønh, maéc tieàn laø caùi chaéc. Cuõng khoâng phaûi chæ coù moät chöõ kyù voäi vaøng löôøi bieáng beân döôùi haøng chöõ "Merry Christmas and Happy New Year", hay vaøi caâu vieát theâm voâ nghóa ngôù ngaån thoâi ñaâu. Ngöôøi ta tuy chæ vieát vaøi haøng ngaén nguûi, giaûn dò nhöng ñoïc laø thaáy ñaày ñuû tình nghóa chaân thaät ñaøng hoaøng.
Nhöõng caùnh thieäp baát ngôø, muoän maøng nhö theá - ñoâi khi - laøm chuùng ta boái roái. Noù toá giaùc roõ raøng vaø huøng hoàn raèng chuùng ta aên ôû quaû laø coù hôi...kyø. Noù khieán ta laáy laøm tieác taïi sao mình laïi voâ taâm ñeán theá, sao khoâng nhôù göûi thieäp cho thieân haï nhö thieân haï ñaõ göûi cho mình. Vaøo moät luùc yeáu loøng hôn, noù coøn "daùm" laøm cho baïn töï höùa laø sang naêm seõ nhôù gheù qua cöûa haøng baùn thieäp cho phaûi chuyeän; vaø gheù sôùm hôn cho xong chuyeän.
Neáu ñeán caùi luùc goïi laø "sang naêm" ñoù chuùng ta thöïc hieän ñöôïc lôøi höùa moät caùch nghieâm chænh töû teá thì cuoäc ñôøi roõ raøng laø oån thoûa vaø trôn tru quaù roài coøn gì; ñaèng naøy, khi maø baïn coù ñuû trí nhôù cuõng nhö ñuû can ñaûm ñeå döøng xe, gheù vaøo moät gian haøng thoå taû naøo ñoù thì chuyeän göûi thieäp e khoâng coøn kòp nöõa.
Baïn laïi ñöùng btaàn ngaàn tröôùc moät röøng thieäp maøu röïc rôõ, vaø taát caû ñeàu ñaõ "off" töø boán ñeán saùu chuïc phaàn traêm. Baïn laïi chaäm chaân y nhö naêm ngoaùi hoaëc naêm kia vaäy. Vaø trình traïng naøy khoâng chöøng laïi xaûy ra töø naêm kæa hay naêm kìa laän.
OÂi, neáu duyeân nôï baïn ñoái vôùi chuyeän thieäp thieáp naøy noï maø noù cöù nhì nhaèng trieàn mieân nhö theá töø naêm naøy ñeán naêm khaùc, hay töø thaäp nieân noï qua thaäp nieân kia thì xin cuõng ñöøng laáy ñoù laøm phieàn. Nhö theá, khoâng chöøng, laïi laø moät ñieàu may ñaáy.
- May sao?
- Daï, ñuùng!
Noùi tình ngay thì baïn cuõng khoâng may gì maáy; coù ñeàu chaéc chaén laø baïn
vaãn may maén hôn caû ñoáng ngöôøi Vieät tha höông khaùc. Xin ñôn cöû moät thí duï, moät tröôøng hôïp raát khoâng may, baèng caùch tieáp tuïc caâu chuyeän ñang boû dôû.
Coù keû ngay sau khi thaáy raèng chuyeän göûi thieäp giaùng sinh khoâng coøn kòp nöõa thì hoï quyeát ñònh mua ngay thieäp xuaân ñeå göûi cho kòp Teát. Hoï thua keo naøy lieàn baày keo khaùc. Hoï suy tính moät caùi "reït"; haønh ñoäng moät caùi "roät". Thaáy maø ñaõ maét, nghe maø söôùng tai. Trong sinh hoaït haøng ngaøy cuûa hoï khoâng coù nhöõng giôø phuùt vôù vaån kieåu nhö "taàn ngaàn", "do döï" hay "nuoái tieác"... Baïn thaáy hoï soáng maø phaùt theøm.
