Trang


Nh��ng ca�i ng���c ���i
�o�i t� na�n 1975
Ly d� co� pha�i bie�n pha�p to�t nha�t kho�ng?
�a�m c���i Vie�t Nam
Xo�ng �a�t �a�u na�m
N���c My� tr���c ho�ng su�ng TA�Y DU KY�
Di Da�n to�i t�nh chi?
Xe Nha�t Xe My�

Colorado Springs, Colorado k�nh cha�o Quy� V�

TA�Y DU KY�

Thie�n H��ng

"�i mo�t nga�y �a�ng, ho�c mo�t sa�ng kho�n", mo�t ca�u ca dao qua� quen thuo�c nh�ng tha�t �u�ng mo�t tra�m pha�n tra�m.

V� �a�y la� mo�t chuye�n �i hoa�n toa�n t�� tu�c, ch�� kho�ng ����c sa�p �a�t n�i a�n cho�n �� va� ch��ng tr�nh do�n sa�n nh� �i v��i ca�c pha�i �oa�n du l�ch kha�c; ne�n tr���c khi �i du l�ch, chu�ng to�i �a� �a�t ra nhie�u th��i kho�a bie�u, ch��ng tr�nh kha�c nhau, ro� ra�ng t��ng nga�y mo�t, mo�i nga�y �i ch�i mo�t cho�, trong 3 tua�n, ca�n nha�c ca�i no� ca�i kia, ro�i �em �i theo, tha�y ca�i na�o tie�n th� du�ng. No�i ra th� co� ve� ma�y mo�c nhie�u khe�, nh�ng th��c s�� muo�n �i tha�m nhie�u cho�, v��i th��i gian ha�n he�p, ma� kho�ng co� hoa�ch ��nh mo�t ch��ng tr�nh tr���c th� ra�t ke�t, �i �a�u tu�y h��ng th� cha�c cha�n se� ga�p tr�� nga�i va� kho�ng �u�ng nh� y� muo�n.

Nhie�u �ie�u ne�n �e� y� la� ne�u chu�ng ta co� tie�n ba�c ru�ng r�nh, a�n xa�i �u�ng theo kie�u My� nha� gia�u th� kho�ng no�i la�m g�, nh�ng ne�u �o�ng tie�n cu�a chu�ng ta co� gi��i ha�n th� ne�n �i sau mu�a he�, ba�t �a�u va�o mu�a thu, th� gia� ve� ma�y bay se� ha� xuo�ng mo�t n��a, tuy nhie�n pha�i �em theo va�i ca�i a�o la�nh, v� mu�a thu Paris, theo Pha�m Duy ta� �u�ng y chang la� tr��i lu�c na�o cu�ng u a�m, gio� hiu hiu la�nh la�i co�n la�t pha�t m�a. Da�n Paris �a� �i ngh� he� ve� va� ba�t �a�u �i ca�y. Ne�u chu�ng ta �i va�o ca�c tha�ng he�, th� da�n Parisiens �i ngh� ma�t �� ba�i bie�n hay le�n nu�i he�t, Paris ch� co�n toa�n da�n du kha�ch v��i nhau, no�i tie�ng "ngoa�i quo�c" �a�y ����ng, th��i tie�t a�m a�p. ����c ca�i no� th� ma�t ca�i kia. Ne�u d�� ��nh �i tha�m nhie�u n���c th� �ie�u to�t nha�t la� pha�i hoa�ch ��nh ch��ng tr�nh mua ve� xe l��a. He� tho�ng xe l��a be�n A�u Cha�u tie�n l��i va� �u�ng gi�� nha�t the� gi��i. Ta�u ghi cha�y va�o 12 gi�� 05, ma� chu�ng ta c�� ta� ta� kie�u Vie�t-Nam lai rai ba s��i �e�n 12 gi�� 05 phu�t 30 gia�y th� coi nh� la� "nh�� ta�u".

Co� hai kie�u du l�ch. Ne�u kho�ng quen ai, th� hay h�n he�t la� �i theo Pha�i �oa�n, v��a re� v��a tie�n l��i, kho�ng pha�i lo cho� a�n cho� ��, nh�ng �i �a�u cu�ng pha�i theo nhau kho�ng ����c t�� do. Ne�u co� ba�n be�, hay bie�t the�m mo�t th�� tie�ng Y�, Pha�p hay ���c th� �i t�� tu�c co� ve� thu� v� h�n, tuy la� me�t nho�c v� pha�i t�� lo la�y he�t. Da�n A�u Cha�u tuy va�y ra�t �t ng���i bie�t tie�ng Anh.

