Cuoái cuøng toâi ñi vaøo thöïc teá:

"Thoâi, chuyeän chi taïm gaùc laïi, lo sau. Baây giôø tính chuyeän tröôùc maét nheù."

Toâi vöøa môùi hôû hôi, Mai Chaâu ñaõ ñoaùn bieát:

"Vöøa coù chuùt tieàn coøm nhuaän buùt. Ruû em ñi chôi phaûi khoâng?"

"Phaûi."

"ÔÛ ñaâu?"

"Laêng Töï Ñöùc."

"Sao anh khôø theá, töø ngaøy seùt ñaùnh bia Khieâm Cung Kyù, coù ai daùm ñeán ñoù nöõa ñaâu."

"AØ, queân. Ñoài Voïng Caûnh hay laêng Minh Maïng, ñöôïc khoâng?"

"Cuõng khoâng neân, caû hai nôi aáy daïo naøy khoâng baûo ñaûm an ninh laém. Hoï ñaùnh nhau, bieát ñaâu mình laø naïn nhaân."

Toâi laïi ñeà nghò:

"Hay laø mình ñi bieån Thuaän An?"

"Muøa xuaân, chaéc bieån ñeïp laém?"

Toâi cho moät caâu hoûi nhö theá coù nghóa laø ñoàng tình, sung söôùng:

"Ca dao coù caâu: "Muøa xuaân bieån ñeïp ngöôøi ôi, khoâng ra xem bieån uoång ñôøi laém thay!" Em khoâng nhôù sao? Sau chöõ "thay" coù daáu chaám than nöõa ñoù nghe."

Mai Chaâu bæm moâi:

"Laï gì loaïi ca dao cô hoäi ñoù. Neáu coù ai maø laäp nhoùm "Cô Hoäi Chuû Nghóa" thì chaéc anh seõ nhaøo voâ laøm phaàn töû coát caùn, khoâng chaïy ñöôøng trôøi."

Toâi cuõng cöôøi xoøa:

"Bieát naém laáy thôøi cô laø ngöôøi thöùc thôøi, hoïc troø cuûa Khoång Töû, ngöôøi naøo cuõng ñöôïc thaày khuyeân nhö theá maø."

"Sai roài oâng ‘chuaån nhaø vaên’ ôi, cô hoäi vôùi cô hoäi chuû nghóa khaùc nhau xa, cô hoäi vôùi thôøi cô cuõng khoâng gioáng nhau. Anh maø soáng vaøo thôøi tröôùc, theá kyû möôøi, möôøi moät chaúng haïn, thì boà ñöïng kho taøng vaên hoùa daân gian phaûi nôùi roäng theâm maáy meùt."

Mai Chaâu ranh maõnh nhìn toâi, tieáp:

"Noùi ñöøng giaän nghe oâng ‘chuaån’, toaøn laø ca dao loõng boõng, khoâng buøi tai hôn chi loaïi ñaàu toâm naáu vôùi ruoät baàu, choàng chan vôï huùp..."

"Maáy chöõ sau queân roài?"

"Queân sao ñöôïc, nhöng noùi ít hieåu nhieàu. Anh neø, neân ruû Lieân cuøng ñi cho vui."

Toâi noùi khoâng ñuùng söï thaät veà em gaùi mình, vì muoán ñi rieâng vôùi ngöôøi yeâu:

"Coâ aáy raát gheùt bieån. Noùi chung nhöõng gì bao la, coâ aáy khoâng thích, nuùi non cuõng theá, thaäm chí nhöõng caùnh ñoàng phía sau nhaø, heát muøa gaët coøn trô coïng raï coâ aáy cuõng khoâng bao giôø ra nhìn."

Mai Chaâu coù veû ngaïc nhieân:

"Coù nghóa suoát ngaøy Lieân quanh quaån trong nhaø. Em khoâng tin, söï hieåu bieát cuûa Lieân coù taàm voùc, bao quaùt hôn em nhieàu maø. Em coøn nhôù, hoài mình leân ñænh nuùi Ngöï, Lieân hôùn hôû choaùng ngôïp tröôùc caûnh thieân nhieân bao la coøn hôn em nöõa laø."

Ñuoái lyù, toâi im laëng. Thöôøng nhöõng luùc thaáy toâi bò "moät cuù ñau" nhö theá thì naøng laïi "baêng boù":

"Ngöôøi vieát vaên thì ai cuõng coù oùc töôûng töôïng doài daøo. Chaúng nhöõng em maø caû thieân haï cuõng caûm thoâng cho. Caûm thoâng thì khoâng thieät thoøi gì cho mình, cuõng nhö lôøi noùi khoâng maát tieàn mua. Nhöng ‘ñöông söï’ phaûi bieát löôïng söùc, tö töôûng khoâng ñöôïc pheùp heïp hoøi trong saùng taïo."

Chuùng toâi heïn nhau ñuùng taùm giôø saùng hoâm sau, thöù baûy, ôû phoøng Thoâng Tin beân naày chaân caàu Tröôøng Tieàn. Sau ñoù, vaøo chôï Ñoâng Ba mua nhöõng thöù caàn duøng cho moät cuoäc du ngoaïn. Trong chieác ba-loâ cuûa Mai Chaâu mang theo, cuõng coù boû moät ít traùi caây naøng haùi trong vöôøn nhaø roài. Vöøa ñi, Mai Chaâu noùi:

"Mình neân mua nhöõng thöù gì thì ghi vaøo giaáy ñi, choã chôï ñoø khoâng neân ôû laâu, laïi caøng khoâng neân noùi chuyeän vôùi nhau ôû ñoù. Chôï buùa, nhaát laø chôï ôû Hueá, laø loø phaùt sinh ra lôøi ñaøm tieáu haøm hoà."