Khoan, göôïm moät chuùt ñi baïn vaøng. Coù nhieàu chuyeän ngoù töôûng vaäy nhöng khoâng phaûi vaäy ñaâu. Töø töø baïn seõ thaáy laø hoï cuõng khoân ñoán gheâ laém.
Haõy hình dung ra chính baïn ngoài ngay ngaén ôû baøn vieát, vôùi caùi ñoáng thieäp xuaân, mua ñöôïc tröôùc Teát caû thaùng trôøi, vaø vôùi soà ñòa chæ cuûa taát caû nhöõng ngöôøi quen treân toaøn theå theá giôùi. Cho noù caån thaän, ñeå khoûi soùt ai - khoâng chöøn - baïn coøn laøm moät danh saùch chia hai phaàn: A vaø B. Phaàn A daønh cho ngöôøi ôû Vieät Nam hay coøn ñang ôû traïi tî naïn; phaàn B daønh cho nhöõng keû ôõ Hueâ Kyø, Phaùp, UÙc, Gia Naõ Ñaïi, Tieäp Khaéc...
Roài sao nöõa? Khoâng leõ kyù teân caùi aøo döôùi caâu "Cung Chuùc Taân Xuaân" roài göûi ñi sao? Ñaâu coù ñöôïc cha noäi! Laøm nhö vaäy thaø ñöøng laøm coøn hôn. Myõ, Taây, Taøu, Ñaïi Haøn, Nhaät Boån, Mieân , Leøo...thì sao khoâng bieát, chôù ngöôøi Vieät mình maø nhaän ñöôïc moät caùi thieäp kyù teân xuoâng nhö vaäy laø hoï mích loøng caáp kyø aø.
Baïn phaûi vieát voâ ñoù vaøi gioøng cho noù ñaøng hoaøng chôù. Caâu hoûi ñaët ra chuùng ta vieát caùi gì ñaây?
Vôùi boá meï, anh chò, coâ dì, chuù baùc...ñang keït ôû Vieät Nam thì baïn tính laøm sao? "Moät muøa xuaân an bình" hay "Con caàu chuùc boá meï, anh chò, vaø caùc em luoân ñöôïc vui töôi vaø khoeû maïnh trong naêm môùi..."?
Neø, noùi cho maø bieát nha: duø thaân nhaân cuûa baïn ôû queâ nhaø coù thöông yeâu baïn caùch maáy vaø coù xueà xoøa deã tính ñeán ñaâu chaêng nöõa thì hoï cuõng khoâng chaáp nhaän ñöôïc nhöõng lôøi chuùc voâ taâm vaø voâ traùch nhieäm vaäy ñaâu. Neáu ôû Vieät Nam maø coù "moät muøa xuaân an bình" hay moät cuoäc soáng "vui töôi vaø khoeû maïnh" thì ñaâu coù ai phaûi boû nöôùc ra ñi; hoaëc ñaõ lôõ ñi thì chuùng ta cuõng uøn uøn keùo veà khoâng soùt moät moáng naøo chôù ñaâu ñeán noãi ñeå xaåy chuyeän "hoài höông cöôõng baùch". (Nghe thaáy gheâ)!
Roài baïn vieát caùi gì treân taám thieäp göûi cho moät ngöôøi ñang "naèm chôø" ôû traïi tò naïn ñaây? "Moït naêm môùi traøn ñaày hy voïng" chaéc? Hy voïng, cuõng nhö haïnh phuùc, kò nhaát laø vuï "traøn ñaày" aø nha. Moät xíu xiu maûy may hy voïng hoï cuõng chöa chaéc ñöôïc, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng keû ñeán tò naïn sau ngaøy 19 thaùng 6 naêm 1988 vöøa qua. Caùi khoå cuûa chuùng ta laø khoâng ñuû giaû doái ñeå caàu chuùc ho "sôùm ñöôïc ñònh cö"; vaø khoâng ñuû nhaãn taâm ñeå mong hoïï "treân ñöôøng hoäi höông ñöôïc nhieàu may maén"! Caùi gì chöù may maén laø keå nhö mieãn coù ôû Vieät Nam.