Mua ve� xe l��a loa�i �a�c bie�t go�i la� EURAIL PASS, loa�i ve� ch� da�nh ba�n cho ng���i ngoa�i A�u Cha�u tho�i. Khi mua ve� ma�y bay th� ne�n ho�i nha�n vie�n lo ve� du l�ch luo�n ve� EURAIL PASS, ho� se� ch� ro� ca�ch mua va� cho bie�t �u� mo�i d�� kie�n. Khi ve� xe l��a �e�n tay th� chu�ng ta cu�ng co� ca� th��i kho�a bie�u, ca� nga�n ga xe l��a l��n be� be�n toa�n A�u Cha�u. The� EURAIL PASS la� ve� xe l��a ha�ng nha�t, cu�ng co� gia� ca� le�n xuo�ng tuy t��ng mu�a, tu�y theo so� ng���i �i chung n��a. Va�o mu�a he� th� �a�t h�n, co� loa�i 5, 10, 15, 21, 30 hay 60 nga�y. Tuy nhie�n v��i EURAIL PASS chu�ng ta co� the� �i toa�n the� A�u Cha�u, t�� mie�n Nam Tho� Nh� Ky�, le�n �e�n ta�n Thu�y-�ie�n, Na-Uy tre�n ta�n mie�n Ba�c, kho�ng ca�n mua ve� tr���c, ga�p chie�c na�o nha�y le�n la� xong; ngoa�i tr�� du�ng xe l��a to�c ha�nh (Train Grande Vitesse) go�i ta�t la� TGV cu�a Pha�p th� pha�i ma�t khoa�ng 6 �o� la �e� gi�� cho� tr���c ma� tho�i.

Chu�ng to�i kho�ng m���n xe la�i be�n A�u Cha�u v� nhie�u ly� do sau �a�y:

1.- Tie�n xa�ng ra�t �a�t �o� ga�p 4 la�n g�a xa�ng �� My� khoa�ng 4 �o� la 1 gallon.

2.- ����ng pho� ra�t cha�t he�p kho�ng co� cho� �a�u xe.

3.- Tie�n ba�o hie�m kha� �a�t.

4.- Da�n Pha�p va� Y� la�i xe kha� a�u.

5.- La�i xe be�n ���c nhie�u khoa�ng xa lo� kho�ng co� gi��i ha�n to�c �o�, ngh�a la� la�i nhanh bao nhie�u cu�ng ����c, tu�y theo kha� na�ng cu�a xe; ne�u co� �u�ng xe th� cha�c la� hai na�m m��i, va�o nh� ty� s��m.

6.- Tie�n "ma�i lo�" (toll fee) �a�t la�m, �i 1 qua�ng ����ng co� khoa�ng 100 miles la� co� the� pha�i tra� le�n �e�n 12, 13 �o� la� th���ng.

Chuye�n ha�nh tr�nh cu�a chu�ng to�i ba�t �a�u t�� lu�c 2 gi�� chie�u ta�i phi tr���ng Colorado Spings, sau khi xua�t tr�nh Passport, kie�m soa�t ha�nh ly�, ����c ghi chuye�n tha�ng �e�n PARIS. Chu�ng to�i �o�i ma�y bay �� Dallas ro�i �i tha�ng mo�t le�o �e�n PARIS v��i chuye�n phi ha�nh da�i 9 tie�ng �o�ng ho�. Ngo�i e� ca� ba�n to�a. Nh�ng tre�n ma�y bay ra�t nho�n nh�p, c�� ca�ch 1,2 tie�ng th� la�i ����c m��i n���c, r���u uo�ng tha� da�n, ro�i xi ne� hai ba phim, nghe nha�c, xem sa�ch xem ba�o, hoa�c ngu� ga� ngu� ga�t v� chuye�n bay �e�m. Chu�ng to�i �a�p xuo�ng Paris va�o 9 gi�� sa�ng nga�y ho�m sau. Tin t��c kh� t���ng o�ng phi co�ng cho bie�t, tr��i la�nh la�nh, khoa�ng 7 �o� C, m�a la�t pha�t. Nha� �oan cu�a Pha�p cu�ng kha� de� da�i ch� nh�n qua Passport chu�t x�u ro�i cho �i.

Ne�n l�u y� la� la�y ha�nh ly� ca�c lo� tr�nh ngoa�i quo�c �e�u pha�i xua�t tr�nh ca�i phie�u g��i ha�nh ly� cho ng���i ga�c c��a. V��a ra kho�i c��a �a� co� ng���i nha� �o�n, S� Marie va� Monique. Hai nga�y �a�u tie�n, chu�ng to�i �� Bourdonne� vu�ng ngoa�i o� Paris. V� �e�n va�o nga�y th�� sa�u, ne�n t�� 10 gi�� sa�ng �a� co� nhie�u xe co� t�� Paris ra kho�i tha�nh pho� �e� ve� nha� t�� �� ca�c vu�ng ngoa�i tha�nh pho�, ne�n xe �a� ba�t �a�u ke�t, �i khoa�ng 30 miles ma� cu�ng ma�t ga�n mo�t gi��.

T��i nha� va�o khoa�ng ga�n 12 gi�� tr�a ma� ma�t �a� cay se�, v� qua� buo�n ngu�. Nh�n la�i �o�ng ho� th� m��i 4 gi�� sa�ng �� My�. R��a ma�t mu�i xong le�n gi���ng �a�nh mo�t gia�c �e�n ga�n 7 gi�� to�i m��i la�i s��c.

