ไฟฟ้ามาจากไหน

ไฟฟ้าเกิดขึ้นได้หลายวิธี คือ

เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ได้แก่ ฟ้าแล่บ ฟ้าผ่า

เกิดจากการเปลี่ยนแปลงพลังงานความร้อนเป็นพลังงานไฟฟ้า

เกิดจากการเปลี่ยแปลงแสงสว่างให้เป็นพลังงานไฟฟ้า โดยเซลแสงอาทิตย์หรือโฟโต้เซล

เกิดจากปฏิกริยาเคมี เช่นแบตเตอรี่ ถ่านไฟฉาย เซลแห้งและ Fuel cell

เกิดจากการเหนี่ยวนำโดยสนามแม่เหล็ก โดยเครื่องกำเนิดไฟฟ้า ได้แก่ไฟฟ้าที่ใช้อยู่ตามอาคารบ้านเรือนที่ใช้ในปัจจุบัน

แหล่งพลังงานมี 2 ประเภท

พลังงานที่ใช้แล้วหมดไป ที่นำมาใช้ในปัจจุบันเช่น ก๊าซธรรมชาติ ถ่านหิน น้ำมัน

พลังงานที่ใช้แล้วไม่หมดไป เช่น ลม น้ำ แสงอาทิตย์

โรงไฟฟ้าประจวบฯ : ยกเลิกหรือเดินหน้าต่อ?

    บริษัทยูเนี่ยน เพาเวอร์ เดเวลอปเมนต์ เจ้าของโครงการโรงไฟฟ้าหินกรูด 1 ใน 3
โรงไฟฟ้าที่มีแผนจะสร้างขึ้นที่ จ. ประจวบ สันนิษฐานว่า การต่อต้านโรงไฟฟ้าของ
คนในท้องถิ่นนั้นเป็นอาการหนึ่งของโรง “NIMBY Syndrome”( NIMBY ย่อมาจาก
Not in My Backyard หรือ อย่านำของเสียมาไว้ที่บ้านของฉัน ) และเป็นการแสดง
ออกเพื่อต่อต้านกำนัน และสมาชิก อบต. เนื่องจากมีความขัดแย้งกันเป็นการส่วนตัว

    แต่ยังมีเหตุผลอื่นอีกหรือไม่ ที่ทำให้การคัดค้านโรงไฟฟ้าทั้ง 3 แห่ง ที่จะสร้างเรียง
กันมาตามชายทะเล ฝั่งอ่าวไทย คือโรงไฟฟ้า บ่อนอก ,โรงไฟฟ้า ทับสะแกและโรงไฟฟ้า
หินกรูด เกิดขึ้นอย่างหนักหน่วงถึงขั้นที่ชาวบ้านนับหมื่นคน รวมตัวกันปิดถนน
เพชรเกษม เมื่อต้นเดือนธันวาคม 2541 เรียกร้องให้ยกเลิกการก่อสร้างโรงไฟฟ้าทั้ง
หมดในประจวบฯ จนเป็นข่าวใหญ่

    หลายคนกลัวว่าจะมีสารพิษ และฝุ่นควันจากการเผาไหม้ถ่านหินปนเปื้อนในอากาศ
ซ้ำรอยโรงไฟฟ้าแม่เมาะ การต่อต้านเข้าข้นขึ้น เมื่อชาวบ้านกลัวว่าสะพานท่าเทียบเรือ
น้ำลึกยาว 3.5 กม. รวมทั้งการสูบและระบายน้ำทะเล เพื่อใช้ในขบวนการผลิตกระแสไฟฟ้า จะส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศในทะเล โดยเฉพาะสัตว์น้ำและปะการัง ซึ่งผู้ที่จะเดือดร้อน
ก็คือ บรรดาชาวประมงชายฝั่งหลายร้อยครอบครัว

    รายงานวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม( EIA ) ผ่านความเห็นชอบของสำนักงานนโยบาย
และแผนสิ่งแวดล้อม( สผ. ) เมื่อกลางปี 2541 แต่ที่โรงไฟฟ้าบ่อนอก ซึ่งกำหนดขายไฟฟ้าให้
กฟผ. ในปี 2545 ยังไม่ได้รับใบอนุญาตจากหลายหน่วยงาน ในขณะที่โรงไฟฟ้าหินกรูด
ซึ่งจะเริ่มขายไฟฟ้าในปี 2544 เหลือแต่ใบอนุญาตอีกเพียงใบเดียวเท่านั้น บริษัทก็สามารถลงมือก่อสร้างโรงไฟฟ้าแห่งแรกในจังหวัดมูลค่า 38,000 ล้านบาท
บนพื้นที่ 1,000 ไร่ในทันที

    โรงไฟฟ้าหินกรูด จึงกลายเป็นประเด็นร้อน ที่คนท้องถิ่นกลุ่มหนึ่งในนามกลุ่ม
อนุรักษ์บ้านกรูด ออกโรงคัดค้านอย่างหนัก ขณะเดียวกัน ชาวบ้านอีกกลุ่มหนึ่ง
ก็ประกาศสนับสนุนโรงไฟฟ้า เพราะเห็นว่าจะทำให้เกิดการจ้างงาน และเชื่อว่าเจ้าของโครงการสามารถจัดการกับผลกระทบสิ่งแวดล้อมได้จริง
ความขัดแย้งในชุมชนบ้านกรูดนั้น รุนแรงไม่น้อย หลังจากชาวประจวบฯ
รวมตัวกันปิดถนน ครม. ก็สั่งชะลอโครงการและทำประชาพิจารณ์ ให้เสร็จ
ภายในเดือนมิถุนายน 2542 แต่สถานการก็ยังคงคุกรุ่น

    สำหรับองค์กรพัฒนาเอกชนอย่างกลุ่มศึกษาพลังงานทางเลือกเพื่ออนาคตมองว่า
นี่ไม่ใช่แค่เรื่องการตัดสินใจสร้าง –ไม่สร้าง โรงไฟฟ้าหินกรูดเท่านั้น แต่เป็นเรื่องของ
แผนผลิตไฟฟ้าของประเทศเลยทีเดียว คือต้องทบทวนว่าเรามีปริมาณไฟฟ้าสำรอง
อยู่เท่าไหร่ ต้องสร้างโรงไฟฟ้าเพิ่มอีกหรือเปล่า และมีทางเลือกในการผลิตหรือหา
ไฟฟ้ากลับเข้าสู่ระบบ โดยไม่ต้องสร้างโรงไฟฟ้าหรือไม่เช่น เพิ่มประสิทธิภาพของ
โครงการ จัดการด้านการใช้ไฟฟ้าหรือการประหยัดพลังงานเป็นต้น

นที สิทธิประศาสน์

ผู้อำนวยการฝ่ายบริหารและประชาสัมพันธ์

บริษัทยูเนียน เพาเวอร์ เดเวลลอปเมนท์ จำกัด

 โรงไฟฟ้าหินกรูดเกิดขึ้นจากนโยบายรับซื้อไฟฟ้าจากผู้ผลิตเอกชนหรือ IPP ของรัฐบาล
ที่ผ่านมา กฟผ.เป็นหน่วยงานเดียวที่ผลิตไฟฟ้าซึ่งใช้เงินลงทุนสูงและเป็นภาระของรัฐบาล
ที่ต้องค้ำประกันเงินกู้ ถ้ามีเอกชนเป็นผู้ผลิตก็จะช่วยลดภาระเหล่านี้ลง โดยเราจะต้องขาย
ไฟฟ้าทั้งหมดที่ผลิตให้แก่ กฟผ. แต่เพียงผู้เดียว

