UPSSon zamanlara
kadar pek yaygın olmayan bu cihazlar, teknoloji devriminin bir sonucu olarak
küçüldüler, ucuzladılar ve herkes tarafından kolaylıkla kullanılabilecek
ekipmanlar haline geldiler. Yazımızda UPS’ler hakkında merak ettiğiniz sorulara
cevap aradık, beğeneceğinizi ümit ediyoruz.
1 UPS nedir? Nasıl çalışır?
UPS, elektriksel güç kaynağınız ile bilgisayar sisteminiz arasında bulunan ve bu
sistemin dahilindeki bileşenleri elektrik akımındaki anormalliklerden ya da iniş
çıkışlardan koruyan bir donanımdır. UPS’ler, bilgisayar sisteminizi besleyen
akımın voltajdaki düşme ya da bir elektrik kesintisi sonucu azalması ya da tükenmesi
halinde sisteme yedek güç sağlarlar. Bunun yanı sıra, elektrik akımında kısa
süreli ve hafif ya da uzun süreli ve yüksek artışlar şeklinde gözlenen
dalgalanmalar sırasında yine UPS’ler devreye girer. UPS’ler bir anlamda, bir
elektrik kesintisi durumunda sistemin normal bir şekilde çalışmaya devam etmesini
sağlayarak size, üzerinde çalışmakta olduğunuz işi kaydetmeniz ve sisteminizi
sağlıklı bir biçimde kapatmanız için ihtiyaç duyduğunuz zamanı verirler. Bazı
UPS’ler bünyelerindeki güç kaynaklarını bir PC’ye “her zaman” enerji
sağlamak için kullanırken bazıları da bu güç kaynaklarını “sadece voltaj
düzensizlikleri tespit edildiğinde” devreye sokar (yani UPS, eğer bir anormallik ya
da düzensizlik göremiyorsa, normal güç kaynağından [meselâ evinizdeki ya da
ofisinizdeki elektrik hattı] elde edilen akıma hiç müdahale etmez ve bu akımın
direkt olarak sisteminize ulaşmasına izin verir).
İdeal şartlarda, sisteminiz dahilindeki fiziksel
bağlantılar üzerinde dolaşan elektrik akımı, zamanın bir fonksiyonu olarak
pürüzsüz bir sinüs dalgası şeklinde davranmalıdır. UPS’lerle yapılan “güç
ya da enerji düzenlemeleri” sayesinde akımın zamanın bir fonksiyonu olarak
sabitliği temin edilebilir. Bu şekilde, değerli sisteminizi çeşitli dış etkenlerin
yol açtığı voltaj anormalliklerinden etkin bir şekilde korumanız mümkündür.
2 Voltaj düzensizlikleri nelerdir?
Bir UPS bu anormallikler karşısında neler yapabilir?
Voltaj düzensizlikleri çeşitli şekillerde karşımıza çıkabilir. Potansiyel
farkının (yani voltajın) olması gereken normal seviyeden daha aşağıda bir noktada
bulunması halinde “voltaj düşüklüğü” söz konusudur. Voltajdaki düşmeler,
elektrik akımıyla beslenen komponentleri daha faal ve daha sıkı çalışmaya zorlar;
bu da elektriksel ekipmanın yalnızca toplam verimini düşürmekle kalmaz aynı zamanda
ömrünü de kısaltır. Bir diğer voltaj düzensizliği de “elektrik kesintileri”
sonucu ortaya çıkar. Bu durumda sisteminizi besleyen elektrik akımı bütünüyle
kaybolur ve sisteminiz aniden kapanıverir, elbette ki bu şekilde bir kapanma sisteminiz
için hiç de sağlıklı bir uykuya dalma değildir. (Kafasına silah kabzasıyla vurulan
bir adamın bayılmasına benziyor değil mi?) Bir UPS voltajdaki düşmeyi ya da elektrik
kesintisini algılar ve sahip olduğu enerji kaynağını, sisteme giden elektrik
akımını tekrar normal düzeyine getirmek için devreye sokar.