Tha�m vie�ng Lisieux

Nga�y ho�m sau, chu�ng to�i tha�p tu�ng ca�c S� Monique, Marie, Marguerite va� Robert thuo�c do�ng St. Paul de Chartres, �i le�n mie�n Normandie, tha�m mo� Ba� Tha�nh Te�re�sa Ha�i �o�ng Gie�-Su �� Lisieux. �i sa�ng s��m ne�n ga�p nhie�u s��ng mu�. Vu�ng Ta�y Ba�c n���c Pha�p la� vu�ng canh no�ng ca�y ca�y va� tro�ng ta�o ra�t nhie�u. Chu�ng to�i �e�n n�i k�p v��a tha�nh le� Chu�a Nha�t ta�i �e�n th�� Lisieux quanh na�m co� ca� ha�ng chu�c nga�n t�n h��u va� kha�ch ha�nh h��ng �e�n t�� kha�p na�m cha�u �e� chie�m ng���ng �a�i Tha�nh ����ng nguy nga �o� so�. Ngay �a�ng sau Tha�nh ����ng la� mo� cu�a hai bo� me� Tha�nh Te�re�sa.

Sau tha�nh le� chu�ng to�i �e�n tha�m vie�ng ca�n nha� n�i Tha�nh Te�re�sa ho�i be� c� ngu�. Ca�n pho�ng ha�y co�n tr�ng ba�y ta�t ca� ca�c th�� �o� ch�i ho�i th� a�u, be�n ca�i gi���ng, bo� qua�n a�o lu�c co�n tre� th�. Chu�ng to�i cu�ng �e�n tha�m vie�ng n�i to�n tr�� ca�c h�nh a�nh ky� nie�m va� bo� to�c va�ng cu�a Ba� Tha�nh Te�re�sa ����c ca�t bo� tr���c khi t�� gia� gia ��nh va�o do�ng k�n, Carmel, lu�c m��i 15 tuo�i. Tha�nh pho� Lisieux co� the�m ca�i �a�c �ie�m la� ca�i v���n hoa �o� so�, �u� mo�i bo�ng hoa co� la�, muo�n sa�c, muo�n ma�u xe�p tha�nh ha�ng lo�i, tha�t tuye�t �e�p. Chu�ng to�i r��i Lisieux va� tr�� ve� la�i Bourdonne� va�o cha�p to�i.

PARIS, KINH �O� A�NH SA�NG

Nga�y ho�m sau chu�ng to�i le�n PARIS ba�ng xe l��a, ro�i t�� ga xe l��a t�m me�tro ve� kha�ch sa�n. Me�tro la� mo�t he� tho�ng xe �ie�n nga�m d���i tha�nh pho� PARIS, ra�t tie�n l��i cho ng���i da�n, c�� khoa�ng 2 phu�t la�i co� mo�t chuye�n, �i �e�n kha�p mo�i xo� x�nh cu�a Paris. Ha�ng nga�y co� khoa�ng 5 trie�u ng���i s�� du�ng me�tro. Mo�i ve� me�tro gia� khoa�ng 1 �o� la. Ne�u mua mo�t ta�p ve� 10 ca�i mo�t la�n th� ch� co� 80 cents tho�i. �� mo�i tra�m me�tro la�i co� mo�t ba�n �o� cho m�nh t�m ����ng va� t�m ca�c chuye�n no�i tie�p nhau ne�n cu�ng kho�ng kho� kha�n g� la�m.

�i me�tro cu�ng pha�i lo gi�� �o� �a�c rie�ng cu�a m�nh va� tie�n ba�c, v� la�m ke� ca�p. Tu�i ke� ca�p na�y th���ng �i 2 ma�ng. Mo�t ���a �u�ng va�o m�nh, la�m bo� r�i ca�i que�t l��a, ro�i xin lo�i, th� ���a th�� hai th��a c�, mo�c bo�p, gi��t v�. C�� m�nh l�� ng�� sang �o�, �i �a�u cu�ng ca�m ma�y a�nh hay ma�y quay phim, th� da�n chuye�n nghie�p bie�t ngay la� du kha�ch ne�n se� chie�u co� ta�n t�nh ngay. To�t nha�t la� �e� pho�ng ca�n tha�n, �a�n o�ng �e� v� le�n tu�i a�o veste, �a�n ba� tho�ng th���ng mua mo�t ca�i xa�ch, bo� tie�n va�o �o�, co� gia�y �ai tha�t ngang l�ng, tro�ng h�i t��c c���i nh�ng co� ve� la� an toa�n h�n he�t.

�e�n Paris, chu�ng ta kho�ng the� na�o que�n tha�m vie�ng ca�c di t�ch l�ch s�� va� tha�ng ca�nh ca�n xem nh� tha�p Eiffel, Vie�n Ba�o Ta�ng Louvre, Nha� th�� ���c Ba�, Nha� th�� Montmartre, La�u �a�i Versailles, Kha�i hoa�n Mo�n �� Champs E�lyse�es, Place des Invalides v.v... Cho� na�o cu�ng pha�i xe�p ha�ng ta�n canh, nguye�n leo le�n ta�ng th�� 2 cu�a tha�p Eiffel, ma� chu�ng to�i pha�i sa�p ha�ng h�n 2 gi�� �o�ng ho�. Ta�t ca� co� bo�n da�y da�i xe�p ha�ng �e� le�n tre�n tha�p t�� 4 cha�n co�t, �o�ng, Ta�y, Nam, Ba�c. Paris ve� �e�m, a�nh sa�ng muo�n ma�u, nha�t la� tha�p Eiffel, ����c tha�p sa�ng nh� nga�y da� ho�i. Tha�nh pho� Paris ve� �e�m co� le� o�n a�o nha�t, vui ve� nha�t tre�n the� gi��i.