Neáu nhôø Trôøi cöùu, nghóa laø nhôø moät pheùp laï naøo ñoù, maø baïn giaûi quyeát suoâng seû heát nhöõng ngöôøi coù teân danh saùch ôû phaàn A thì baïn vaãn coøn bò keït ôû phaàn B nhö thöôøng.
Chuùng ta - nhöõng keû ñang soáng an bình ôû haûi ngoaïi - neân chuùc tuïng nhau caùi gì, nhaân dòp xuaân veà ñaqy ta?
Nhöõng lôøi chuùc tuïng truyeàn thoáng, ñöôïc oâng baø cha meï chuùng ta xaøi tôùi xaøi lui hoài giôø ñaâu coøn xaøi laïi ñöôïc. "Chuùc oâng baø, anh chò...laøm aên phaùt taøi gaáp naêm, gaáp möôøi naêm ngoaùi" sao? Baïn coù tính xuùi thieân haï ñi aên cöôùp nhaø baêng khoâng ñoù?
Cuõng chôù coù quen mieäng maø buoâng moät caâu kieåu nhö "ñaàu naêm sinh con trai cuoái naêm sinh con gaùi" nha. Truø daäp nhau trong moät naêm môùi maø laõnh tôùi hai laàn "tai naïn" thì theá naøo cuõng gaây thuø chuoác oaùn, chôù chaû phaûi chôi ñaâu?
Hay laø boû meï nhöõng chuyeân caù nhaân leû teû ñoù ñi. Phang ñaïi moät lôøi chuùc cho ñaïi cuoäc, khoâng chöøng maø laïi ngon laønh. Tôùi luoân baïn vaøng, ñaâu coù cheát thaèng Taây naøo maø sôï. "Mai naøy cuøng veà Vieät Nam" chaêng?
Nghe thì vui nhöng nghó laïi thì hôi khoù. Ngoù boä moát hay ngaøy kia cuõng chöa chaéc veà ñöôïc chôù ñöøng noùi chi mai; tröø khi, baïn giaû daïng laøm du khaùch "chôi leùn" moät chuyeán veà thì khoâng keå.
Khoù haù! Trong hoaøn caûnh chuùng ta, nghó cho cuøng, thì chæ coøn coù theå göûi vaøi ba caùi thieäp cho nhöõng ngöôøi baïn thaät thaân thoâi. Chæ ñoái vôùi nhöõng ngöôøi naøy, may ra, mình môùi coù theå côûi boû ñöôïc nhöõng hình thöùc xaõ giao nhaûm nhí vaø göûi ñeán nhau ñoâi lôøi caàu chuùc hay gieãu côït thaân tình. Maø ñaõ thaân côõ ñoù thì caàn chi tôùi thieäp. Sao ñeâm ba möôi khoâng boác ñieän thoaïi ñaáu laùo, ñaáu leáu moät chaäp cho noù ñaõ mieäng vaø tieän vieäc soå saùch.
Tôùi ñaây thì hy voïng ít nhieàu baïn cuõng ñoàng yù raèng lôø tít chuyeän thieäp xuaân thieäp Teát ñi thì thieät laø kyø, nhöng nhaøo voâ caùi vuï naøy thì phieàn quaù. Ñôøi soáng, töï noù, ñaõ phieàn boû meï ñi roài. Baày theâm chuyeän ñeå phieàn mình vaø phieàn laån nhau laøm chi, phaûi khoâng?
Noùi nhö vaäy khoâng coù nghóa laø phuû nhaän hoaøn toaøn vai troø trang nhaõ, coù tính caùch truyeàn thoáng, raát ñaùng giöõ gìn cuûa nhöõng caùi thieäp trao ñi göûi laïi ñaâu nha. Ñuùng laø noù cuõng ñeïp ñaáy, cuõng ñöôïc ñoù, nhöng chæ e noù khoâng hôïp maáy trong luùc naøy thoâi. Caùi luùc maø chuùng ta vaãn coøn ñang soáng giöõa nhöõng muøa xuaân ly loaïn ñoù maø.
Töôûng Naêng Tieán
Trôû Veà Trang Ñaàu