Potansiyel farkının olması gereken normal seviyeden
biraz daha yukarıda bir noktada bulunması halinde “voltaj yüksekliği” söz
konusudur. Fazla güç tüketimi olan elektrikli bir cihazın çalışmasına son
verildiği zamanlarda, böyle bir yüksek voltaj durumuna rastlamak pekâlâ mümkündür.
“Bana daha fazla elektrik verin, daha fazla cereyan istiyorum” diye bağırarak deli
gibi çalışan bir elektrikli cihazı kapattığınızda, elektrik hattı çok kısa bir
süre de olsa o andaki durumunu muhafaza edecek (yani kısa bir süre daha yüksek voltaj
sağlayacak) ve bu da kısa süreli bir yüksek voltaj durumuna sebep olacaktır. Voltaj
anormalliklerinden bir başkası da, en son anlattığımız voltaj yükselmesi olayının
daha şiddetli ve daha ciddi boyutlarda kendini göstermesidir. Aşırı bir voltaj
yüksekliği tabiri caizse donanımınızı kızartabilir. Modern UPS’lerin yüksek
voltajı bilgisayar sisteminizden uzak tutan gelişmiş özellikleri, aynı zamanda
aşırı yüksek voltajlara karşı da sisteminizin önünde bir savunma kalkanı rolünü
üstlenebilir.
“Elektromanyetik karışıklık” da voltaj
düzensizliklerinin kaynakları arasında sayabileceğimiz bir etkendir. Elektromanyetik
karışıklığın doğurduğu gelişigüzel ve düzensiz elektrik akımları
sisteminizdeki program ve veri dosyalarına zarar verebilir. UPS’ler, elektromanyetik
karışıklık neticesinde akımda gözlenebilecek iniş ve çıkışları
dengeleyebilirler.
3 Voltajda görülen
düzensizliklerin sebepleri nelerdir?
Elektrik akımının normal seyrinden sapmalar göstermesine sebep olabilen çeşitli
dış etkenler mevcuttur. Örneğin voltajdaki azalmalar ve küçük çaplı artışlar
genellikle, aynı elektrik tesisatını paylaşan diğer elektrikli aletlerin (özellikle
de fotokopi makineleri ya da air condition cihazları gibi büyük cihazların)
açılması ya da kapatılması sonucunda meydana gelir. Yakınlardaki bir telefon ya da
elektrik hattına yıldırım düşmesi ya da bir elektrik kesintisinin hemen akabinde
elektrik enerjisinin tekrar tazelenmesi (yüklenmesi) gibi bir olayın neticesinde ise
çok daha şiddetli voltaj artışları gözlenebilir.
4 Load nedir?
Load (“lod” şeklinde telaffuz edilir; esas olarak “yük” demektir), şu anda
işlemekte olduğumuz konunun sınırları dahilinde, “UPS ile güvence altına almayı
düşündüğünüz tüm cihazlar” (yani sonuçta UPS’in taşımak zorunda olduğu
yük) anlamına gelmektedir (PC’niz, harici depolama üniteleri, monitörler vs. gibi).
Load miktarını ve dolayısıyla ihtiyaç duyacağınız UPS’in ebadını düşürmek
için sisteminizdeki bazı komponentleri UPS’in koruyucu şemsiyesinin dışında
bırakmanız gerekebilir. (Hoparlörlerden başlamanızı öneriyoruz.)
5 UPS’in içindeki enerji
üniteleri DC gücü veriyor. Peki ama PC’ler AC gücü ile çalışmıyor mu?
Evet, bilgisayarlarımız AC ile çalışmaktadır. Bu yüzden, UPS’in içindeki bir
akünün verdiği DC’nin bize pek bir faydası olmayacaktır. UPS’ler, DC gücünü
bilgisayar sisteminizin gerektirdiği AC gücüne çevirmek için bir elektronik
dönüştürücü kullanırlar. Ne var ki bu dönüşüm sürecinde bir miktar enerji
kaybının olması kaçınılmazdır.
6 Sadece bir tür UPS mi vardır?
Hayır. UPS’lerin temel olarak üç ayrı çeşidi bulunur: Standby (ya da diğer
adıyla offline), line interactive ve online. Her biri, işleyiş tarzı ve fiyatı
bakımından diğerlerinden farklıdır.