Ng���i da�n Paris ban �e�m �i �a�y ����ng, ng���i th� a�n nha�u, ng���i th� �i sa�m s��a, thanh nie�n thie�u n��, dung da�ng dung de�, to� t�nh kh�i kh�i gi��a lo�, hoa�c sa�p ha�ng da�i �e� mua ve� coi cine�ma. Da�n Paris a�n die�n nga�t tr��i, nh��ng mo�t may ma�c be�n A�u My�, cha�c la� theo �uo�i ca� 6 tha�ng hay mo�t na�m sau m��i ba�t k�p. Ne�p so�ng Paris ra�t ga�n v��i ���i so�ng Vie�t-Nam cu�a ta ho�i tr���c �� Sa�igo�n. Ng���i Vie�t-Nam chu�ng ta �e�n Paris cu�ng kho�ng the� que�n Qua�n 13, Porte D'Ivry, �e� �i ch�� Vie�t- Nam, ch�� Ta�u, tha�m vie�ng ca�c qua�n a�n Vie�t-Nam va� Trung-Hoa, cu�ng nho�n nh�p cha�ng ke�m Little Sa�igo�n �� vu�ng Qua�n Cam be�n Cali. Ca�c th��c pha�m co� nhie�u mo�n a�n va� tra�i ca�y ra�t thua�n tu�y Vie�t-Nam nh� o�i xa� l� to nh� tra�i b���i, ma�ng ca�u xie�m, na, da�u da, ma�ng cu�t v.v... Nh�ng gia� ca� th� kha� �a�t, mo�t qua� o�i xa� l� gia� c�� 6 �o� la, mo�t qua� ma�ng cu�t gia� 1 �o� la. Ngoa�i nh��ng ch�� th��c pha�m, qua�n a�n co�n co� nh��ng tie�m sa�ch, tie�m va�ng ba�c, tie�m Vide�o Thu�y-Nga, lu�c na�o cu�ng ta�p na�p ng���i ra va�o. Ca�c tie�m ph�� va� tie�m a�n ra�t �o�ng kha�ch Ta�y. Ho� cu�ng go�i ph��, cu�ng hu�p su�m su�p, cu�ng ke�u mo�n go�i, mo�n th�t bo� nhu�ng gia�m, n���ng v�, a�n uo�ng co�n ra�nh h�n ng���i Vie�t-Nam n��a.

RO�MA, THA�NH PHO� CO� K�NH

Chu�ng to�i �a�p xe l��a �e�m �i Roma. Kh��i ha�nh t�� ga Lyon lu�c 7 gi�� to�i, ma�i �e�n 9 gi�� sa�ng ho�m sau m��i t��i Ro�ma. T��i n�i th� tr��i m�a phu�n. S� Sabine Tuye�t �a� co� ma�t ch�� sa�n �e� la�m h���ng da�n vie�n nh��ng nga�y tha�m vie�ng Ro�ma. Chu�ng to�i ve� ngay nha� qua�n ly� Vie�t-Nam (Foyer Pha�t Die�m) �e� tru� ngu� qua �e�m. Nha� qua�n ly� Vie�t-Nam do ca�c S� Do�ng Me�n Tha�nh Gia� Pha�t Die�m qua�n tr�. Ngo�i nha� 4 ta�ng ra�t khang-trang sa�ch se� ne�n ����c nhie�u kha�ch ha�nh h��ng t�� ca�c n���c kha�c �e�n thue� m���n.

Chu�ng to�i ����c h���ng da�n tha�m vie�ng �e�n Tha�nh Phe�ro�, nguy-nga �o� so�, kho�ng the� t���ng t���ng ����c. Ca�c di t�ch l�ch s�� kha�c nh� �a�u tr���ng Colosse�e, n�i ma� nga�y x�a vua chu�a La Ma� ���i vua Ne�ron, a�n uo�ng no say �� tre�n la�u, trong khi �� d���i th� �oa�n thu� d�� ho� va� s� t�� �ang �u�a d��n �uo�i ba�t, ca�u xe� nh��ng t�n h��u Thie�n Chu�a Gia�o. Hoa�c la� n�i die�n ra ca�c tra�n �a�u cu�a gladiators, mo�t che�t mo�t co�n. Ne�u ai thua ma� b� nha� vua ra da�u ch� ngo�n tay ca�i u�p xuo�ng, th� se� b� ng���i chie�n tha�ng kia �a�m che�t ngay t��c kha�c, nh� chu�ng ta �a� th���ng ����c xem la�i trong nh��ng phim l�ch s�� Ro�ma.