Toâi ñöa cho Mai Chaâu xem tôø giaáy toâi ñaõ daønh suoát caû buoåi toái ñeå ghi chi tieát caàn mua nhöõng gì mang theo. Xem xong, naøng noùi:

"Chaø, anh chu ñaùo quaù, khoâng kheùo thaønh phe lieãu yeáu ñaøo tô maát."

Toâi cho caâu noùi ñoù laø moät lôøi khen.

Mua xong, chuùng toâi leân xe ñoø veà Thuaän An. Nhöõng chieác xe sôn maøu laù caây töø trung taâm thaønh phoá toûa ra caùc vuøng laân caän luùc naøo cuõng taáp naäp ñaày ngöôøi. Vaø chuyeán phaø qua soâng Thuûy Tuù luùc naøo cuõng ñaày ngöôøi, ngoaøi daân cö ôû vuøng bieån qua laïi laøm aên, coøn nhieàu ngöôøi ñi chôi bieån vaøo nhöõng ngaøy naéng aám sang xuaân. Töø phaø ra tôùi bieån phaûi qua moät ñoäng caùt daøi. Chuùng toâi phaûi moùc hai ba-loâ thöïc phaåm vaøo moät ñoøn gaùnh baèng thaân tre nhoû, moät ngöôøi caàm moät ñaàu ñeå khieâng ñi. Ñi chaúng bao laâu thì naøng ñaõ thôû roát, coøn quay laïi choïc toâi:

"Vì ñaùp öùng theo nhu caàu caùi buïng maø khoå thaân. Em muoán noùi caû hai, ñeàu tham aên, khoâng rieâng gì ai maø xeùt neùt. Thaân vôùi buïng xöa nay vaãn laø moái raøng buoäc toái nguy."

"Hay laø ñeå anh gaùnh moät mình cho. Söùc anh chöa thaám vaøo ñaâu."

"Gioûi. Ñeán khi loïi xöông soáng môùi la laøng."

"Cam ñoan caén raêng chòu, khoâng heà môû mieäng than van."

"Thoâi, ñeå em taäp ‘gaùnh vaùc’ cho quen, lôõ sau naày laáy choàng ngheøo coøn phaûi buoân thuùng baùn meït nöõa chöù. Vaø ñeán luùc aáy oâng baïn giaø vaên só ngaøy xöa, laø anh ñaây, vieát chaúng hay, taùc phaåm eá quaù, khoâng ñuû aên, em coù cho vay cuõng cho vay khoâng laáy lôøi caét coå nhö ngöôøi ta ñaâu."

Noùi xong Mai Chaâu boû ñoøn xuoáng:

"Nghæ chuùt ñeå thôû ñaõ anh, meät quaù trôøi."

Theá laø toâi coù dòp ñeå taùch hai ba-loâ ra ñeå töï gaùnh laáy. Toâi duøng heát söùc ñeå böôùc ñi thaät maïnh baïo chöùng toû mình khoâng phaûi laø haïng hoïc troø troùi gaø khoâng chaët. Mai Chaâu leõo ñeõo theo sau, ñoäng vieân:

"Hai chöõ cô hoäi phong cho anh khoâng naèm trong ngoaëc keùp nöõa nheù."

Khoâng bao laâu, chuùng toâi ñeán moät haøng döông lieãu phía gaàn cöûa bieån ñeå giaêng traïi.

Röøng döông lieãu naày luùc naøo cuõng rôïp boùng xanh, nôi daønh rieâng cho nhöõng caëp tình nhaân. Nhôø tieáng vi vu cuûa laù maø töôûng nhö bieån ôû saùt döôùi chaân.

Toâi coät taám baït giöõa boán goác lieãu roài traûi taám vaûi hoa xuoáng:

"Roài ñoù, naèm hay ngoài tuøy yù, mieãn laø sao cho heát meät."

"Giôø thì heát roài. Thaáy bieån laø heát meät lieàn haø. AØ, hít ñöôïc gioù bieån thì ñuùng hôn."

Mai Chaâu nhìn quanh moät löôït roài quay laïi vôùi toâi, noùi nhö traùch moùc:

"Anh ñem em ñeán ñaây ñeå mong laøm "ñöôïc vieäc" nhö nhöõng ngöôøi trong maáy caùi baït kia, phaûi khoâng? Ñöøng hoøng nghe."

Phaûn öùng cuûa toâi luùc naày cuõng khaù nhanh:

"Khoâng neân nghó oan, em thaáy anh che baït cuûa mình cao leân theá naày laø ñuû bieát."

"Em bieát, luùc naøo cuõng tin loøng anh, trong... chöøng möïc."

"Trong ñôøi anh, ñöôïc moät laàn gaàn em nhö ôû treân ñænh nuùi Ngöï ngaøy aáy coi nhö ñuû roài, dieãm phuùc roài, coøn mong gì hôn."

"Thoâi ñöøng nònh nöõa anh, coøn caùi hoâm nuùp möa trong mieáu hoang ôû Nguyeät Bieàu chi?"

"Ñoù laø vì em sôï saám seùt maø ñöùng saùt vaøo anh thoâi."

"Thaáy chöa, chöa chi ñaõ ‘laät loïng’. Neáu anh nghó nhö theá thì hai chöõ cô hoäi ñoái vôùi anh laïi khoâng ñöôïc aân xaù nöõa, nghóa laø coøn giam trong ngoaëc keùp, nghe chöa. Chôø caùi luùc ngöôøi ta ‘sa cô’ sôï haõi nuùp nhôø maø hoân nhieàu caùi, thì nuï hoân aáy khoâng ñaùng ngöôõng moä chuùt naøo."