Standby UPS’ler, temel yüksek voltaj
korumasının haricinde bir ayarlama ya da düzenleme yapmadan, elektrik prizinin takılı
olduğu duvardan çıkan elektrik akımının direkt olarak load’a (PC’niz ve çevre
birimleri) ulaşmasına izin veren pasif sistemlerdir. Standby UPS’lerde bulunan
elektronik dönüştürücünün devreye girmesi ve bilgisayar sisteminize ihtiyaç
duyduğu AC gücünü sağlamaya başlaması için elektrik hattında bir güç kesintisi
meydana gelmelidir. Elektrikler kesilmediği sürece bu elektronik dönüştürücü
burnunu herhangi bir şeye sokmaz. Elektrikler varolduğu sürece aktif duruma geçmediği
için kendisine “offline” dönüştürücü de denmektedir. Standby UPS’lerden aynı
zamanda offline UPS’ler olarak söz edilmesinin sebebi de budur. Elektrik hattındaki
güç kesintisi sona erdiğinde, elektronik dönüştürücü aktif konumundan tekrar
offline pozisyonuna geçer ve bunun üzerine UPS duvardan gelen elektrik akımının
tekrar direkt olarak load’a ulaşmaya başlamasına izin verir. Standby UPS’ler
genellikle diğer iki UPS türünden daha ucuzdur.
Line interactive UPS’lerin güç temin
etme ve düzenleme yetenekleri standby UPS’lerin sahip olduğu özelliklerden daha
gelişmiştir. Burada, elektronik dönüştürücü duvardan çıkan AC güç hattı ile
sürekli bir etkileşim halindedir. Bu sayede dönüştürücü, kötü bir sürpriz
henüz load’a ulaşmaya fırsat bulamadan güçteki problemden haberdar olabilir.
Neticede, dönüştürücünün “sistemin o andaki ana güç kaynağı” olarak devreye
girmesi çok daha hızlı gerçekleşir. Bunun bir diğer anlamı da transfer zamanının
kısalmasıdır. Line interactive UPS’ler, voltajdaki iniş çıkışların sonucunda
akımda meydana gelen dengesizliklerin load’a zarar vermesini engellemek amacıyla
sisteme giden akımı düşürebilir veya yükseltebilirler. Line interactive UPS’ler
ekipmanınız için daha güvenilir bir koruma sağlarlar. Ayrıca pil ömürleri de daha
uzundur.
Online UPS’lere gelince, bu tür
UPS’lerin dönüştürücüleri “her zaman” aktiftir. Sistemin (yani load’un)
ihtiyaç duyduğu elektrik akımı, UPS’in –duvardaki elektrik hattından gelen
akımla sürekli beslenen– pillerinden sağlanır. Bu elektrik tedariki sırasında
akım önce AC’den DC’ye ve sonra da DC’den tekrar AC’ye çevrilmek zorundadır.
Buna “ikili dönüşüm” süreci denir. Bir elektrik kesintisi ya da güç arızası
halinde, online bir UPS “sıfır transfer zamanı”na ulaşabilme yeteneğine sahiptir
(çünkü sistemin enerjisi daima UPS pilinden sağlanmaktadır). Online UPS’ler,
korumakla yükümlü oldukları sistemin hizmetine ani varyasyonlardan uzak ve daha
kararlı bir elektrik akımı sunarlar. Ayrıca, şirketinizin kritik operasyonlarını
yürütmekle görevli olan donanımın (daha doğrusu donanım ve yazılım sisteminin)
ihtiyacı olan en gelişmiş güç düzenlemeleri de online UPS’ler tarafından
yapılmaktadır. Ne var ki online UPS’lerin de –finansal önem arz eden– bazı
dezavantajları yok değildir. UPS pilinin sürekli kullanım halinde olması, pilin
ömrünü büyük ölçüde kısaltır. Bunun yanı sıra, online UPS’ler tarafından
kullanılan ikili dönüşüm süreci de daha verimsiz enerji kullanımı ve daha kabarık
elektrik faturaları gibi iki olumsuz ve ciddi sonuç doğurmaktadır.