Nh��ng �e�n Th�� ���c Ba� Ca�, hay Tha�nh Phaolo� ngoa�i tha�nh �e�u la� di t�ch kie�n tru�c nguy nga co� k�nh t�� ca� nga�n na�m nay, v��i ph��ng tie�n tho� s�, ma� �em nh��ng ta�ng �a� kho�ng lo� t�� d���i �a�t le�n cao ha�ng 100 th���c �e� th��c hie�n ����c, th� ta pha�i th��c s�� ba�i phu�c. Chu�ng to�i cu�ng co� d�p ����c ga�p Lm. �oa�n Ke�t, ng���i t�� h�n 20 na�m qua, �a� �ie�u khie�n ch��ng tr�nh Vie�t-Ng��, pha�t thanh t�� Vatican. Cha �oa�n Ke�t co� h���ng da�n chu�ng to�i va�o tha�m �a�i pha�t thanh Vatican n�i pho�ng la�m vie�c cu�a toa�n Vie�t-Nam va� th� vie�n ch�nh cu�a �a�i, �� �a�y chu�ng to�i cu�ng ����c d�p tie�p xu�c v��i cha Hoa�ng Minh Tha�ng �ang soa�n ba�i tre�n mo�t ma�y computer.

Chu�ng to�i ����c bie�t tuy Vie�t kie�u �� Roma ra�t �t, �a so� la� ca�c tu s�, nh�ng ca�c d�p Le� Gia�ng Sinh hoa�c Te�t Nguye�n �a�n, ho� va�n to� ch��c nh��ng buo�i ho�p ma�t lie�n tu s� ca�c do�ng �e� ha�n huye�n va� a�n tie�c chung v��i nhau trong t�nh tha�n a�i �o�ng h��ng ra�t �a�m tha�m. Trong th��i gian �� Ro�ma, chu�ng to�i di chuye�n ba�ng xe buy�t. Xe buy�t �� Y�, gio�ng he�t xe buy�t Vie�t-Nam, cu�ng chen la�n, cu�ng co� a�n ma�y a�n xin, cu�ng b� gia�t na�y ng���i mo�i la�n xe buy�t ng�ng. ����ng pho� th� �a�y xe h�i, co� nh��ng loa�i xe t� hon cha�y ba�ng �ie�n, va� xe ga�n ma�y. Ky� lua�t la�i xe, kho�ng "lane", kho�ng ca�n �e�n �o�, �e�n xanh cu�a ma�y tr�� la�i xe ga�n ma�y cha�c cu�ng cha� thua g� da�n M�t ta �� Sa�igo�n nga�y x�a. Chu�ng to�i �� la�i Ro�ma 3 nga�y 2 �e�m, ro�i la�i �a�p xe l��a ve� la�i Pha�p. Lu�c ve� b� tre� v� co� tai na�n xe l��a do�c ����ng la�m h�n 10 ng���i che�t, ho� pha�i de�tour chu�ng to�i le�n ta�n Bruxelles, thuo�c n���c B�, ro�i m��i quay ve� Paris.

LOURDES, THA�NH ��A CU�A PHE�P LA�

Ve� �� la�i Paris mo�t buo�i chie�u, sa�ng ho�m sau, chu�ng to�i la�y ve� TGV �i Lourdes, qua Bordeaux, n�i tro�ng ra�t nhie�u nho va� no�i tie�ng ve� r���u vang the� gi��i. �e�n Bordeaux, chu�ng to�i xuo�ng xe TGV ro�i �a�p xe l��a th���ng �i qua ra�ng nu�i Pyre�ne�es, xuo�ng vu�ng thung lu�ng Lourdes. Ha�ng na�m co� �e�n 6 trie�u ng���i ha�nh h��ng �� Lourdes. Tha�ng 10 �a� he�t mu�a ha�nh h��ng ne�n Lourdes ra�t va�ng ve�, ca�c c��a tie�m chua�n b� �o�ng c��a ha�ng �e� �i ngh� he� �� n�i kha�c. V� va�y ma� chu�ng to�i kho�ng pha�i sa�p ha�ng �e� la�y n���c phe�p. Theo nhie�u ng���i �i ha�nh h��ng khoa�ng tha�ng 7, tha�ng 8 ke� la�i th� tuy co� ca� 50 ca�i vo�i n���c, nh�ng kha�ch ha�nh h��ng cu�ng pha�i sa�p ha�ng ch�� ca� 2,3 tie�ng �o�ng ho� m��i �e�n l���t la�y n���c phe�p. �� la�i Lourdes mo�t �e�m, sa�ng ho�m sau chu�ng to�i tie�p tu�c le�n ����ng, �a�p xe l��a xuye�n ngang qua mie�n Nam cu�a n���c Pha�p, do�c theo bie�n ��a Trung Ha�i. Kh� ha�u, th��i tie�t kha�c ha�n v��i Paris, suo�t mie�n Nam, luo�n luo�n co� na�ng a�m, ca�y co� xanh t��i. Chu�ng to�i xuo�ng tra�m xe l��a AVIGNON �e� ch�� ng���i quen ra �o�n.

