|
|
Chuyeän Keå Treân Ñoài Cam Nguyeãn Xuaân Hoaøng
C uoái muøa heø roài, toâi ñem ñöùa con gaùi nhoû xuoáng Cali. Thaät ra, coù leõ toâi phaûi noùi laø doïn sang Cali môùi ñuùng. Con toâi naêm nay ñöôïc taùm tuoåi. Bataan noùi vôùi toâi laø con nhôù meï. Toâi hieåu ñieàu ñoù nhöng ñaønh chòu, khoâng bieát caùch naøo giaûi thích cho con. Bataan laø ñöùa con duy nhaát cuûa chuùng toâi. Toâi laáy Nga cuoái naêm baåy chín sau khi ôû traïi hoïc taäp caûi taïo ra. Nga laø em gaùi cuûa moät ngöôøi baïn cuøng traïi tuø vôùi toâi. Anh aáy teân Ñoâng... Ñaàu naêm baåy chín toâi bò ñöa veà Haøm Taân roài ñöôïc thaû, coøn Ñoâng bò ñaåy ra Baéc.Toâi ñeán thaêm gia ñình Ñoâng ngay khi ra khoûi tuø. Ba maù Ñoâng ñaõ giaø. Ñoù laø moät gia ñình ngöôøi Nam, raát Nam kyø quoác. Laàn ñaàu tieân gaëp ba Ñoâng, toâi thaáy oâng maëc moät boä ñoà baø ba traéng, ñeo kính laõo loaïi troøn nhö hai chöõ O, thoøng xuoáng soáng muõi. OÂng öa noùi chuyeän thôøi söï theá giôùi vaø tình hình chính trò hôn laø hoûi veà con trai mình. Maù Ñoâng thì raát ít noùi. Baø chæ laëng leõ khoùc khi doïn côm cho toâi aên vaø gôïi toâi keå chuyeän tuø, thænh thoaûng hoûi ñoâi caâu veà ñôøi soáng tuø cuûa Ñoâng. Baø nhaéc nhöõng taät cuûa Ñoâng nhö noùi laép, öa caõi vaø laøm bieáng. Toâi cho baø bieát Ñoâng tuy beänh noùi laép vaãn coøn, nhöng khoâng phaûi laø ngöôøi öa caõi. Anh aáy nhieàu luùc im laëng nhö hoøn ñaù. Coøn caùi taät laøm bieáng thì anh aáy noåi tieáng khaép traïi. Ñoâng chæ hay noùi moät caâu maø toâi coøn nhôù ñôøi "Caùi oâng gì gì ñoù cho raèng neáu phaûi nhoå moät sôïi loâng chön maø laøm thay ñoåi caû theá giôùi thì oång cuõng khoâng nhoå. Coøn tao, theá giôùi noù ñang thay ñoåi tao, maéc môù gì tao phaûi nhoå loâng chön chôù!" Toâi ñöôïc aên moät böõa côm gia ñình ngon khoâng theå töôûng. Moùn maém vaø rau cuûa ngöôøi Nam, toâi ñaõ töøng nhieàu laàn thöôûng thöùc, nhöng chöa bao giôø toâi thaáy ngon nhö hoâm ñoù. Coù leõ thaáp thoaùng giöõa caâu chuyeän trong tuø- ngoaøi ñôøi, toâi ñöôïc hoã trôï baèng ñoâi maét trong saùng cuûa Nga. Nga luùc ñoù môùi möôøi taùm tuoåi, coøn toâi ñaõ ba möôi. Moät thaùng sau, chuùng toâi laáy nhau.