Bieát loái traùch moùc ñoù cuûa Mai Chaâu chæ laø gôïi chuyeän ñeå cho toâi ca tuïng söï hy sinh lôùn lao cuûa naøng, neân toâi khoâng traû lôøi. Laâu sau naøng khôi leân moät laàn nöõa:

"Ngaäm mieäng aên tieàn phaûi khoâng, töø ñaây em khoâng daïi gì ñeå cho ‘hoï’ coù ñieàu kieän ‘taùc oai taùc quaùi’ nöõa ñaâu."

"Coøn anh thì vaãn mong ngay baây giôø coù moät côn soùng thaàn ñeán, laøm cho soùng bieån daâng leân luùt choã chuùng ta ngoài, laøm cho nhöõng haøng thuøy döông naày troác goác leân heát."

Voán nhaïy caûm, Mai Chaâu dí ngoùn tay caùi vaøo traùn toâi:

"Ñöøng khoân laém maø hoùa daïi. Khi anh daïi roài, ñöøng traùch em lô laø, khoâng heát loøng ..."

"Anh ñeán cheát cuõng khoâng tin em coù ngaøy döûng döng vôùi nhöõng ngöôøi gaëp côn ‘hoaïn naïn’, nhaát laø ngöôøi aáy laø anh."

Mai Chaâu kheõ cöôøi:

"Chöa chaéc."

Trôøi ñaõ xeá boùng, chuùng toâi doïn thöùc aên ra treân taám ny loâng. Quaû thaät laø moät böõa aên ngoaøi trôøi thònh soaïn khoâng thua gì baát cöù ai giaøu coù. Mai Chaâu nhìn qua moät löôït roài chaëc löôõi:

"UÙi chaø, ngaøy vua Minh Maïng ñem ñaùm phi taàn veà xem baén thöû ñaïi baùc ôû ñaây cuõng khoâng baèng."

"Ñaây khoâng phaûi anh ñaõi em, maø oâng chuû buùt baùo X. ôû Saigon nhôø anh ñaõi ngöôøi naøo ñeïp nhaát xöù Hueá ñaáy."

"Theá laø anh nhaàm ngöôøi roài. Em khoâng ñöôïc haân haïnh theá ñaâu. AØ maø aên cuûa chuøa ngoïng mieäng, em aên xong töùc laø chaáp nhaän xaû thaân vaøo maët traän khoâng tieáng suùng chöù gì."

"Khoâng haün theá. Neáu em aên hay khoâng, maø baëm moâi trôïn maét ‘phaùn’ moät tieáng thì caû quan daân trong thaønh ngoaøi quaän phaûi raêm raép tuaân leänh, huoáng chi anh, moät teân gaùc töôïng voâ danh tieåu toát?"

"Töôïng gì maø baét anh gaùc toäi nghieäp theá?"

"Töôïng nöõ thaàn cuûa…"

Trong khi toâi khoâng tìm ra chöõ cho thích hôïp thì naøng nhanh nhaåu:

"Cuûa muøa xuaân khoâng caùnh eùn aø?"

"Sai. Muøa xuaân coù voá soá caùnh eùn môùi ñuùng. Em laø caùnh eùn khoâng ngaïi bay qua nhieàu baàu trôøi. Baàu trôøi naøo cuõng saùng suûa, bao la vaø naâng caùnh chim leân."

Mai Chaâu sung söôùng, nôû moät nuï cöôøi:

"Anh laïi noùi quaù lôøi nöõa roài ñaáy nheù."

Nhôø nhöõng caâu chuyeän khoâng ñaàu khoâng ñuoâi nhö theá maø chuùng toâi aên raát ngon. Mai Chaâu xeù cho toâi moät caùnh gaø quay:

"Anh aên moät, em moät, môùi thaønh ñoâi, khi coù ñoâi roài chaáp caùnh bay, tha hoà bay."

"Qua heát trôøi cao, bieån roäng?"

"Coøn gì nöõa."

Heát caùnh gaø, naøng laïi böùt hai caøng toâm rang muoái ñöa cho toâi:

"Coøn hai caøng naày, anh aên heát moät mình ñi. Neáu em moät, anh moät, thì coi chöøng caû hai bieán thaønh toâm maát. Em sôï nhaát laø ñôøi toâm boø lui. Moät mình anh boø lui cuõng ñuû, baét em phaûi boø lui theo anh, hay khoâng theo anh, ñöôøng naøo cuõng ñeàu khoå caû."

Toâi phaûn coâng:

"Boø lui maø khoâng xuoáng hoá coøn hôn boø tôùi gaëp vöïc."

"Khoâng sôï. Thaáy vöïc phía tröôùc maø traùnh khoâng ñöôïc, teù xuoáng thì teù nheï vaø coù theå ñoå loãi cho ñònh meänh. Coøn ñaèng sau, khoâng thaáy gì. Mình ñi treân con ñöôøng maø khoâng thaáy gì töùc laø bò bòt maét. Anh coù ñoàng yù vôùi em khoâng?"

"Xin giong caû hai tay."

Sau böõa aên, Mai Chaâu ñöùng daäy, oâm buïng, giaû vôø nhaên maët:

"No ôi laø no! Töø luùc cha sinh meï ñeû ñeán giôø chöa böõa naøo ‘ngöôøi ta’ eùp mình tham thöïc cöïc thaân theá naày."

Noùi xong naøng chaïy ra buïi caây ñaùnh raêng. Toâi doïn deïp thöùc aên coøn laïi, voû chuoái, voû cam cho vaøo bao ny loâng coät laïi. Laùt sau, Mai Chaâu vaøo ñöa baøn chaûi vaø moät gioït kem naën saün:

"Gioûi gheâ, khoâng thua chi chò beáp thöôïng thaëng cuûa quaùn côm AÂm Phuû. Thoâi ñeå ñoù em doïn tieáp cho, anh ñaùnh raêng ñi."