AVIGON, GIA�O HOA�NG LA�NH NA�N

�a�y la� mo�t n�i co� k�nh co� s�� t�ch �a�c bie�t la� nga�y x�a, ���c Gia�o Hoa�ng t�� La Ma� �e�n la�nh na�n va� xa�y ca�t mo�t ca�i la�u �a�i kho�ng lo�. ���ng tre�n vo�ng �ai la�u �a�i, chu�ng to�i cu�ng tha�y ca�y ca�u no�i tie�ng trong ba�i da�n ca cu�a Pha�p nga�y x�a la� "Sur Le Pont D'Avignon, On y danse on y danse...". R��i Avignon, chu�ng to�i �e�n ngh� �e�m ta�i nha� ng���i ba�n ta�i Cavaillon. Chu�ng to�i ch� co� va�i tie�ng �o�ng ho� �e� ha�n huye�n o�n la�i nh��ng ky� nie�m vui buo�n v��i gia ��nh ng���i ba�n cu� la� anh ch� Tua�t, Patrick va� be� Myle�ne, t�� 25 na�m nay kho�ng ga�p. Anh ch� Tua�t �a� �o�ng c��a nha� ha�ng a�n "Hoa� B�nh", ca� mo�t buo�i chie�u �e� tie�p kha�ch, tha�t la� mo�t t�nh ba�n sa�u �a�m la�m cho chu�ng to�i kho� que�n. Co� be� Myle�ne m��i ����c 8 tuo�i, ch�a he� tro�ng tha�y chu�ng to�i bao gi�� nh�ng cu�ng hie�u kha�ch vui ve� kho�ng thua g� bo� me�, no� cu�ng th��c va� nghe chu�ng to�i no�i chuye�n t��i 1, 2 gi�� sa�ng, va� tr���c khi �i ngu� co�n xin v��i me� cho no� th��c da�y s��m �e� tie�n chu�ng to�i ra ga. Sa�ng s��m ho�m sau chu�ng to�i la�i tr�� ve� Avignon �e� �a�p chuye�n xe l��a le�n ����ng qua Thu�y-S�.

THU�Y S�

����ng �i Thu�y-S� ra�t �e�p v� la� vu�ng da�y nu�i Alpes, co� so�ng co� nu�i, co� ho� be�n ca�nh ����ng xe l��a. Khoa�ng 5 gi�� chie�u th� chu�ng to�i �e�n Lausanne, tr�nh Passport �e� nha�p Thu�y-S�. Ta�i �a�y co� ng���i quen �� t�nh VEVEY, ca�ch �o� khoa�ng 25 miles ra �o�n chu�ng to�i. Ba tha�nh pho� l��n la� Gene�ve, Lausanne va� Vevey, to�a la�c do�c theo b�� ho� LEMANS. Ho� Lemans la� ca�i ho� gi��a Pha�p va� Thu�y-S�, ca�i ho� no�i tie�ng trong cuo�n sa�ch "Gia� t�� Vu� Kh�" cu�a Hemingway, qua� tha�t la� �e�p, ro�ng me�nh mo�ng, n���c trong xanh. B�� ho� khu�c ngang tha�nh pho� VEVEY tha� ra�t nhie�u v�t tr��i va� ngo�ng, ngan, con na�o con na�y to kho�ng lo�, xinh �e�p da�o b�i be�n b�� ho� mo�t ca�ch tha�nh th�i an nha�n nh� ng���i da�n Thu�y-S� va�y.

Gia ��nh ba�c L��i, ca�c em Tua�n & Nga, be� Cha�u, Tu�ng, Chi, Trang �a� bo� nhie�u th� gi�� tie�p �o�n chu�ng to�i trong tinh tha�n gia ��nh qu�y me�n, va� da�n �i tha�m Gene�ve, nga�y ho�m sau. Gene�ve co� nhie�u ky� nie�m v��i Vie�t-Nam. Ky� nie�m �au buo�n chia ca�t �a�t n���c na�m 1954. Ky� nie�m �a�i ho�i thuye�n nha�n na�m 1980. Ta�t ca� �e�u xa�y ra ta�i pho�ng ho�p �a�i Ho�i �o�ng LHQ, chu�ng to�i ����c da�n va�o xem. Ngoa�i khung vie�n treo h�n 128 la� c�� ca�c quo�c gia cu�a Lie�n Hie�p Quo�c. Nga�n qu�y cu�a LHQ ����c ch�nh Phu� My� �a�i tho� h�n 50%. Pha�n co�n la�i la� do s�� �o�ng go�p cu�a ca�c quo�c gia kha�c. Thu�y S� co� phong ca�nh ra�t �e�p va� pha�i no�i la� sa�ch se� nha�t A�u Cha�u.

Da�n t�nh co� ve� hie�n ho�a, nh�ng ���i so�ng co� ve� �a�t �o� h�n ca�c n���c A�u Cha�u kha�c. Ky� nghe� ch�nh cu�a Thu�y S� la� "m���n �a�u heo na�u cha�o", ngh�a la� tie�n cu�a thie�n ha� kha�p na�m cha�u g��i va�o ca�c nha� ba�ng Thu�y- S� ra�t nhie�u, ke� ca� cu�a ch�m cu�a no�i cu�a ca�c tay tru�m tham nhu�ng tre�n the� gi��i va� cha�c cu�ng co� va�i ch��ng mu�c mang te�n ho� NGUYE�N, TRA�N, LE�, LY�... Chu�ng to�i �� la�i Thu�y-S� hai nga�y va� chie�u ho�m sau tr�� ve� Paris, ba�ng TGV. Loa�i xe l��a to�c ha�nh na�y ch� cha�y tre�n mo�t ba�nh, co� to�c �o� le�n �e�n 350 km/1 gi�� (khoa�ng 220 mph). Ve� �e�n Paris lu�c 10 gi�� �e�m, th� la�i xui xe�o b� co�ng nha�n he� tho�ng me�tro ��nh co�ng, ne�n t�m ma�i m��i co� xe buy�t �e� ve� nha� tro�.