Ñ aàu naêm taùm möôi chuùng toâi vöôït bieân. Vaøng boû ra mua chuyeán ñi cho hai ñöùa laø cuûa gia ñình Nga. Toâi coù gì ñaâu. Cuoäc haûi trình raát laø thuaän buoàm xuoâi gioù. Chuùng toâi ñeán Phi Luaät Taân, leân ñaûo Palawan, sau ñoù chuyeån sang Bataan. Taïi ñaây Nga sanh chaùu gaùi mang teân cuûa traïi taïm cö naøy. Chöa ñaày moät naêm sau chuùng toâi ñi Myõ. Ngöôøi baûo trôï coù baø con xa beân phía toâi. Nga chæ muoán ñi Myõ, chôù khoâng chòu ñi Phaùp, maëc duø Nga coøn coù maáy oâng anh baø chò ñi du hoïc beân ñoù töø tröôùc baåy laêm. Suoát gaàn baûy naêm trôøi ôû Virgina, toâi chæ coù moät ñòa chæ duy nhaát, ñoù laø caên nhaøn thueâ treân ñöôøng Naêm Möôi, thaønh phoá Falls Church. Toâi laøm ñuû thöù ngheà, nhöng khoâng ngheà gì ra ngheà gì. Töø "ngheà" (toâi sôï mình laïm duïng chöõ ngheà naøy laém) ñi nheùt giaáy quaûng caùo baùn nhaø cho moät cô sôû ñòa oác, cho ñeán "ngheà" thôï sôn, "ngheà" thôï ñieän vòn, "ngheà" lau chuøi caùc cöûa haøng trong khu thöông xaù ngöôøi Vieät, "ngheà" haàu baøn cho moät tieäm aên Taøu... "ngheà" gì toâi cuõng laøm. Toâi vaãn nghó buïng, töôûng ñaõ cheát ruïc trong tuø, soáng theá naøy ñaõ laø haïnh phuùc laém roài! Chæ coù moät ñieàu caàn laøm laø ñi hoïc ngay tieáng baûn xöù thì toâi löôøi bieáng. Coù theå toâi voán laø thaèng sôï chöõ nghóa. Töø nhoû tôùi giôø toâi chöa bao giôø ñoïc heát moät cuoán saùch maø khoâng nguû gaø nguû gaät. Nga troâng chaùu Bataan khi toâi ñi kieám tieàn vaø khi toâi trôû veà meät moûi vôùi nhöõng thöù coâng vieäc tay chaân thì coâ aáy giao cho toâi moät coâng vieäc nheï nhaøng khaùc laø giöõ con cho coâ ñi hoïc. Nga hoïc gioûi, ñoïc baùo ñoïc truyeän moät caùch say meâ, noùi tieáng Anh löu loaùt, hoäi nhaäp ñôøi soáng Myõ nhanh. Coâ toát nghieäp ngaønh ñieän toaùn veà thaûo chöông trình. Ñoù laø Nga dòch ra cho toâi nhö vaäy veà chöõ Computer Programmer.Caên nhaø chuùng toâi ôû ngoù ra ñöôøng Naêm Möôi. Ñoù laø moät con ñöôøng khaù nhoän nhòp. Noù chaïy thaúng qua thuû ñoâ Hoa Thònh Ñoán, nôi maø toâi ñaõ töøng nghe tieáng khi coøn ôû Saøi goøn. Hai cha con toâi luùc raõnh roãi coù dòp vaøo xem caùc vieän Baûo taøng Myõ thuaät. Hoa Thònh Ñoán vó ñaïi vôùi nhöõng töôïng ñaøi vaø caû lòch söû hình thaønh cuûa noù. Con soâng Potomac muøa ñoâng ñoùng baêng. Chim choùc ñi laïi treân ñoù nhö ñi treân ñaát lieàn. Muøa thu ôû Virginia thì khoûi noùi. Noù coøn ñeïp hôn trong tranh veõ nöõa kìa.