Döôøng nhö no neâ roài chuùng toâi môùi chuù yù ñeán bieån. Bieån aâm vang phía döôùi. Bieån höøng leân nhö ñang bình minh. Bieån thaáp thoûm ñôïi chôø.

Bieån ôû caùch chuùng toâi khoâng xa. Nhöng baõi bieån ôû nôi chuùng toâi ngoài ñaày voû san hoâ vaø nhöõng ñuïn caùt nhoû nhaên nheo do daõ traøng ñaøo leân laøm cho bieån bò ñaåy luøi xa.

Nhìn bieån, toâi höùng khôûi:

"Muoân ñôøi bieån vaãn theá, maø chuùng ta vaãn cöù thaáy bieån thay hình ñoåi daïng. Töøng lôùp soùng baïc ñaàu xoâ daït vaøo bôø cuõng laø soùng aáy maø chuùng ta töôûng nhö taän beân trôøi môùi voàn vaõ ñeán. Em thaáy kìa, caùi chaân trôøi kia coù thaät ñaâu maø haøng haøng lôùp lôùp hình aûnh roõ raøng nhö theá. Bieån trôû thaønh moät trong nhöõng kyø coâng cuûa taïo hoùa, khoâng phaûi vì noù vó ñaïi, meânh moâng maø vì con ngöôøi khoâng löôøng tröôùc ñöôïc söï beù nhoû cuûa mình. Nuùi cao khoâng se loøng baèng bieån roäng. Nhöng khi ñöùng treân nuùi ñeå nhìn bieån thì nhôø hai caùi theá ñoái laäp aáy maø bôùt se loøng. Cuõng nhö hai ngöôøi yeâu nhau nhìn bieån buoàn hôn laø hai ngöôøi khoâng yeâu nhau. Hoï sôï caùi voâ can giöõa bao la…"

Bieát toâi coøn doâng daøi nöõa, neân Mai Chaâu caéùt ngang:

"Thoâi, khoâng kheùo buoåi du ngoaïn cuûa chuùng mình bò môù boøng bong lyù thuyeát ‘aên hôùt’ maát. Ngaén, goïn chöøng aáy, chaám döùt ñöôïc chöa anh?"

"Ñöôïc roài."

Chuùng toâi quay laïi vôùi bieån.

Töøng taûng naéng raûi leân laøm cho maët bieån loám ñoám baïc nhö moät chieác da beo khoång loà caêng phoàng. Bieån thöôøng coù nhöõng hieän töôïng baát ngôø. Moãi hieän töôïng laø moät baùo hieäu. Söï soáng cuûa maët ñaát khôûi töø nhöõng baùo hieäu ñoät ngoät ñoù. Con ngöôøi ngoài tröôùc bieån thöôøng naëng chóu nhöõng moái aâu lo.

Mai Chaâu noùi:

"Ngöôøi ta cho bieån laø bao la. Bao la thaät, nhöng treân ñôøi coøn coù nhieàu thöù bao la hôn."

"Coù phaûi em muoán noùi ñeán tình yeâu?"

"Em muoán noùi tình em ñoái vôùi meï vaø meï ñoái vôùi em. Maëc duø meï em chæ soáng vôùi em chæ ñöôïc maáy naêm, khi em coøn thô beù chöa phaân bieät ñöôïc ai laø meï mình. Cha em keå laïi, ñeán khi laâm beänh gaàn cheát, meï em cuõng raùng heát söùc bình sinh vaïch vuù cho em buù. Khi em no nhaû vuù ra thì meï em taét thôû. Göông maët meï luùc cheát bình yeân laém. Neáu khoâng phaûi ñaõ chieán thaéng töû thaàn trong moät khoaûnh khaéc ñeå cho con buù gioït söõa cuoái cuøng cuûa ñôøi mình thì caùi gì ñaõ laøm cho meï em toaïi nguyeän? Em laø moät trong nhöõng ngöôøi baát haïnh nhaát vaø ñöôïc nhieàu ngöôøi ñeå yù ñeán cuõng vì em moà coâi quaù sôùm. Maáy ñöùa baïn gaùi noùi em thöøa höôûng ñöôïc chuùt nhan saéc vì ñaàu nguoàn cuûa coâ ñoäc quaù bi thaûm. Coøn boïn con trai thì noùi veû ñeïp cuûa em khoâng lieân tuïc, tuøy luùc, tuøy nôi, thaäm chí tuøy ngoaïi caûnh chi phoái. Hoï thöôøng sôï, luøi böôùc vì söï bieán hoùa laï luøng ñoù. Em soi göông khoâng phaân ñònh ñöôïc luùc naøo mình khaùc nhau. Vaø neáu coù khaùc nhau thì khaùc nhau nhö theá naøo. Rieâng anh, thaáy gì nôi em, nhôù laø phaûi khaùch quan nheù?"

Caâu hoûi nhö theá laø moät cô hoäi toát cho toâi:

"Caûm quan nhaän thöùc cuûa anh veà em dó nhieân laø khaùc vôùi ngöôøi khaùc. Khaùc ñaây khoâng phaûi laø thieân vò, caûm tính hay taâm hoàn cuûa ngöôøi vieát vaên. Khi nhôù veà em, töùc laø anh luïc loïi tìm kieám ñuû moïi phöông caùch ñeå ñaët mình ñöùng vaøo moät vò trí vöõng chaõi. Baûn chaát vaø quy luaät cuûa caùi ñeïp laø xa rôøi thöïc teá, khoâng ai coù theå tìm thaáy noù moät caùch deã daøng. Anh haân haïnh hôn moïi ngöôøi khaùc vì ñöôïc gaàn guõi, caûm nhaän nhan saéc cuûa em trong quaù trình tình yeâu nhaäp cuoäc vaø phaùt trieån vaøo giai ñoaïn röïc rôõ nhaát. Ñieàu naày khoâng phaûi coâng lao cuûa anh maø nhôø ôn em..."