บริษัท ฯ ของเราตั้งขึ้นใหม่เพื่อก่อสร้างและบริหารโรงไฟฟ้าหินกรูดโดยเฉพาะ เป็นผู้ชนะ
การประมูลในปี 2537 เนื่องจาก กฟผ. อใจในประสิทธิภาพของเทคโนโลยีที่ใช้และราคาไฟฟ้า
ที่เราขายก็ถูกที่สุดในบรรดาผู้เข้าร่วมประมูล

 เราจำเป็นต้องมีแผนสร้างโรงไฟฟ้าหินกรูดเพราะความต้องการไฟฟ้าเพิ่มขึ้นตลอดแต่
เมื่อเศรษฐกิจตกต่ำ โรงงานอุตสาหกรรมปิดไปปริมาณการใช้ไฟฟ้าลดลงโครงการก็ถูกเลื่อน
ออกมาเรื่อย ๆ

 ถึงวันนี้ถ้าไม่สร้างโรงไฟฟ้าหินกรูดก็ไม่เป็นอะไร แต่อย่าลืมว่าโรงไฟฟ้าไม่ได้สร้างวันเดียว
เสร็จ เราจะรอให้ไฟฟ้าขาดเสียก่อนแล้วจึงสร้างโรงไฟฟ้าไม่ได้ เพราะจะทำให้เกิดความสูญเสีย
ทางเศรษฐกิจ ผู้ลงทุนต่างประเทศเสียความมั่นใจ ถ้าโครงการนี้เกิดขึ้นไม่ได้จะมีผลมากต่อ
บรรยากาศการลงทุน

สาเหตุหลักที่เลือกพื้นที่ชายฝั่งทะเลบ้านกรูดคือ
1. ระดับน้ำทะเลมีความลึกพอจะสร้างท่าเทียบเรือน้ำลึกเพื่อขนถ่ายถ่านหิน
2. อยู่ใกล้ระบบสายส่งไฟฟ้าแรงสูงของ กฟฝ.
3. เป็นพื้นที่ในโครงการพัฒนาพื้นที่ชายฝั่งตะวันตก(Western Seaboard)ซึ่งรัฐบาลกำหนด
ให้เป็นเขตอุตสาหกรรมใหม่ของประเทศ และ
4. โรงไฟฟ้าจำเป็นต้องสูบน้ำทะเลเพื่อใช้ในกระบวนการการหล่อเย็นเป็นปริมาณ 4.15 ล้าน
ลูกบาศก์เมตรต่อวัน ซึ่งผลการศึกษาทางวิชาการของบริษัทอื่นและของกฟผ.ออกมาตรงกันว่า ประจวบฯมีความเหมาะสมที่จะเป็นที่ตั้งโรงไฟฟ้ามากที่สุด

บ้านกรูดมีศักยภาพด้านการท่องเที่ยวก็จริงแต่ควรเป็นการท่องเที่ยวที่เชื่อมโยงกับอุตสาหกรรม
ซึ่งเป็นยุทธศาสตร์ของโครงการ เวสเทิร์นซีบอร์ด เราคิดว่าบ้านกรูดมีโรงไฟฟ้าด้วยก็ได้ เป็นที่
ท่องเที่ยวด้วยก็ได้ เหมือนกับระยองซึ่งเป็นนิคมอุตสาหกรรมแต่การท่องเที่ยวก็ยังบูมอยู่

เราประเมินไว้แล้วว่าชาวบ้านจะคัดค้านโครงการ แต่ไม่คิดว่าจะหนักหน่วงอย่างนี้คงเป็นเพราะ
ปัญหาที่ดรงไฟฟ้าแม่เมาะ นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด ฯลฯ ทำให้เขาเกิดวิกฤตศรัทธาต่อระบบ
การทำงานของรัฐ ถึงแม้เราจะอธิบายว่าใช้ถ่านหินคุณภาพดี มีเครื่องกำจัดสารพิษ ใช้เทคโนโลยี
ชั้นสูงเขาก็ไม่เชื่อ ทางบริษัทยอมรับว่าการมีโรงไฟฟ้ามาตั้งที่นี่จะมีผลกระทบกับวิถีชีวิต การทำ
มาหากิน และสภาพแวดล้อมบ้างซึ่งเป็นธรรมชาติของการพัฒนาประเด็นสำคัญก็คือจะต้องมี
การจัดการที่ดีและต้องให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการตรวจสอบการทำงาน

การใช้ถ่านหินเป็นการสร้างความสมดุลของแหล่งเชื้อเพลิง เราจะใช้เชื้อเพลิงอย่างใดอย่าง
หนึ่งในการผลิตไฟฟ้าไม่ได้ แหล่งก๊าซธรรมชาติทั่วโลกมีเหลือให้ใช้อีกเพียง60 ปี ขณะที่
ถ่านหินมีเหลือให้ใช้อีก 200 ปี เอาก๊าซธรรมชาติมาเผาเพื่อให้ได้ไฟฟ้ามันไม่คุ้ม

เราใช้ถ่านหินชนิดซับบิทูมินัส ซึ่งนิยมนำมาผลิตกระแสไฟฟ้ามากที่สุดและมีคุณภาพดีกว่า
ถ่านหินลิกไนต์ที่ใช้ในโรงไฟฟ้าแม่เมาะคือ ให้ค่าความร้อนสูงกว่าถึง 3 เท่า มีซันเฟอร์
ไดออกไซด์เจือปนต่ำกว่ามาก โอกาสที่จะปล่อยสารพิษออกมาจึงน้อย แต่บริษัทฯก็ยัง
ได้ลงทุนติดตั้งระบบกำจัดก๊าซซันเฟอร์ไดออกไซด์และเครื่องดักฝุ่นให้อีก เมื่อสร้างเสร็จ
แล้ววิศวกรก็พักอยู่ใกล้ๆโรงไฟฟ้า แสดงว่าไม่มีอะไรน่ากลัว

บริเวณลานกองถ่านหินเราก็ติดตั้งเครื่องวัดความเร็วลม ถ้าลมพัดแรงก็จะพ่นน้ำเพื่อไม่
ให้ถ่านหินฟุ้งกระจาย ส่วนที่ทิ้งขี้เถ้าซึ่งคาดว่ามีประมาณ 450,000 ตันต่อปีก็เป็นบ่อลึก
ถึง 5 เมตร และมีพลาสติกปูรองเพื่อไม่ให้น้ำซึมออกมา

สำหรับสะพานท่าเทียบเรือขนถ่ายถ่านหินนั้นเรายอมรับว่ามีความยาวมาก เพราะบริเวณ
น้ำลึกในประเทศไทยนั้นหายาก ถ้าไปสร้างที่อื่นอาจต้องยาวถึง 5 กิโลเมตร แต่สะพานท่าเทียบเรือที่มีความยาวจะส่งผลกระทบน้อยกว่าการสร้างสั้นๆซึ่งต้องขุดลอกร่องน้ำทุกปี

“ตอนแรกออกแบบสะพานไว้สูง 3 เมตรเศๆแต่ชาบ้านประมงบอกว่าเรือประมงผ่านไม่ได้จึงแก้
ไขให้เป็น 5 เมตรและในทุก 1 กิโลเมตรจะเพิ่มระยะห่างของเสาจาก 15 เมตร เป็น 25 เมตร เพื่อให้ไม่เป็นอุปสรรคของการทำมาหากิน

“ประเด็นต่อมาชาวบ้านเป็นห่วงคือการใช้น้ำทะเลในกระบวนการหล่อเย็ยซึ่งแพลงก์ตอนหรือ
ตัวอ่อนของสัตว์น้ำขจะถูกดูดเข้าไปและเสียชีวิตเราจึงกดท่อดูดน้ำให้ลึกกว่าผิวน้ำเพื่อหลีก
เลี่ยงการดูดแพลงก์ตอนรวมทั้งติดตะแกรงกันแพลงก์ตอนแต่ก็ยังอาจมีที่หลุดรอดออกไปได้ซึ่ง
เราจะชดเชยและเพิ่มปริมาณให้ด้วยโครงการการเพาะพันธุ์สัตว์น้ำส่วนน้ำที่ปล่อยออกมาจากโรง
ไฟฟ้าจะผ่านการหล่อเย็นให้มีอุณหภูมิสูงกว่าอุณหภูมิของน้ำทะเลขณะนั้นไม่เกิน 3 องศา ภายใน
รัศมี 500 เมตร ซึ่งเป็นไปตามมาตราฐานชายฝั่ง