N ga laø moät ngöôøi vôï deã thöông. Coâ aáy ít noùi. Toâi thích ngöôøi ñaøn baø ít noùi. Coâ aáy laïi dòu daøng, chieàu choàng vaø thöông yeâu con. Bao giôø cuõng vaäy tuû laïnh nhaø toâi ñaày bia vaø ñoà nhaäu. Nga khoâng bao giôø ñeå toâi phaûi ñoøi hoûi moät thöù gì. Maø thaät ra toâi khoâng bieát mình muoán gì ñeå maø ñoøi ngoaøi tình yeâu cuûa vôï con. Toâi ñang coù moät ñôøi soáng thaàn tieân so vôùi nhöõng ngaøy trong tuø caûi taïo. Toâi töï do ñi ñöùng. Toâi lao ñoäng coù tieàn, duø laø soá tieàn aáy hôi khieâm toán. Toâi coù trong tay moät ngöôøi ñaøn baø thoâng minh, xinh ñeïp vaø dòu daøng. Vaø toâi coøn coù moät ñöùa con gaùi ngoan. Bataan luoân mieäng noùi con yeâu cha nhieàu hôn yeâu meï."Taïi sao?" "Khoâng bieát!" Bataan traû lôøi baèng tieáng Myõ, leân gioïng xuoáng traàm eâm tai laém. Sau cuøng Nga cuõng tìm ñöôïc moät vieäc laøm ôû beân Ñi Xi. Moät vieäc laøm nheï nhaøng nhöng löông boång haäu. Ngöôøi chuû ñoái xöû vôùi Nga khaù toát. Nga aên maëc raát hôïp thôøi trang. Toâi coù caûm töôûng nhö moãi ngaøy Nga moät ñeïp hôn. Caùi caûm töôûng aáy caøng laøm toâi thaáy mình haïnh phuùc hôn. ÔÛ Hoa Thònh Ñoán coù nhieàu ngöôøi da ñen ngheøo. Muøa ñoâng naêm roài, coù moät ngöôøi da ñen naèm cheát coùng trong nhaø loàng baèng saét giöõa moät coâng vieân ñaày hoa ngay phía tröôùc Toøa Baïch OÁc. Nhöng moät soá ngöôøi Ñaïi Haøn vaø caû ngöôøi Vieät Nam nöõa thì laïi khaù thaønh coâng veà maët thöông maõi. Löông boãng thì ai cuõng roõ, Nga hôn toâi nhieàu. Tay hoøm chìa khoùa coâ aáy naém heát. Ñoâi khi Nga ñuøa noùi vôùi toâi löông anh khoâng ñuû cho em mua son phaán quaàn aùo. Toâi chæ bieát cöôøi. Toâi ñi lính naêm hai möôi tuoåi. ÔÛ tuø boán naêm, laáy vôï khi chaún caùi tuoåi ba möôi. "Tam thaäp nhi laäp", cha toâi hay noùi nhö vaäy. Nhöng toâi coù "laäp" ñöôïc caùi gì ñaâu. Nhöõng ngaøy ra tuø soáng loâng boâng leâu beâu treân heø phoá nhieàu hôn laø trong nhaø. Khoâng coù "hoä khaåu" khoâng coù coâng aên vieäc laøm. Toâi laø keû soáng ngoaøi leà xaõ hoäi môùi. Coâng an phöôøng ñöa giaáy cho toâi, baét ñi kinh teá môùi. Kinh teá môùi? Ñoù laø nhöõng caên choøi xaùc xô, naèm beân moät con kinh ñaøo khoâ nöôùc. Nhìn quanh quaát töù beà chæ thaáy khoå nhuïc. Ngay caû nhöõng nuï cöôøi cuõng chæ laø göôïng maø thoâi. Gia ñình Nga ñaõ cho toâi moät ñoâi ñuõa thaàn tieân laø Nga. Toâi boû laïi sau löng cuoäc chieán tranh maø toâi ñaõ töøng tham döï. Toâi xin Nga hai thaùng moät laàn cho toâi ñoùng thuøng quaø gôûi veà cho Ñoâng hieän ñang ôû trong moät traïi caûi taïo trong Nam. Nga khoâng phaûn ñoái (taát nhieân Ñoâng laø anh ruoät coâ aáy chôù ñaâu phaûi anh ruoät toâi) nhöng coâ aáy coù veû khoâng vui. Toâi thì töù coá voâ thaân. Gia ñình khoâng coøn ai. Cha meï toâi ñaõ cheát töø naêm Baåy Hai. Toâi coøn moät baø chò, nhöng chò ñaõ bieät tích töø naêm Baûy Laêm.