Toâi môùi ngöøng laïi thì Mai Chaâu ñaõ mæm cöôøi nhìn toâi, giuïc:

"Coøn gì nöõa xin cöù töï nhieân phaùt bieåu tieáp, ñöøng ngaïi, laáy heát can ñaûm ñi. Ôn em saâu naëng côõ naøo?"

Toâi ñöa tay chæ veà phía tröôùc:
"Nhö bieån kia."

Mai Chaâu cöôøi hoàn nhieân:

"Saâu thì coù, coøn ai nhaéc ñöôïc bieån ñaâu leân ñöôïc ñaâu maø bieát naëng nheï. Em cöù ngôõ laø anh ñang noùi chuyeän vôùi ngöôøi trong moäng ñaáy chöù."

"Cuõng ñuùng thoâi, em luùc naøo cuõng laø ngöôøi trong moäng cuûa anh. Keå caû giaây phuùt naày, ngoài beân em maø em khoâng coù thöïc, noùi vôùi em laø nhö noùi vôùi hö voâ."

Mai Chaâu laáy maáy coïng lieãu quaán vôùi nhau ñaùnh nheï vaøo vai toâi:

"Anh maéc beänh hoang töôûng ñaïi... naëng roài. Lo ñieàu chænh sôùm ñi. Noùi vôùi em thì coù theå chaáp nhaän ñöôïc, coøn vieát ra thì laïi doàn thieân haï vaøo theá khoù xöû. Em hoûi thaät anh nheù, moäng vôùi thöïc, khaùc nhau ôû choã naøo?"

"Moäng ñi tröôùc, thöïc chaïy ñuoåi theo sau. Hay ngöôïc laïi. Caû hai ñeàu ñuoái. Khi ñuoái roài thì caû hai ñeàu vaát vöôûng trôû laïi bôø. Anh phaûi nhôù, ñaùy bieån khoâng ñaùng sôï baèng bôø. Bôø baét ñaàu, ñaùy keát thuùc. Baét ñaàu ñaùng sôï hôn keát thuùc. Khi chöa thaønh moäng, thì em treo luûng laúng caùi taøn uùa tröôùc maét, khi em moäng thaønh roài thì caùi taøn uùa aáy hoài sinh loäng laãy rôùt xuoáng loøng anh, nhö baøi haùt ngaøy naøo em haùt cho anh vaø Lieân nghe: ta coøn gì khoâng, môø mòt ngaøn maây, bieát maát gì theâm khi traèn troïc thaâu ñeâm… ñoù maø."

"Trieát deã sôï, em chaúng hieåu chuùt naøo heát. Neân phaù bí aån ñi."

"Toùm taét, em coù caû hai, khoâng khaùc gì nhau, trong tình yeâu cho anh."

"Caû anh cho em nöõa chöù. Anh bieát em ñan nhöõng coïng laù lieãu naày thaønh hình gì khoâng?"

"Khoâng."

"Ñuoâi chim haïc ñaây."

"Troáng hay maùi?"

Baøn tay coøn laïi cuûa Mai Chaâu dí vaøo ngöïc toâi:

"Xì, chæ chôø dòp laø hoûi ñeán chuyeän taøo lao. Troáng hay maùi coù can döï gì maø nhaäp taâm theá chöù?"

Toâi cöôøi:

"Em hoûi nhöõng chuù kieán ñang boø tröôùc maët seõ bieát."

Nhìn ñaøn kieán laãm luõi boø theo moät ñöôøng moøn nhoû quanh co, Mai Chaâu noùi nhoû trong khi toâi ñaët baøn tay ñôõ sau löng naøng, nhö sôï naøng ngaõ veà phía sau, naøng noùi:

"Nhoû nhaén nhö kieán, to lôùn nhö voi, hieàn nhö nai, döõ daèn nhö coïp, soùi, aùc nhö raén traên, an phaän nhö cuø laàn, buoàn xa xoâi nhö caù voi, cuõng coù moät ñôøi rieâng, moät noãi khoå rieâng, cuõng mang kieáp noåi troâi laïc loõng theo soá phaän cuûa noù thoâi. Khi thaáy moät con raén tröôøn ñi, ngöôøi löông thieän khoâng mong gì hôn laø Taïo Hoùa moïc cho noù theâm vaøi caùi chaân ñeå caùi theá tröôøn boø bôùt phaàn hieåm ñoäc. Khi thaáy moät con kieán trong ñaøn kieán, caûm töôûng cuûa anh thì sao em khoâng bieát, coøn em nhö coù caùi kính luùp cöïc maïnh phía tröôùc, töùc laø em thaáy chuùng noù vó ñaïi hôn nhieàu. Vó ñaïi trong caùi laëng leõ an phaän. Coù ngöôøi noùi ñôøi kieán khoâng coù phaàn soá, em khoâng tin, keå caû nhöõng chieác laù döông lieãu naày, khi em ñan thaønh ñuoâi haïc cho anh laø ñaõ coù phaàn soá roài. Neáu noùi kieán khoâng coù con naøo cheát giaø, thì em tin ñöôïc, vì chuùng bò chaø naùt tröôùc khi ñeán ñoù. Khoâng phaûi vì nhoû quaù maø taát caû nhöõng bieán ñoäng chung quanh ñeàu laø tai vaï, maø chính chuùng noù hieàn quaù ñoù thoâi. Trong ñôøi, cuõng coù laém con vaät, nhoû hôn kieán, nhôø luoàn laùch maø soáng laâu, vi truøng, vi khuaån chaúng haïn. Anh coù ñoàng yù khoâng?"