7 Bu UPS çeşitlerinden hangisi
bana göre?
Burada saydığımız tüm UPS çeşitleri ekipmanınızı elektrik kesintilerinden ya da
voltaj dalgalanmalarından koruyabilir. PC’lerdeki modern güç üniteleri, bir elektrik
kesintisi sırasında 28 milisaniyeye kadar destek verebilmektedir. Bu süre, pek çok
UPS’in transfer süresinden daha uzundur. Sisteminizi elektriksel saçmalıklardan
koruyacak ucuz bir çözüm peşindeyseniz standby (offline) UPS’ler işinizi
görecektir. Ancak, daha gelişmiş bir voltaj regülasyonu arıyorsanız line interactive
ya da online UPS alternatiflerini düşünmelisiniz. Meselâ bir standby UPS’i ele
alın. Bir elektrik kesintisi halinde bu cihaz size, sisteminizi düzgün bir biçimde
kapatabilmek için ihtiyaç duyduğunuz birkaç dakikalık zamanı kazandıracaktır.
Eğer tek kaygınız böyle bir durum sonucu zarar görmekse standby UPS’ler size uyar.
Ama diyelim ki üzerinde her an bir sürü işlemin gerçekleştiği ve gigabyte’larca
verinin sürekli oradan oraya taşındığı bir network’ünüz var. Böyle bir durumda
ise –network’ü kötü sürprizlerin neticelerinden korumak için– sizin
ihtiyacınız olan şey daha düşük transfer süresine sahip olan güç kaynaklarıdır.
Line interactive veya online UPS’leri bu noktada alışveriş listenize
ekleyebilirsiniz. Line interactive UPS’lerin daha düşük sahip olma maliyetleri
onları daha popüler ve cazip kılmaktadır.
8 Bir UPS’i bilgisayarıma
bağlayabilmem için neler gerekiyor?
İhtiyacınız olan tek şey bilgisayarınız üzerinde boş bir seri port. UPS’in
içindeki bir mikro işlemci bilgisayarınıza giden güç seviyelerini izlemek amacıyla
bu seri bağlantıyı kullanır. Bu işlemci, voltaj düzeylerinde sapmalar gözlediği
anda UPS’e artık dizginleri ele alma zamanının geldiği yönünde talimatlar verir.
Seri bağlantı aynı zamanda, bilgisayar ekranında bir uyarı mesajının gösterilmesi
ya da sağlıklı bir kapanış sürecinin yürütülmesi gibi işlemleri başlatacak olan
komutların UPS’ten PC’nize gönderilmesi için de kullanılır.
9 Acaba bir UPS’e ihtiyacım var
mı?
UPS’ler network server’ların vazgeçilmez bileşenlerindendir. Ancak bu ifadeden,
“network’e bağlı olan iş istasyonlarının ya da bağımsız masaüstü PC’lerin
UPS’e ihtiyaç duymayacağı” sonucunu çıkarmak fazla doğru olmaz. Ortalama bir
masaüstü sisteminin bile gigabyte’larca sabit disk kapasitesine sahip olduğu
günümüz bilgisayar dünyasında, –network’e bağlı olsun ya da olmasın– her
PC’nin büyük miktarlarda hayati bilgiler saklama potansiyeli mevcuttur.
Elinizdeki her alt sistem için ayrı bir UPS satın almak
bütçenizi zorlayabilir, ama hemen kaygılanmayın. Bugün iyi bir PC’nin kendi güç
kaynağı, küçük çaplı voltaj düzensizlikleri ile başa çıkabilir ve hafif
dalgalanmaların sisteme zarar vermesini bir noktaya kadar engelleyebilir. Böyle bir
durumda voltaj dalgalanmalarının önüne geçebilecek basit bir cihaz size yeterli
olabilir. Ayrıca, birçok uygulama otomatik kaydetme özelliğine sahiptir. Otomatik
kaydetme özellikleri sayesinde, anormal bir kapanışın sonrasında sisteminizi
açtığınızda verilerinizin hiç değilse bir bölümünü kurtarma şansınız
olabilmektedir.