“สำหรับผลกระทบต่อประการังนั้นเรายอมรับว่าไมาได้ทำการสำรวจอย่างละเอียดใน EIA บอกแต่เพียงว่าป็นแนวหินเราหานักวิชาการไปสำรวจเพิ่มเติมแล้วมีประการังที่สมบูรณ์อยู่จริง จึงต้องประเมินอีกทีว่าโครงการนี้จะกระทบกับปะการังหรือไม่เพื่อหาทางแก้ไขต่อไป

สี่งที่ชาวบ้านจะได้รับจากการสร้างโรงไฟฟ้าก็คือเกิดการจ้างงาน การพัฒนาชุมชน มีเงินภาษีเข้าอบต. เราจะช่วยพัฒนาโรงเรียน วัด และยังจัดสรรงบประมาณต่อปีให้อบต. อีกต่างหาก

จีรวุฒิ แจวสกุล

ประธานกลุ่มอนุรักษ์บ้านกรูด

“การกำหนดพื้นที่สร้างโรงไฟฟ้าแห่งนี้คนในพื้นที่ไม่มีส่วนร่วมเลย อบต. เองก็มีมติอนุญาตก่อสร้างโรงไฟฟ้าถ่านหินโกดยไม่ปรึกษาชาวงบ้านทั้งๆ
ที่รัฐธรรมนูญกำหนดว่าโครงการใดที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมต้องให้คน
ในชุมชนตัดสินใจด้วยการที่ชาวบ้านลุกขึ้นมาปกป้องท้องถิ่นจึงเป็นการใช้
สิทธิ์โดยชอบธรรม เราเริ่มคัดค้านตั้งแต่เดือนตุลาคม 2540 ซึ่งตอนนั้น EIA ไม่ผ่านใบอนุญาตต่างๆก็ไม่มีเรายื่นหนังสือถึงหน่วยงานและบุคคลที่เกี่ยว
ข้องไม่ต่ำกว่า20ฉบับ แต่ไม่มีใครฟังเสียงประชาชนเลยกับออกใบอนุญาตมา
เรื่อยๆเราจึงจำเป็นต้องชุมนุมใหญ่เมื่อเดือนธันวาคมปีที่แล้วถึงแม้รัฐบาลจะ
มีมติชะลอโครงการและทำประชาพิจารณ์แล้วก็ยังมีการดำเนินโครงการต่อ"

“เราเห็นว่าชายหาดและที่ทะเลสวยงามไม่เหมาะที่จะสร้างโรงไฟฟ้าหรือ
พัฒนาเป็นเขตอุตสาหกรรมน้ำก็ไม่ลึกพอจะสร้างท่าเทียบเรือ น่าจะส่งเสริม
การท่องเที่ยวมากกว่า เราขอยืนยันให้คงสภาพไว้อย่างเดิม เราไม่คิดจะเรียก
ร้องค่าชดเชย เพราะสิ่งที่จะเสียไปนั้น มันชดเชยไม่ได้ ถึงอย่างไรก็ไม่ยอม
ให้สร้าง บริษัทบอกให้เราเห็นแก่ประเทศชาติ "
 
 

เกริ่นนำ    โครงการโรงไฟฟ้าบ่อนอก    การจัดแบ่งชั้นคุณภาพหิน    ไฟฟ้ามาจากไหน
โรงไฟฟ้าประจวบฯ : ยกเลิกหรือเดินหน้าต่อ?    พลังงานทางเลือก   เกร็ดความรู้