"Ñaõ ñaønh roài, em noùi ra ñieàu gì anh cuõng coâng nhaän laø ñuùng maø."

Mai Chaâu quay laïi nhìn toâi baèng ñoâi maét thaãn thôø:

"Baøn tay anh ñaët sau löng em sao noùng theá, coù caàm theâm cuïc than ñang chaùy aø?"

"Khoâng phaûi, hôi aám cuûa em chuyeàn qua chöù."

Mai Chaâu yù nhò:

"Khoâng phaûi cuûa ngöôøi em ñaâu maø cuûa trôøi ñaát chuyeån ñoäng ñaáy."

Noùi xong naøng xoay laïi naém baøn tay toâi ñaët leân vaïc aùo phuû ñaàu goái cuûa naøng, noùi tænh bô:

"Raát tieác ôû ñaây khoâng coù coû may ñeå em mang theâm ôn noù moät laàn nöõa. Mang theâm caû ôn ñænh nuùi Ngöï vaø phaán thoâng vaøng bay quanh mình nöõa chöù."

Toâi suy dieãn moät caâu noùi nhö theá laø ñaõ ñeán luùc naøng chaáp nhaän cho toâi nhöõng nuï hoân nhö ngaøy xöa naøng ñaõ töøng ban cho toâi. Vaø quaû thaät nhö theá, chaúng nhöõng naøng chaáp nhaän maø coøn höôûng öùng noàng nhieät. Toâi hoân naøng nhieàu caùi, thaät laâu cho ñeán khi nghe tieáng naøng khe kheõ:

"Laøm gì maø quyeát lieät nhö trôøi saép saäp theá. Cheát ngoät em maát."

Toâi vaãn tieáp tuïc nhö theå khoâng coøn dòp naøo khaùc nöõa. Maùi toùc naøng luùc naày troâi daït veà phía sau bò gioù chieàu thoåi bung ra töù taùn, khi naøng vöøa chòu ñöïng nhöõng nuï hoân vöøa duøng baøn tay vuoát laïi maùi toùc laø giaây phuùt coá gaéng raát laï luøng, ñaày quyeán ruõ, moät cuoäc chieâu taäp ngoaïi caûnh nhieäm maàu. Chæ moät cöû chæ aáy thoâi, suoát ñôøi toâi khoâng theå queân naøng.

Chôø cho toâi ngöøng hoân, Mai Chaâu noùi nhoû:

"Anh caån thaän chöù, ôû ñaây ñaâu phaûi chæ coù hai ñöùa mình."

Toâi noùi:

"Em thaáy ñoù khoâng, taát caû caùc nhaø baït ngöôøi ta suïp xuoáng heát roài."

Hieåu yù, naøng vuøng vaèng:

"Keä hoï, ñöøng voâ duyeân!"

Noùi theá nhöng Mai Chaâu laïi keâu moûi löng vaø trong choác laùt naøng naèm daøi xuoáng treân laù thoâng khoâ, goái ñaàu leân hai chaân toâi. Tröôùc maét toâi baây giôø naøng laø doøng soâng oùng aùnh chaâu ngoïc. Doøng soâng naày toâi khoâng ñuû khaû naêng ñeå dieãn taû veà noù, nhaát laø luùc naày hoài töôûng laïi ñeå vieát leân giaáy.

Boùng hoaøng hoân ñaõ xuoáng khoâng bieát töø luùc naøo. Ñoâi maét toâi khoâng coøn ñuû thò löïc ñeå phaân bieät ñöôïc maøu saéc cuûa töøng vaät theå hieän höõu nöõa. Taát caû ñeàu laø doøng soâng meânh mang khoâng nguoàn, khoâng bôø, chìm ñaém treân choùp töøng con soùng, cuoän cuoàn chen laán vôùi bieån vöøa môùi daâng leân. Naøng nhaém maét laïi vaø naèm im nhö theá, laâu laâu heù ñoâi maét thaêm thaúm nhìn toâi, nhö ñeå coi chöøng, thaêm doø, sôï maát. Coøn toâi thì khoâng daùm hoân naøng nöõa, khoâng daùm duïng ñeán moät phaàn naøo treân cô theå naøng, sôï noù tan bieán ñi. Toâi quaù nhoû beù tröôùc moät nhan saéc cöïc kyø dieãm leä, töï thaáy mình bô vô, ñöùng chaáp chôùi döôùi maët ñaát nhìn leân moät thaùp ngaø muoân hoàng ngaøn tía, choùt voùt, ngaïo ngheã.

"Nhìn gì ‘chuùng’ maø taän tình theá, anh. Sôï bieán ñi aø?"

Toâi khoâng bieát traû lôøi naøng laøm sao, luùc taâm hoàn thöïc söï roái loaïn.

Khuoân maët naøng öûng leân moät hieän töôïng khoâng theå dieãn ta baèng ngoân ngöõ. Ñoâi moâi ngaùt höông aáy, cho duø vaïn caùnh hoa ñeïp nhaát treân traàn gian naày cuõng chæ laø thí duï cho coù. Vaàng traùn bình yeân cuûa naøng khoâng coøn aån nuùp döôùi nhöõng sôïi toùc ñaõ theâm nhieàu maøu trong naéng chieàu cuøng vôùi hai maù öûng hoàng leân caû moät theá giôùi môùi loäng laãy chöa tì veát. Toâi cuùi oâm laáy caû taám thaân aáy. Khi chuùng toâi ôû trong vò theá naày, môùi thaáy nuï hoân khoâng do ai chuû ñoäng nöõa, töïa nhö coù voâ vaøn thieân thaàn ñieàu khieån. Cho ñeán luùc, toâi nghe tieáng naøng:

"Döôøng nhö anh buoàn phaûi khoâng, coù gì rôi treân maù em aám nhö nöôùc maét?"