SOLINGEN, ���C QUO�C

Chu�ng to�i co� ng���i ba�n quen 20 na�m tr���c, cho ng���i cha�u la�i xe �e�n �o�n t�� Paris ��a qua ���c. Muo�n qua Solingen, chu�ng to�i pha�i di chuye�n tre�n xa lo� mie�n �o�ng Ba�c n���c Pha�p. Xa lo� cu�ng ro�ng the�nh thang, nh�ng �i khoa�ng 100 ca�y so� th� pha�i �o�ng tie�n "ma�i lo�" ga�n 60FF (khoa�ng 11 USD). Sang �e�n B�, khu�c xa lo� khoa�ng h�n 200 ca�y so�, �e�u co� �e�n ����ng sa�ng tr�ng ca�ch nhau t��ng 10m mo�t.

Qua bie�n gi��i ���c, �a�ng le� theo thu� tu�c tho�ng th���ng chu�ng to�i pha�i xua�t tr�nh passport, nh�ng co� le� v� ue� oa�i, va� la�i th� tr���ng chung A�u Cha�u se� hoa�n tha�nh va�o �a�u na�m 1992, ne�n nha�n vie�n ga�c gi�� bie�n gi��i va�y tay cho chu�ng to�i ����c �i qua thong tha�. Va�o �e�n xa lo� ���c, xe �i vu�n vu�t. Anh Choan, la�i xe cho tu�i to�i cho xe pho�ng le�n �e�n 180 km/gi�� ma� va�n b� qua ma�t. Ho�i ra m��i bie�t la� xa lo� �� ���c, nhie�u cho� kho�ng co� gi��i ha�n to�c �o�, cha�y nhanh bao nhie�u cu�ng ����c. Nh�ng cu�ng co� cho� gi��i ha�n khoa�ng 100 km mo�t gi�� th� coi ch��ng, �i qua� to�c �o� ha�n ��nh la� b� chu�p h�nh ngay, g��i ve� nha� va� no�p pha�t, kho�ng cho�i ca�i ����c, ch�� cha� co� phu� l�t g� ra�o tro�i.

Chu�ng to�i �e�n SOLINGEN khoa�ng 7 gi�� to�i. Hai v�� cho�ng ng���i ba�n la� anh ch� Ho�ng & Passmann �a� ch�� sa�n �e� ��a chu�ng to�i �i ngay le�n Dusseldorf, thu� phu� cu�a Tie�u bang. N���c ���c ����c chia la�m 5 tie�u bang va� Dusseldorf la� mo�t thu� phu�. Tie�u bang na�y ra�t ma�nh ve� ky� nghe� sa�t va� the�p. Solingen la� mo�t tha�nh pho� no�i tie�ng ve� dao ke�o sa�t be�n va� to�t nha�t tre�n the� gi��i. �a so� ng���i Vie�t �� �a�y �e�u la�m cho ca�c ha�ng dao ke�o va� ra�t ����c t�n nhie�m. Anh P. cho�ng ch� Ho�ng, sinh tr���ng ta�i Solingen, va� tr���c �a�y �a� t��ng la�m th� tr���ng cu�a tha�nh pho� na�y. Anh ch� Ho�ng ��a chu�ng to�i �e�n mo�t tie�m a�n Tha�i-Lan, ����c tr�ng ba�y theo mo�t lo�i ra�t la�. Thoa�t m��i va�o ai cu�ng pha�i c��i gia�y, va� m��i nh�n va�o pho�ng a�n, chu�ng to�i co� ca�m t���ng nh� mo�i ng���i �e�u ngo�i be�t xuo�ng �a�t nh� be�n Nha�t. Nh�ng kho�ng, �e�n l���t m�nh m��i bie�t la� d���i cha�n ba�n, co� khoe�t lo� va� ng���i ngo�i tre�n bo� cha�n xuo�ng d���i, tro�ng nh� la� ngo�i be�t xuo�ng sa�n nha� va�y.

Sa�ng ho�m sau, Anh ch� Ho�ng la�i xe ��a chu�ng to�i �i Amtersdam, Ho�a-Lan. Nga�y x�a ho�i trung ho�c co� ho�c ve� ��a d� the� gi��i, ch� bie�t la� Ho�a Lan la� mo�t quo�c gia tha�p h�n ma�t bie�n. �e�n Ho�a Lan, m��i tha�y ta�n ma�t. Tha�nh pho� tra�n nga�p nh��ng kinh �a�o (canal), co� khoa�ng 107 ca�i trong tha�nh pho� Amsterdam. Chu�ng to�i �e�n va�o chie�u th�� ba�y, da�n chu�ng �i �a�y ����ng pho�. Co� hai tie�m McDonald va� Burger King ga�n nhau va� �o�ng �a�c kha�ch. Tha�y gia� ca� hamburger ma� g��m, 1 ca�i Big Mac, mo�t go�i khoa�i chie�n, mo�t ly coca, t�nh ra cu�ng h�n 6 �o� la. Amsterdam no�i rie�ng va� Ho�a Lan no�i chung ra�t phong tu�ng t�� do. Chu�ng to�i tha�y nhie�u c��a ha�ng tr�ng ba�y h�nh a�nh Sex, co�ng khai. Ca�c co�ng vie�n �a�y nho�c nh��ng �a�m thanh nie�n, tu�m na�m, tu�m ba; ho�i ra m��i bie�t la� �a�ng buo�n ba�n x� ke ma tu�y. �i xa m��i tha�y la�... Ho�m sau chu�ng to�i ����c h���ng da�n tha�m vie�ng nha� th�� ���c Ba� Cologne �o� so� nguy nga, no�i tie�ng t�� the� ky� th�� 12. Cologne cu�ng no�i tie�ng ve� n���c hoa, ma� chu�ng ta nga�y x�a va�n go�i la� "Eau de Cologne" �o�.