Bir UPS’e gerçekten ihtiyacınız olup olmadığı
meselesinde karşımıza çıkan anahtar faktörlerden biri de yerel elektrik
tesisatınızın durumudur. Eğer kullanmakta olduğunuz elektrik tesisatı yetkili
merciler tarafından belirlenmiş tariflere ya da şartnamelere uymuyorsa, PC’nizi ve
ilgili ekipmanınızı voltaj dalgalanmalarının zararlı etkilerinden korumak için bir
UPS edinmek zorunda kalabilirsiniz.
10 Sanırım bana bir UPS lâzım,
peki başka neler bilmem gerekiyor?
Bir UPS satın alırken, bilinçli bir alışveriş yapmak ve doğru cihazı
seçtiğinizden emin olmak için göz önünde bulundurmanız gereken birkaç nokta
vardır. Her şeyden önce, –elinizdeki load’u (sistemi) destekleyip
desteklemediğinin farkında olmak amacıyla– satın alacağınız UPS’in güç
değerini (power rating) kontrol etmelisiniz. Ayrıca, UPS’in küçük ve büyük
çaplı voltaj artışlarını bertaraf edebilme yeteneğine de dikkat etmeniz gerekir.
Hafif voltaj artışlarının ve çok daha ciddi voltaj dalgalanmalarının sisteme zarar
vermesini önleyen bu özelliğe “disturbance attenuation” adı verilir (bu terimin
Türkçe karşılığı olarak “elektromanyetik karışıklığın zayıflatılması”
ifadesi kullanılabilir). Hesaba katmanız gereken diğer faktörler ise kısaca
şunlardır: Pil özellikleri, destek süresi (runtime), cihaz ile birlikte gelen
yazılımlar, uyarı yöntemleri, transfer süresi ve voltaj regülasyonu.
11 Güç değeri nedir ve bu şeyi
nasıl hesaplarım?
UPS’lerin volt-amper (VA) cinsinden ifade edilen bir güç değerleri vardır. VA
değeri, UPS’in verebileceği maksimum {Volt * Amper} miktarını gösteren bir
sayıdır. Satın alacağınız UPS cihazının sahip olması gereken VA değeri, tamamen
bu cihaz ile desteklemeyi (yani koruma altına almayı) planladığınız load’a (yüke
veya sisteme de diyebilirsiniz) bağlıdır. İhtiyacınız olan güç (VA) değerini
tespit etmek için –her ne kadar son kullanıcı için çok pratik veya kesin olmasalar
da– çeşitli yöntemler kullanabilirsiniz. Meselâ, sisteminizin çektiği akım
miktarını saptamak üzere duvardaki elektrik çıkışına takılan elektronik bir
cihazla bilimsel ölçümler yapılabilir ve çok hassas değerler elde edilebilir. Sonra
sizi ilgilendiren VA değerini hesaplamak için buradan elde ettiğiniz sonuçları
kullanabilirsiniz. Bu yönteme daha pratik (ama aynı zamanda kesinlikten çok daha uzak)
bir alternatif olarak, bilgisayar ekipmanınızın arkasındaki isim etiketlerinde yazan
güç değerlerinin toplanması metodu ileri sürülebilir. Böyle bir toplam size kesin
değerler vermekten uzaktır ancak yine de “en kötü durumda” sahip olmanız gereken
VA değeri hakkında bir fikir vermesi açısından önemlidir. “En kötü durum”
diyoruz, çünkü bu etiketlerde gördüğünüz değerler genellikle gerçekte gözlenen
değerlerden daha yüksektir. Böyle olması, üreticinin “nolur nolmaz”
düşüncesiyle hareket etmesinin ve her kötü ihtimali değerlendirerek üretim
yapmasının bir sonucudur. Bu yöntemi kullanarak sisteminizin yaklaşık VA değerini
hesaplamak için “Sizinki Kaç VA?” adlı kutuyu inceleyebilirsiniz.
12 Aldığım UPS’in voltajdaki
hafif yükselmeler veya aşırı voltaj artışları karşısında sistemimi
koruyabileceğini nasıl anlayacağım?