Khi toâi ngöûng leân, Mai Chaâu thì thaøo:

"Trôøi ñaát ôi, haïnh phuùc heát saåy côõ naày, sao khoùc?"

Toâi noùi:

"Bôûi vì anh khoâng caàm ñöôïc caûm xuùc. Khoâng coù lôøi naøo ñuû söùc ñeå caùm ôn em. Anh thaáy khoâng xöùng ñaùng vôùi loøng em, vôùi tình em ..."

"Em coù ñoøi hoûi gì quaù söùc anh ñaâu. Em yeâu anh, anh yeâu em laø ñuû roài. Ñöøng queân nhau ñuû roài. Ñôøi em, moät laàn yeâu troïn veïn nhö theá naày cuõng thoûa nguyeän. Nhöõng gioït nöôùc maét aáy laø cuûa em môùi phaûi chöù."

Toâi lau nhanh nöôùc maét roài noùi:

"Thoâi, töø ñaây anh chaúng buoàn nöõa ñaâu, coi nhö nhöõng gioït nöôùc maét naày laø haïnh phuùc chung. Ngöôøi ta khoùc ñaâu coù phaûi chæ khi buoàn, maø caû khi…"

"Em hieåu roài, khoâng caàn phaân bua."

Nhìn leân nhöõng ñoït thoâng, Mai Chaâu noùi theâm:

"Nhaïc thoâng buoàn hôn soùng. Caû hai ñeàu coâ ñôn, nhôø coâ ñôn maø hay. Em chæ sôï khi coù em roài, anh an phaän, vaên anh maát hay. Vieát vaên maø khoâng hay thì ai cuõng vieát ñöôïc, thaø ñöøng vieát coøn hôn. Khoâng vieát thì thoâi, vieát ra ñöøng ñeå ngöôøi ta cheâ. Buoàn cho anh maø buoàn cho em nöõa. Neáu sau naày duyeân nôï thaønh, con chaùu mình cuõng buoàn laây nöõa. Trôøi saép toái roài, chuaån bò veà thoâi, anh."

Tuy noùi theá, nhöng naøng vaãn naèm yeân khoâng cöû ñoäng. Hai tay caàm chaët tay toâi. Hôi thôû cuûa naøng moãi luùc moãi noàng naøn theâm.

Toâi hoûi:

"Em sôï boùng toái aø?"

Mai Chaâu traû lôøi:

"Khoâng, em khoâng sôï. Nhöng chuùng ta caàn aùnh saùng. Chuùt nöõa ñaây trôøi ñaát khoâng coøn aùnh saùng nöõa. Caû em vaø anh ñeàu caàn coù aùnh saùng. Ñeàu caàn soáng trong saùng vôùi nhau giöõa thanh thieân baïch nhaät. Chuùng mình khoâng theå laø nhöõng ngöôøi trong nhaø baït kia. Em tin anh laø moät ngöôøi chaân thaät. Baây giôø anh chöa thöïc söï laø nhaø vaên, nhöng sau naày anh seõ ñaït tôùi, neáu soáng chung thuûy vaø heát mình vì noù. Khoâng phaûi chung thuûy vôùi rieâng em maø chung thuûy vôùi cuoäc ñôøi. Em cuõng ñaõ noùi vôùi anh khi naõy roài, loøng meï em, nhöõng gioït söõa taøn cuoái cuûa meï khi haáp hoái nhaéc nhuû cho con nhieàu ñieàu. Caû ngöôøi cha caàn cuø laøm luïng quanh naêm ñeå nuoâi em nöõa. Nhöõng thaàn töôïng ñoù ñaõ naâng em leân ôû moät vò trí ñoäc laäp, chaúng bao giôø em daùm queân. Vaø ñeán luùc, töø nhöõng voán quùy ñoù, em seõ naâng taâm hoàn anh leân. Hy voïng theá. Ngöôøi ta noùi boùng toái ñoàng loõa vôùi toäi aùc, em khoâng cho nhö theá, boùng toái cuûa suy ñoài môùi ñaùng sôï. Cho ñeán luùc naày, khi yeâu anh, em chaúng thaáy treân ñôøi coù maõnh löïc naøo laøm cho toån thaát rieâng em, em nhö hoøa nhaäp vaøo coõi chung cuûa caùi lôùn lao baát taän giöõa ñaát trôøi, trong aáy coù anh laø moät phaàn töû. Vaäy moät ñieàu gì ñoù, hieåm hoïa chaêng, neáu em gaëp thì ñoù cuõng khoâng laøm cho rieâng em buoàn ñau."

Noùi xong, Mai Chaâu troãi daäy, ngoài saùt beân toâi. Nhìn ra bieån. Bieån caû naâng chaân trôøi leân nhö moät löôõi göôm. Hình aûnh chuùng toâi laøm cho ñöôøng göôm aáy vôõ tan töøng maûnh soùng saùnh thuûy tinh.

Chuùng toâi môùi nhôù ra, suoát caû nöûa ngaøy ñeán ñaây khoâng phaûi vì ngaém bieån maø ñeå yeâu nhau. Treân bôø bieån hay trong luøm buïi, beân gheành ñaù, bôø suoái, giöõa ñoàng khoâng moâng quaïnh, ñeàu nhö theá caû. Khoâng coù gì, khoâng coøn gì ngoaøi tình yeâu.

Mai Chaâu noùi:

"Chuyeán naày bieån tha hoà traùch mình voâ tình."

"Traùch anh nhieàu hôn. Toái nay anh veà laøm baøi thô, taï ôn bieån, vaø..."