M oät buoåi toái cuoái thaùng Taùm, toâi töø sôû laøm trôû veà (toâi ñang laøm vieäc lau chuøi moät khu thöông xaù ngöôøi Vieät coù teân laø Eden), Nga ñoùn toâi ôû cöûa. Coâ aáy aên maëc ñeïp vaø goïn nhö moät ngöôøi chuaån bò ñi xa. Toâi ngaïc nhieân laém. Neáu coù ngöôøi naøo tình côø thaáy hai chuùng toâi coù leõ hoï khoù maø nghó chuùng toâi laø moät caëp vôï choàng. Toâi xueà xoøa quaù. Maø khoâng xueà xoøa cuõng khoâng ñöôïc. Ñi lau chuøi saøn nhaø, cöûa kính cho ngöôøi ta maø aên dieän nhö laøm thö kyù vaên phoøng thì coi sao phaûi, nhöng roõ raøng laø Nga aên maëc ñeïp hôn thöôøng leä. Maø thöôøng ngaøy thì coâ aáy cuõng ñaõ dieän laém roài. AÙo quaàn, giaày deùp voøng ñeo boâng tai, nöôùc hoa, khoâng thöù naøo coù treân ngöôøi Nga maø khoâng phaûi loaïi khaù ñaét tieàn. Hoâm nay Nga nhö moät ngöôøi maãu trong moät buoåi trình dieãn thôøi gian."Em muoán noùi chuyeän vôùi anh" Nga ñaët caû hai tay leân vai toâi, nhìn thaúng vaøo maët toâi noùi nhoû nheï coù phaàn aâu yeám hôn thöôøng leä. "Em laøm gì maø quan troïng döõ vaäy?" Toâi hoûi maø vaãn khoâng hieåu gì heát. "Em coù vieäc phaûi ñi xa moät thôøi gian". Nga noùi nhö theå toâi vaø coâ aáy chæ laø hai ngöôøi chöa heà soáng chung vôùi nhau, chöa heà coù vôùi nhau moät ñöùa con, chöa heà laø vôï choàng. "Ñi xa? Maø em ñi ñaâu?" "Anh khoâng caàn bieát em ñi ñaâu. Maø anh muoán bieát, em cuõng khoâng noùi ñaâu". Toâi gôõ tay Nga ra, ñeán ngoài xuoáng gheá ôû baøn aên beân nhaø beáp... Nga ñeán ngoài ñoái dieän vôùi toâi. Coâ ñöa tay leân coi ñoàng hoà. "Chöøng nöûa giôø nöõa em seõ leân phi tröôøng Dulles. Anh seõ khoâng hoûi gì em, phaûi khoâng?" Toâi coøn bieát hoûi gì. Nöûa giôø sau coù tieáng chuoâng cöûa, Nga baät daäy. "Bataan ñang nguû, anh ñöøng laøm con thöùc. Anh troâng con giuøm em". Nga oâm maët toâi hoân nheï nhaøng nhö moät ngöôøi em gaùi hoân anh. Nhö vaäy ñoù chuùng toâi chia tay.