Chu�ng to�i tr�� ve� Paris va�o buo�i to�i Chu�a Nha�t, xa lo� ke�t xe nh� Cali buo�i sa�ng va�y, v� da�n chu�ng �i ch�i mie�n que� cuo�i tua�n ve� la�i Paris �e� s��a soa�n "�i ca�y" sa�ng th�� hai. La�i xe tre�n xa lo� vo�ng �ai Paris, (cu�ng nh� tre�n ca�c beltway �� Houston va� Dallas), tha�y ho� co� sa�ng kie�n ba�o �o�ng ra�t �o�c �a�o la� ne�u co� tai na�n, hay ke�t xe cho� na�o tre�n xa lo�, th� co� ha�ng ch�� �ie�n t�� no�i le�n tre�n ba�ng ch� da�n gi��a xa lo� �e� ng���i la�i xe bie�t tr���c �e� tra�nh kho�i b� ke�t xe. �a�y cu�ng la� mo�t �ie�u ma� da�n My� ne�n ho�c ho�i �e� thi ha�nh.

GIA� T��

Chu�ng to�i r��i Paris va�o mo�t buo�i sa�ng tr��i m�a nh� ta�m ta�. Mo�t ng���i ca�u ruo�t la�i xe t�� trung ta�m tha�nh pho� tie�n ��a ra phi tr���ng Orly ca�ch co� 15 ca�y so� ma� cu�ng ma�t h�n n��a tie�ng. La�i mo�t chuye�n ha�nh tr�nh da�i h�n 9 tie�ng t�� Paris �e�n Dallas. Nh�ng ng���i ta no�i �u�ng �i xa ve� ga�n. Cha� ma�y cho�c ma�y bay �a� l���n tre�n vu�ng tr��i Dallas, nh�ng v� th��i tie�t xa�u, ma�y bay Air American cu�a chu�ng to�i pha�i lo�ng vo�ng tre�n tr��i ma�t h�n n��a tie�ng m��i ����c �a�p. V��a �a�p xuo�ng �a�t, �a� nghe tin xa�u la� Colorado b� tuye�t na�ng, phi tr���ng Denver pha�i �o�ng c��a, phi tr���ng Colorado Springs b� ��nh tre�. Chu�ng to�i pha�i ch�� �� Dallas ga�n 7 tie�ng �o�ng ho�, tr���c khi le�n ma�y bay ve� nha�.

Chuye�n TA�Y DU, ngoa�i vie�c rie�ng t� ����c ga�p la�i ng���i ca�u ruo�t va� ng���i em ruo�t t�� 16 na�m xa ca�ch �a� mang la�i nhie�u ky� nie�m, nhie�u hie�u bie�t, m�� ro�ng ta�m con ma�t, tha�y ����c nhie�u �ie�u hay �e�p va� m��i la�. Nh�ng cu�ng ke�t lua�n, la� �i xa m��i bie�t quy� n�i m�nh �� hie�n ta�i. Be�n A�u Cha�u, ���i so�ng co� the� no�i la� �a�t �o� ga�p r���i hoa�c nhie�u th�� ga�p 2 la�n be�n My�, v� ta�t ca� �e�u do gia� xa�ng �ie�u khie�n, tie�n co�ng chuye�n ch�� ha�ng ho�a la�m chua�n. Xa�ng �a�t 4 la�n, th� d� nhie�n gia� ha�ng ho�a cu�ng pha�i ta�ng sa�p s� 2 la�n. C�� kha�ch quan ma� xe�t th� ���i so�ng ng���i t� na�n Vie�t-Nam be�n A�u Cha�u cha�c cha�n kho�ng the� na�o ba�ng ne�p so�ng cu�a ng���i t� na�n �� My� ����c. Nh�ng co� �ie�u la�m ta m� t���ng la� tinh tha�n �oa�n ke�t ng���i Vie�t, t�� do be�n tr��i A�u co� le� kha� h�n be�n Hoa-Ky�. Chu�ng to�i �a�c bie�t ghi nha�n nh��ng ta�m th�nh t�nh cu�a ca�c a�n nha�n, tha�n nha�n ruo�t th�t va� ba�n be� tha�n h��u �a� tie�p �o�n va� giu�p ��� h���ng da�n chu�ng to�i trong cuo�c du ha�nh v��a qua.


|

Th��i S��
T�m Hie�u
K.N. So�ng
Nh�� V.N.
The� Thao
Phie�m lua�n
Ch�nh Tr�
English Section