"Em nöõa, phaûi khoâng? Nhöng em vaãn sôï anh khoâng ñuû khí theá trong thô. Thô khoù hôn vaên."

"Phaûi coá gaéng heát mình chöù, neáu khoâng thì laáy gì taï ôn em. Em cho anh cuoäc tình lôùn hôn bieån."

Mai Chaâu nhanh choùng choaøng hai tay baù laáy coå toâi thaät chaët, guïc ñaàu vaøo ngöïc toâi hoài laâu, roài buoâng ra, mæm cöôøi:

"Chaø, noùi gì maø nghe ñuïng tôùi tim. Phuûi nhöõng laù thoâng sau löng cho em ñi."

Nhöõng laù thoâng khoâ maéc vaøo vaïc aùo daøi maøu nöôùc bieån cuûa Mai Chaâu, môùi ñuïng ñeán ñaõ rôi xuoáng maët ñaát roài bò gioù luøa ñi. Döôøng nhö hoaøng hoân naøo cuõng coù côn gioù laï nhö theá, noù ñeán vöøa ñuû queùt nhöõng laù thoâng khoâ ñeå nhöôøng choã cho nhöõng laù khaùc seõ ruïng xuoáng."

"Nheø nheï anh, laøm ñau da em roài nheù, ngaøy xöa treân nuùi, coû may cöùng theá sao anh khoâng daùm naëng tay maø nhuùt nhaùt nhö con gaùi nhaø laønh. Nay thì khaùc."

Toâi cöôøi tröø.

Chuùng toâi thu doïn ñeå veà. Tröôùc khi mang ba-loâ leân vai, Mai Chaâu noùi, gioïng thaønh khaån:

"Coi coøn queân gì nöõa khoâng, anh. Em thaáy baàn thaàn nhö coù boû soùt thöù gì."

Toâi ñuøa:

"Vì taát caû ñaõ thaønh kyû nieäm roài. Kyû nieäm thì bao giôø cuõng luøi laïi hay ñöùng yeân moät choã. Em vaø anh khi xa choán naày ñeàu thaáy quyeán luyeán vì kyû nieäm khoâng chòu ñi theo ñoù maø."

Mai Chaâu phaûn baùc ngay, coù theå naøng ñoàng yù, nhöng khoâng muoán cho toâi, vaø cho caû chính naøng röôùc laáy nhöõng ñieàu khoâng vui:

"Tuoåi thoï cuûa kyû nieäm cao laém, coù khi cao hôn caû ñôøi soáng con ngöôøi mang noù trong kyù öùc, maø kyù öùc thì luoân luoân tuaân theo meänh leänh cuûa traùi tim. Anh queân caâu noùi cuûa Blondel "bao giôø hieän taïi cuõng keâu goïi dó vaõng trôû veà" ñoù sao. Vaäy thì chuùng ta lo gì, chæ vieäc baûo toàn cho kyõ, nuoâi soáng noù cho ñaøng hoaøng vaø doác heát loøng thoâi."

Chuùng toâi qua phaø thì trôøi ñaõ toái haün.

Nhìn qua cöûa xe, caùnh ñoàng Taân Myõ chìm trong nöôùc meânh moâng, xa xa taän beân trôøi, nhöõng vì sao leû loi aùnh leân töøng veät. Vieàn chaân trôøi ñieäp vôùi maøn ñeâm aáy, gôïi leân moät caûm giaùc nhö coù söï chuyeån dòch lôùn lao naøo ñoù rôi vaøo choã voâ cuøng. Töøng ngoïn gioù ñoàng mang hôi nöôùc vaø muøi rong ngai ngaùi thoåi qua, laïnh buoát. Baát giaùc Mai Chaâu noùi:

"Bieát ñaâu, anh vaø em khoâng coøn gaëp bieån nöõa."

Toâi traán an ngay:

"Ñöøng noùi daïi. Nay mai mình veà laïi, cuõng tìm ñeán röøng döông lieãu aáy thoâi."

***

Treân ñôøi, ai cuõng coù moät tình ñaàu. Toâi cuõng coù, keøm theâm moät kyû nieäm tình töï nhö treân. Baây giôø nhôù laïi, toâi töôûng nhö chuyeän khoâng theå coù ñöôïc cho rieâng ñôøi mình. Mai Chaâu ñaõ ñaønh ñoaïn boû toâi, ñi laáy choàng khoâng laâu sau ñoù, dó nhieân laø ngöôøi coù ñòa vò, giaøu sang hôn toâi nhieàu.

Trong chia lìa, ñaõ hôn ba möôi laêm naêm, moãi laàn nhôù laïi, toâi vaãn aùy naùy, böïc boäi. Laø ngöôøi vieát vaên, ñaùng leõ toâi phaûi ñaïi löôïng vaø hieåu roõ lôøi coå nhaân: vaùng muøa xuaân moûng maø tình ñôøi coøn moûng hôn. Theá maø toâi, chaúng nhöõng khoâng queân ñöôïc moái haän loøng, laïi coøn ñeo maõi theâm caùi hoïa oaùn traùch mình, oaùn traùch ngöôøi!

Rieâng Mai Chaâu, toâi xin nhaén theâm vaøi ñieàu:

Neáu em ñoïc truyeän naày, em phaûi hieåu raèng, em sinh ra ôû ñôøi cuõng nhö doøng suoái sinh ra treân maët ñaát, duø coù khoâ ñi trong anh, anh vaãn cho laø vì haïn haùn baét khoâ. Anh oaùn traùch ngöôøi maø khoâng heà oaùn traùch em, vì con soùng ñöa anh taáp daït vaøo loøng em vaãn coøn ñoù, töøng ngaøy treân bieån, khoâng phaûi bieån chæ coù moät nôi…

Atlanta, 9.1997