C ali ñang muøa Thu.Hoài ñaàu thaùng Chín, khi hai cha con toâi vöøa ñaët chaân tôùi Cali, trôøi noùng deã sôï. Toâi nghó chaéc laø muøa heø saép ñeán, noùng moät traän chia tay ñeå ñi vaøo muøa Thu. Nhöng daân Cali thì noùi khaùc. Hoï cho raèng Cali saép ñoäng ñaát. Bao giôø cuõng vaäy tröôùc khi coù ñoäng ñaát ñeàu coù moät traän noùng döõ doäi nhö vaäy. Noù baùo hieäu côn thieân tai maø ngöôøi daân Cali seõ phaûi gaùnh chòu, vì söï phoàn thònh quaù ñaùng cuûa noù. Ñoäng ñaát ñoái vôùi daân Cali laø moät ngöôøi khaùch khoâng ñöôïc môøi, nhöng ngöôøi chuû nhaø bieát roõ laø hoï ñang phaûi chôø ñôïi. Bôûi vì tröôùc sau gì oâng khaùch quyù aáy cuõng seõ ñeán. Maáy böõa nay thöïc söï laø Cali ñang ñi trong muøa Thu. Buoåi saùng ñoâi khi coù söông muø, ñoâi khi coù chuùt möa phuøn raåy nheï buïi nöôùc treân ñaàu treân toùc. Ñeâm... ñoâi luùc trôøi muø söông laùi xe phaûi môû to maét leân maø nhìn neáu khoâng muoán bò tai naïn hay bò laïc ñöôøng. Trôøi saùng tröng maø toâi coøn bò laïc ñöôøng, noùi chi laø laùi xe trong söông muø. Bataan ñaõ ñi hoïc. Toâi vöøa xin ñöôïc moät vieäc laøm caét coû do moät oâng ngöôøi Vieät laøm chuû. Baïn toâi baây giôø laø nhöõng ngöôøi Meã. Cuõng nhö toâi, tieáng Anh hoï dôû laém. Toâi tin laø ngheà caét coû coù theå ôû vôùi toâi laâu ñöôïc. Ít ra laø laâu hôn thôøi gian toâi soáng vôùi Nga. Nhöõng giôø raõnh roãi toâi thöôøng daãn Bataan ra chôï Vieät Nam löôïm baùo bieáu ñoïc. Toâi thaáy ngöôøi Vieät ôû ñaây giaøu coù quaù. Hôn treân Virginia, Hoa Thònh Ñoán vaø Maryland nhieàu. Toâi cuõng bieát theâm nhieàu tin töùc veà Vieät Nam. Toâi hi voïng Ñoâng ñaõ ra khoûi tuø caûi taïo, vaø seõ ñöôïc ñi Myõ ñònh cö theo moät thoûa öôùc naøo ñoù giöõa Hoa Thònh Ñoán vaø Haø noäi. Trong giaác mô, Bataan thöôøng keâu meï ôi, meï ôi. Toâi thì khoâng thaáy gì heát. Toâi nghó raèng Nga ñang haïnh phuùc ôû moät nôi naøo ñoù vôùi moät ngöôøi naøo ñoù. Ngöôøi naøo coù ñöôïc trong tay moät ngöôøi ñaøn baø kieåu ñoù maø khoâng haïnh phuùc! Nhieàu luùc ngöøng tay caét coû, toâi giaät mình töï hoûi khoâng bieát toâi ñang ôû ñaâu vaø coù thieät laø toâi ñaõ töøng coù moät ngöôøi ñaøn baø soáng chung maø xaõ hoäi goïi laø vôï khoâng? Buoåi saùng daäy sôùm, nhìn Bataan coøn nguû say treân giöôøng, toâi thaáy sao noù gioáng Nga caùch gì. Toâi töï an uûi mình laø toâi ñaâu coù maát gì. Tình yeâu vôï ñaõ maát, nhöng tình yeâu con ñaõ thay vaøo. Tröôùc kia hai ngöôøi soáng vôùi nhau, baây giôø cuõng vaãn hai ngöôøi. Bieát ñaâu chöøng, neáu Nga coøn soáng trong nhaø, laïi thöøa ra moät ngöôøi chaêng. Vaû laïi, töø ngaøy chia tay ñeán nay, toâi khoâng heà nhaän ñöôïc thö töø hay ñieän thoaïi gì cuûa Nga. Nhieàu khi toâi nghó haïnh phuùc laøm ngöôøi ta maát trí nhôù. Queân nhö Nga khoâng chöøng coâ aáy haïnh phuùc. Toâi khoâng mong coâ aáy goïi toâi. Yeâu ngöôøi naøo laø muoán ñieàu toát cho ngöôøi ñoù. Chæ coù noãi ñau khoå vaø baát haïnh môùi laøm Nga nhôù ñeán hai cha con toâi. Toâi ñaâu coù muoán vaäy. Duø sao ñoâi khi toâi vaãn nghó laø soáng nhö theá naøy vaãn hôn. Nhöng maø Cali maáy hoâm nay noùng thieät laø noùng. Khoâng chöøng ñoäng ñaát tôùi nôi.
Nguyeãn Xuaân Hoaøng Thaùng Taùm, 1986 |
1.