UPS’in bu tür dalgalanmaları sistemden uzak tutabilme becerisine “disturbance
attenuation” adı verildiğini daha önce söylemiştik. Disturbance attenuation,
desibel (dB) cinsinden ölçülen bir büyüklüktür. UPS’lerin pek çoğu en az 20
dB’lik bir disturbance attenuation’a sahiptir, bu değer çok daha yüksek olabilir.
Desibel değeri ne kadar büyükse UPS’in sağladığı koruma o kadar güvenli olur.
13 İhtiyacım olan destek süresi
(runtime) ne kadar?
Destek süresi, bir güç problemi halinde UPS pilinin bilgisayarınıza enerji
sağlayabileceği toplam süresidir. Bir UPS’in maliyeti, destek süresi ile doğru
orantılı olarak artar.
Tam yükle çalışan ortalama bir masaüstü sistemi için
5 ilâ 15 dakikalık bir destek süresi yeterlidir. Burada altını çizmek istediğimiz
bir husus var: Bir UPS’in destek süresi hakkında bilgi edinirken, konuştuğunuz
şeyin tam yük (full load) için verilen destek süresi olduğundan emin olun. Bazı
UPS’lerin destek süreleri yarı yük (half load) baz alınarak verilmektedir. 600
VA’lık bir UPS’in 15 dakikalık bir half load iddiasında olması, bu UPS’in 300
VA’lık bir yükü 15 dakika süreyle destekleyebileceği anlamını taşır. O zaman,
bu UPS’in full load destek süresi 6 ilâ 7 dakika arasında bir yerde olacaktır.
Destek süresini artırmak amacıyla harici piller ilave edebileceğiniz UPS cihazları da
mevcuttur.
14 Regülasyon nedir?
Voltaj miktarlarının, sistemin zarar görmesini engelleyecek şekilde düzenlenmesi
işlemine regülasyon (regulation) adı verilir. Regülasyon ile voltaj düzeyi minimumda
veya daha yukarıda ya da maksimumda veya daha aşağıda tutulabilir, böylece bilgisayar
ekipmanınızın ömrünün uzatılması mümkündür. Regülasyon aynı zamanda pilin
kullanıldığı durumların sayısını azaltarak pil ömrünün de daha uzun olmasını
sağlar.
Bilgisayar sisteminiz, sürekli olarak 220 V’lik bir
potansiyel ile beslenmek zorundadır. UPS’in elektronik dönüştürücüsü, elektrik
akımının mümkün olduğu ölçüde, bu voltaj seviyesinde olması gereken düzeyde
kalmasını garanti eder. Bunun için voltajda düşüşler olduğu zaman UPS pilinin
ekstra güç vermesini sağlarken voltaj artışları esnasında da sisteme giden gücü
kısar. Line interactive UPS’ler ile online UPS’ler, standby (offline) UPS’ler ile
karşılaştırıldığında daha gelişmiş regülasyon özelliklerine sahiptirler.
15 Transfer süresi nedir?
Transfer süresi, bir voltaj düşmesi ya da elektrik kesintisi halinde, problemin
oluştuğu andan UPS’in pil gücünü kullanmaya başlamasına kadar geçen zamandır.
Transfer süresi ne kadar düşükse o kadar iyidir. Standby ve line interactive
UPS’lerde transfer süreleri 2 ms ile 20 ms arasında değişir. Online UPS’ler ise
sıfır transfer süresine sahip olmak için özel olarak dizayn edilmişlerdir.
16 Peki UPS yazılımları
hakkında neler bilmeliyim?
Pek çok üretici, satışa sunduğu UPS paketlerine UPS aktivitesini izleyen güç
yönetim yazılımları da dahil etmektedir. Bir UPS yazılımı, güç kaybı
gözlendiği anda sizi uyarır ve böylece size çalışmanızı kaydetmeniz ve
sisteminizi düzgün bir biçimde kapatabilmeniz için gereken zamanı vermiş olur. Daha
gelişmiş güç yönetim yazılımları ise, pilden sağlanan güç tükenmek üzere
olduğunda çalışmanızı otomatik olarak kaydeder ve sisteminizi kapatır, ardından
enerji tekrar sağlandığında sisteminizi yeniden açar. Yazılımların sahip olduğu
diğer özellikler arasında log dosyalarının tutulması, UPS statüsünü gösteren
grafik arabirimler ve programlanabilen kapanışlar sayılabilir.
UPS yazılımları tarafından çok çeşitli işletim
sistemleri desteklenebilir; yazılımın sizin kullanmakta olduğunuz işletim sisteminde
de düzgün bir şekilde çalışacağından emin olmalısınız. UPS üreticisinin
verdiği yazılımların haricinde diğer şirketlerin (üçüncü partiler) sunduğu
yazılımlar da mevcuttur.
17 UPS pilinde nelere dikkat
etmeliyim?
Pil, bir UPS’in en önemli bileşenidir. Tüm UPS’lerde kapalı hücreler halinde
kurşun-asit pilleri bulunur. UPS satın alırken, kullanıcı tarafından
değiştirilebilen piller kullanan UPS cihazlarını tercih edebilirsiniz, böylece uzman
olmayan birisi dahi UPS pilini hızlı ve kolay bir şekilde değiştirebilir.
Koruma altındaki sistemin hiçbir zaman ve hiçbir şart
altında kapatılmaması gerekiyorsa hot-swappable pillere ihtiyacınız olacaktır. Bu
tür pilleri UPS açıkken değiştirmeniz mümkündür. Online UPS’ler, özel
dizaynlarından dolayı hot-swappable pilleri desteklemezler.
Sizinki Kaç VA?
Bir UPS’in güç (VA) değeri, bir UPS satın alırken göz önünde bulundurmanız
gereken en önemli noktalardan biridir. Eğer UPS’in VA değeri çok düşükse, cihaz
bilgisayar ekipmanınızı yeterince koruyamayabilir. Eğer bu değer çok yüksekse
paranızın bir bölümünü sokağa atıyor olabilirsiniz. Burada, bilgisayar
sisteminizin voltajdaki düşmeler, elektrik kesintileri, voltajdaki yükselmeler ve
aşırı voltaj artışları karşısında güvende olması için ihtiyaç duyduğunuz UPS
kapasitesini yaklaşık olarak belirlemenize yardımcı olacak hızlı ve kolay bir
yöntem bulacaksınız.
UPS’in korumakla yükümlü olacağı sistem
bileşenlerinin bir listesini çıkarın (işlemci, monitör vs).
Parçaların etiketlerine bakarak orada yazan voltaj (V,
volt) ve akım (A, amper) değerlerini not edin.
Bileşenlerin VA değerlerini belirlemek için bu voltaj ve
akım değerlerini çarpın.
Şimdi, her bir bileşen için ayrı ayrı elde etmiş
olduğunuz VA değerlerini toplayın.
Bu toplamı 1.025 ile çarpın. 1.025 katsayısı
“büyüme faktörü”dür ve sisteminize yeni bileşenler ekleme olasılığına
karşı hesaplamaya dahil edilmiştir. Burada 1.025 olarak verdiğimiz büyüme
faktörünü –sisteminizin büyüme eğilimine ya da çevre birimi satın alma
planlarınıza uygun olacak şekilde– azaltabilir veya artırabilirsiniz.
Şu anda elde etmiş olduğunuz netice, bir UPS satın
alırken aramanız gereken minimum VA değeri olmalıdır.
UPS Seçenekleri
UPS’ler pek çok farklı ebat ve şekillerde olabilirler. Ancak esas olarak üç tip UPS
vardır: Standby (offline), line interactive ve online. Bütçenize ve sisteminizin
ihtiyaçlarına uyacak doğru UPS’i seçmeden önce yapmanız gereken şey, bu farklı
UPS türlerinin avantaj ve dezavantajlarını öğrenmek olacaktır. En popüler UPS’ler
line interactive UPS’lerdir. Bu tür UPS’ler uygun fiyatlarla yeterli güç koruma ve
düzenlemesi sağlarlar.